Mani Depresif Psikoz

HIPOMANI BELIRTILERI NELERDIR?
Hipomani belirtileri, maniye göre daha hafiftir Siklikla hastalik olarak görülmeyip gözden kaçabilir Atak sirasinda asagidaki belirtilerden üçünün bir arada bulunmasi gerekir:
[*]Kisinin kendine güveninde asiri artma [*]Uyku ihtiyacinda azalma [*]Dikkatin kolayca dagilmasi [*]Fiziksel ve zihinsel aktivitede asiri artma [*]Kötü sonuçlar dogurabilecek aktiviteler içine girme
Tani koyabilmek için bu belirtilerin bir süredir devam ediyor olmasi gerekir Hastalar genelde neselidir, bazen nese yerine asiri sinirlilik olabilir Konusma artmis, hareketler hizlanmistir Hasta bir sey anlatirken bir baska konuya kolayca geçmekte, bazen knoustuklari anlasilmasi güç hale gelebilmektedir Karsi cinse ilgi artmistir Cinsel istek ve aktivitelerde artis görülmektedir Kisi sorumsuzca para harcayabilir Ödeyemeyecegi borçlar altina girebilir, riskli iseri kolayca üstüne alabilir Çok hizli araba kullanabilir, karsi cinse sarkintilik yapabilir Bu nedenle polis ve yargi ile basi derde girebilir Topluma uygun olmayan giysilerle dolasma veya asiri makyaj yapma görülebilir Sosyal aktivitelerde artis mevcuttur Insanlarla kolayca iliski kurabilir, çok arkadas edinir, etrafa ilgi artmistir Bazen en ufak ayrintilar dikkatini çeker, bu nedenle belli bir konu üzerinde uzun süre duramaz Hastalarin çogunun içgörüsü yoktur Hasta olduklarinin farkinda degildir veya hasta olduklarini kabul etmek istemezler
DEPRESYON BELIRTILERI NELERDIR?
Mani hastalarinda görülen depresyon belirtileri diger depresyon ile aynidir Aradaki tek fark bu hastalarda depresyon ataklarindan baska mani ataklarinin da görülmesidir
HASTALIGIN SINIFLANDIRILMASI NASILDIR?
Ataklarin görülme sekli ve sürelerine göre hastaligi alt basliklar halinde siniflandirabiliriz:
1Bipolar I bozukluk: Hasta en az bir mani veya karisik mani depresyon atagi geçirmis olmalidir Hastanin depresyon atagi geçirmis olmasi sart degildir
2Bipolar II bozukluk: Hastalarin en az bir depresyon ve bir hipomani atagi geçirmis olmasi gerekir Hastanin mani atagi geçirmemis olmasi gerekir Bu hastalarda özellikle hipomani atagi daha zor tespit edilir ve tani konmasi zordur
3 Siklotimik bozukluk: En az iki yildir devam eden depresyon ve hipomani ataklari olmalidir Yine bu grupta da mani atagi geçirmemis olmak gerekir
Süresi ve görülüs zamanina göre de hastalik su alt gruplara ayrilir:
[*]Hizli döngülü mani: hastalar bir yil içinde dört veya daha fazla sayida atak geçirirler [*]Asiri hizli döngülü mani: bir hafta içinde dört veya daha fazla sayida atak görülür Bazen hasta bir gün içinde dört mani depresyon atagi geçirebilir [*]Mevsimsel özellik gösteren mani: bu hastalarda ataklarin ortaya çisi genelde belli mevsimlere rastlar [*]Dogum sonrasi mani: dogumdan sonra dört hafta içinde hastalik görülür
HASTALIKTA GIDIS VE SONLANIS NASILDIR?
Hastalik tedavi edilmedigi taktirde genelde üç ay içinde kendiliginden düzelir
Tedavi ile hastalarin çogu birkaç ay içinde normal hayatlarina dönerler Bununla birlikte hastaligin tekrarlama sansi yüksektir Ataklar arasi iyilik dönemlerinin süresini kestirmek zordur Birkaç ataktan sonra genelde aradaki süre kisalir Ortalama bes ataktan sonra ataklar arasi süre sabitlesir ve genelde 6-9 aydir Hastaligin seyrinin nasil olacagini önceden belirlemek zordur Hastalik çok genis bir yelpazede kendini gösterir Bazi hastalar tek bir atak geçirip bir daha uzun süre hastalanmayabilirler (%7) Bazi hastalar depresyon ve mani ataklarini arka arkaya geçirirler, bazen de hizli döngülü mani dedigimiz durum ortaya çikar ve hastalar gün içinde maniden depresyona degisim gösterirler Sadece mani atagi geçiren hastalar %10-20 oranindadir Geriye kalanlar mani ve depresyon atagini birlikte geçirirler Erken yasta baslayan ve ailesinde mani öyküsü olan hastalarda bu hastaligin süregenlesme olasiligi artar Hastalik döneminde kisilerin alkol ve madde kullaniminda artma olabilir Hastalar yasamlari boyunca ortalama 10 atak geçirir, atak sayisi bundan az olabilecegi gibi daha fazla da olabilir Hastalarin %15’i düzelir, %10’u süregenlesir, kalaninda kismi düzelme ve ataklar devam eder
HASTALIK NASIL TEDAVI EDILIR?
Hastaligin tedavisi iki asamalidir Birinci asamada var olan atak tedavi edilir Ikinci asamada ise amaç tekrar atak geçirilmesini önlemektir Atak sirasinda hastaneye yatirilarak tedavi edilmesi gerekebilir
Hastaligin en önemli özelligi koruyucu ilaç kullanimi ile ataklarin önlenebilmesidir Bunun pek çok hasta için hayati önemi vardir Her bir atak hastanin hayatinda önemli izler birakmaktadir Okula devamsizlik nedeni ile okul basarisinda düsme, aile içi sorunlar nedeni ile eslerin arasinin açilmasi veya bosanmalar, isini kaybetme, büyük borçlar altina girme görülebilmektedir Hastalar yilda bir veya daha fazla sayida atak geçiriyorsa koruma tedavisi gereklidir Hastalarin %60’i lityum ile koruma tedavisine iyi yanit verirler Bu ilaçla koruma altinaalinamayan hastalarda baska ilaçlarla koruma denenmelidir Bu ilaçlarin önemli özelligi belli kan seviyelerinde etkili olmalaridir Belli degerlerin altinda oldugunda ilaçlarin koruyucu etkisi olmamakta, bu degerlerin üzerine çikildiginda yan etkiler ortaya çikmaktadir Bu nedenle bu ilaçlarin düzenli olarak kullanilmasi ve belli araliklarla kan kontrollerinin yapilmasi sarttir Bu hastaliktan dolayi ölüm depresyon ve buna bagli intihar nedeniyledir Koruyucu tedaviye devam ederek, bu risk azaltilabilir Ilaç tedavisine ilave olarak psikoterapi önemlidir Düzenli ilaç kullanarak ve doktor kontrolünde kalarak hayatini normal sekilde sürdüren çok sayidahasta vardir

Drsibel mercan