10-15-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Fagot Nasıl Çalınır
Fagot:
Tahta üflemeli bir çalgıdır Konik olarak oyulmuş ve ikiye katlanmış bir boru görünümündedir Genellikle akça ağaçtan yapılır ve dört parçanın birleşmesinden oluşur Bunlar, “kanat”, “çizme”, “bas” ve “kalak” tır
Fagotun temeli sayılan çizme bölümünde, gövdenin içi yanyana iki boru biçiminde oyulmuştur Her iki boru en altta geniş bir yay çizerek birbirine bağlanır ”Çizme” nin üstüne “kanat” ve “bas” bölümünün en üstünde, “s” biçiminde madeni ve ince bir boru vardır Bu borunun üzerine de çift kamışlı ağızlık takılır
Fagot, sol el üstte sağ el altta olmak üzere, yere doğru fakat biraz sağa eğilimli olarak tutulur ve çalıcının boynuna geçirilen bir askı ile desteklenir
Fagotun ses genişliği, üç sekizliden biraz fazladır, ancak en incedeki sesler orkestrada her zaman kullanılmaz Çalgının en kalından başlayan on iki sesi ve bunların diyez ve bemolleri, tümü kapatılan ses deliklerinin, sıra ile açılması yoluyla elde edilir Daha sonraki sesler ise, üfleme ve dudak ayarları ile çıkarılır
Fagotun atası şalmey ailesinin orta ve kalın sesli çalgılarıdır Bu gibi çalgılarda, gövde fazla büyük olduğundan, 16 yüzyılda gövdenin ikiye katlanmasına ve çalgıyadaha rahat bir çalma olanağı kazandırılmasına gereksinme duyuldu; Fagot işte böyle bir gereksinme sonunda doğdu Ancak boruyu ikiye katlama düşüncesini ilk kez kimin ortaya attığı kesinlikle bilinmemektedir
17 yüzyılda çalgı,genel görünümü ve çalınış ilkeleri yönlerinden, bugünkü biçimine oldukça yaklaşmıştı Ne var ki, “çizme” yi oluşturan iki boru, en alttaki bağlantı dışında dışarıya doğru da açı yapıyordu Fagot, 1659’da, Fransa’ da, Cambert’ in Pomonne adındaki Opera-Bale’ sinde, orkestrada ilk kez kullanıldı
19 yüzyılda flütte görülen Böhm mekanizması, fagotta başarılı olamadı Günümüzde genellikle Alman Heckel mekanizması ile Fransız Buffet mekanizması kullanılmaktadır Heckel fagotları daha yaygındır
|
|
|
|