|
Prof. Dr. Sinsi
|
Depresyon Ve Başa Çıkma Yolları Hakkında Bilgi
Depresyon ve Başa Çıkma Yolları hakkında bilgi
Orta okula giden Ellen, 15 yaşındadır Aile hekimi,
tarafından depresyonla ilgili problemler ve düşük benlik saygısı nedeniyle bir psikiyatri kliniğine gönderilmiştir Son altı aydır Ellen’de artan bir ümitsizlik vardır Sık sık ağlamakta, karamsar ve kederli hissetmekte, kendini çok fazla eleştirmekte, geçmişteki hataları konusunda tekrar tekrar kendini suçlamakta, geleceğe yönelme, okuldaki geleceğiyle ilgili hedeflerini düşünememe, aile, arkadaş ve sosyal aktivitelerden kendini geri çekme gözlenmektedir Ellen başarılı bir öğrenci olmasına rağmen kendini tembel, yeterince çalışmayan ve “çok iyi bir insan” olmamakla suçlamaktadır Okula ilgisini kaybetmekte, yarı zamanlı çalıştığı iş yerinde arkadaşlarından kaçmaktadır Sabahları yataktan çıkmak için kendini zorluyor, çok uyuyor fakat kendini genellikle yorgun hissediyordu Ellen zamanının çoğunu yalnız geçiriyordu Yalnızken sık sık ağlıyor, geçmişteki olayları derin derin düşünüyor ve gelecek hakkında üzüntü duyuyordu Çok yüksek notlar almasına rağmen koleje girebilmek için yeterli olmadığından şüphe duyuyordu Ara sıra yaşamak için çok çabaladığını düşünüyor ve intihar planlarını inkar ediyordu
Depresyon Nedir?
Günlük yaşamda “Depresyon” sözcüğü, mutsuzluk, hüzün ve sıkıntı sözcüklerin yerine sık olarak kullanılmaktadır Ancak mutsuzluk, üzüntü, sıkıntı, engellenmişlik, kendine güvensizlik normal insani duygulardır Gün içerisinde hepimiz kendimizi kederli ve üzgün hissedebiliriz Bir yakınımızın ölümü gibi somut olaylar da kendimizi üzgün hissetmemize ve yas tutmamıza neden olurlar Yas, kayba uyum sağlamaya yarayan normal bir süreçtir Ancak günlük yaşamda yaşadığımız duygulanım oynamaları ve yas, depresyona nazaran kısa sürelidir, yaşamımızı önemli bir ölçüde etkilemez, gerçeği değerlendirme yetimizi bozmaz, kendimize olan saygımızı etkilemez Bu duygulanım oynamaları uyku, iştah ve günlük faaliyetlerimizde bozulmalara yol açarsa da geçicidir
Depresyon, her yaşta ve toplumun her kesiminde görülebilen ,
duygusal, zihinsel, davranışsal ve bedensel bazı belirtilerle kendini gösteren Psikiyatrik hastalıklar arasında en sık rastlanan bir tablodur Yaşam boyu görülme sıklığı yaklaşık olarak %10–15 civarındadır Depresyon herhangi bir yaş grubunu etkileyebilir En sık 20 ile 45 yaşları arasında görülür Kadınlarda erkeklere göre iki kat daha sık gözlenir
Depresyonun belirtileri nelerdir?
Depresyonun en dikkat çekici belirtisi çökkün ruh halidir Kişi yoğun bir şekilde mutsuzluk, karamsarlık, derin üzüntü, keder ve hüzün duygularını yaşamaktadır Bir diğer önemli belirtisi de bilimsel makalelerde “anhedoni” olarak ifade edilen kişide neredeyse bütün etkinliklere karşı ilgi kaybının ya da bunlardan zevk alamamanın hakim olduğu, hiçbir şeyden tat alamama halidir Kişide gözlenen bu duygu durumların gün içerisinde pek değişmemesi, haftalarca sürmesi ve bireyin günlük hayatındaki işlevselliğini etkilemesi ve bozması, depresyonu günlük yaşamda yaşadığımız duygulanım oynamalarından ayırmaktadır Ayrıca depresyonda olan kişide duygulanım oynamalarının şiddetinde değişiklikler gözlense de kişide olumsuz duygular daha belirgindir Çocuk ve ergenlerde genelde depresyon mutsuz ve kedersiz olmaktan ziyade sinirli ve saldırganlık şeklinde gözlenmektedir
Depresyon, kişinin zihinsel faaliyetlerinde de önemli ölçüde,
değişikliklere yol açmaktadır Kişi uygunsuz pişmanlık, değersizlik ve suçluluk duygularından şikayet eder Kişinin kendisi ile ilgili olumsuz bir bakış açısı vardır Kişi kendini kusurlu ve yetersiz biri olarak görür Yaşamındaki başarısızlıkları kendinde gördüğü kusurlar ile açıklar Bundan dolayı istenmeyen ve değersiz biri olduğuna inanır Bu yüzden kendini sürekli eleştirir Depresyonda olan kişi yaşamakta olduğu deneyimleri olumsuz bir şekilde yorumlama eğilimindedirler Yolda karşılaştığı bir arkadaşı ona selam vermemişse bunu “Arkadaşım artık beni sevmiyor, ben sevilmeyen bir kişiyim” şeklinde durumu olumsuz bir şekilde yorumlama eğilimi gösterir Depresif kişinin gelecekle ilgili olumsuz bir bakış açısı vardır Kişi şu anda yaşadığı güçlüklerin veya sıkıntıların sonsuza dek süreceğini düşürür Durumunun asla düzelemeyeceğine inanır Yaşamı, yaşamaya değer bulmama, ölmek isteme gibi intihar düşünceleri gözlenir Kimileri intihar girişimini planlar, dener ve yaparlar
Depresyonun en sık görülen bir diğer belirtisi de kişide gözlenen dikkatini toplayamama, kararsızlık ve unutkanlıktır Kimileri daha önce zevk alarak ve anlayarak izlediği TV programını anlayamadığını, basit hesap bile yapamadığını, günlük yapacaklarını sıraya koyamadığını ve yapacaklarını unuttuklarından söz eder
Depresyon, kişinin davranışlarını da önemli ölçüde etkilemektedir Kişi enerji kaybı, yorgunluk, bitkinlikten ve halsizlikten yakınır Kişide cinsel isteksizlik ve uyarılma sorunları görülebilir Kimi hastalar bu durumu “İş yapacak gücü kendimde bulamıyorum, sabahları yataktan kalkmak için kendimi çok zorlamam gerekiyor”, şeklinde ifade ederler Kişi için normalde zorlanmadan yaptığı günlük işler bile artık altından kalkamayacak görevler gibi gelir Günlük rutin işlerini yapamaz ya da yapmak için çok fazla zaman ve çaba harcarlar Bu kişiler yavaş konuşurlar, sorulara kısa ve ayrıntısız yanıt verme eğilimindedirler Kimilerinde ise aşırı hareketlilik ve huzursuzluk hali gözlenebilir
|