Kablolar Ve İletkenler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

iletken çesitleri
I Çıplak iletken: Elektriksel bakımdan yalıtılmamıs (izolesiz) iletkendir

Tek telli (damarlı) çıplak iletken: Topraklama ve havaî hat tesislerinde kullan ılır

Bütün iletken tek bir telden olusur

Çok telli (damarlı) çıplak iletken: zolatör (yalıtkan kaide) üzerine yapılan tesislerde
kullanılır

Büyük kesitli iletkenleri (35 mm2, 150 mm2) islemek (kesme, bükme, baglama)
zorlastıgından, birden çok tel üst üste sarılarak (burularak) çok telli iletken üretilmektedir

II Yalıtılmıs iletken: Bakır ve alüminyumdan yapılan çıplak iletkenin üzerinin yalıtkan
malzemeler kullanılarak izole edilmesiyle üretilmektedir

Tek telli (damarlı) yalıtılmıs iletken: Bir ya da daha çok çıplak telin üzerinin yalıtkan
tabakayla kaplanmasıyla üretilir

Sabit ve hafif (düsük akımlı) isletme kosullarında sıva altı ve
sıva üstü tesisatta kullanılır

Bir damardaki çıplak tel sayısına göre kendi arasında ikiye
ayrılır:
-Tek damarlı tek telli yalıtılmıs iletken: 1-6 mm2
kesite kadar yapılan ve tek telden olusan
iletkendir

-Tek damarlı çok telli yalıtılmıs iletken: sleme zorlugu (agır iscilik) nedeniyle 16 mm2
den büyük kesitli iletkenler çok telli yapılarak üzerleri yalıtkanla kaplanır

Çok telli (damarlı) yalıtılmıs iletken: Birden çok damar ayrı ayrı yalıtılarak ve ortak bir
yalıtkan kılıf ile kaplanarak üretilir

Kumanda devrelerinde, iç tesisatta nemli yerlerde ve d ıs
tesisatta kullanılır

Çok damarlı yalıtılmıs iletken, damarlarda kullanılan tel sayısına göre
ikiye ayrılır:
-Çok damarlı tek telli yalıtılmıs iletken,
-Çok damarlı çok telli yalıtılmıs iletken
Kablo:
Elektrik enerjisini ileten ve iki elektrik ayg ıtını birbirine baglayan, yalıtılmıs, bir ya da birden
çok damarın birlesmesiyle olusan gerece kablo denir

Kablolarla ilgili temel kavramlar:
Damar: Kablonun yalıtılmıs olan iletkenidir

Dairesel kablo: Damar iletkeni kesiti, daire biçimli (yuvarlak) olan kablodur

Kesme (sektör) kablo: Damar iletkeni kesiti daire kesmesi biçimli olan kablodur

Çok damarlı kablo: Damar sayısı birden çok olan kablodur

Bireysel siperli kablo: Her damarı üzerinde metal siper bulunan kablodur

Kör damar: Çok damarlı kablolarda, damarlar arası boslukları doldurmak ve kabloya uygun
bir biçim verilmesini kolaylastırmak için kullanılan, yalıtkan malzemeden yapılmıs ip ya da
iplerdir

Düsük kesitli iletken: Nötr kesiti, kablo faz iletkeni kesitinden küçük olan iletkendir

Konsantrik iletken: Bir damarlı kablolarda yalıtkan kılıfın, çok damarlı kablolarda ortak
kılıfın üzerine gelen, bakır tellerden yapılmıs, bir örgü ya da bakır tel seritlerin olusturdugu,
kablo boyunca devam eden helisel biçimli bir sargıdır

Kılıf: Kabloyu elektriksel bakımdan yalıtmak, mekanik ve kimyasal etkilerden korumak
amacıyla kullanılan, iletkeni, damarı ya da damarları içine alan gömlektir

Yalıtkan kılıf: Damar iletkenini yalıtan kılıftır

Ortak kılıf: Çok damarlı kablolarda, damar demetini içine alan ve kabloya istenilen biçimi
vermeye yarayan kılıftır

Dıs kılıf: Kabloyu dıs etkenlerden koruyan ve kablonun en dısında bulunan kılıftır

Zırh: Kabloyu mekanik etkilerden koruyan, yassı ya da yuvarlak tellerle yapılmıs örgü ya da
sargıdır

Metal siper: Her damarın ya da ortak kılıfın üzerine gelen, bakır tel ya da seritden yapılmıs bir
sargıdır

10-14-2012	#5
Prof. Dr. Sinsi	Kablolar Ve İletkenler iletken çesitleri I Çıplak iletken: Elektriksel bakımdan yalıtılmamıs (izolesiz) iletkendir Tek telli (damarlı) çıplak iletken: Topraklama ve havaî hat tesislerinde kullan ılır Bütün iletken tek bir telden olusur Çok telli (damarlı) çıplak iletken: zolatör (yalıtkan kaide) üzerine yapılan tesislerde kullanılır Büyük kesitli iletkenleri (35 mm2, 150 mm2) islemek (kesme, bükme, baglama) zorlastıgından, birden çok tel üst üste sarılarak (burularak) çok telli iletken üretilmektedir II Yalıtılmıs iletken: Bakır ve alüminyumdan yapılan çıplak iletkenin üzerinin yalıtkan malzemeler kullanılarak izole edilmesiyle üretilmektedir Tek telli (damarlı) yalıtılmıs iletken: Bir ya da daha çok çıplak telin üzerinin yalıtkan tabakayla kaplanmasıyla üretilir Sabit ve hafif (düsük akımlı) isletme kosullarında sıva altı ve sıva üstü tesisatta kullanılır Bir damardaki çıplak tel sayısına göre kendi arasında ikiye ayrılır: -Tek damarlı tek telli yalıtılmıs iletken: 1-6 mm2 kesite kadar yapılan ve tek telden olusan iletkendir -Tek damarlı çok telli yalıtılmıs iletken: sleme zorlugu (agır iscilik) nedeniyle 16 mm2 den büyük kesitli iletkenler çok telli yapılarak üzerleri yalıtkanla kaplanır Çok telli (damarlı) yalıtılmıs iletken: Birden çok damar ayrı ayrı yalıtılarak ve ortak bir yalıtkan kılıf ile kaplanarak üretilir Kumanda devrelerinde, iç tesisatta nemli yerlerde ve d ıs tesisatta kullanılır Çok damarlı yalıtılmıs iletken, damarlarda kullanılan tel sayısına göre ikiye ayrılır: -Çok damarlı tek telli yalıtılmıs iletken, -Çok damarlı çok telli yalıtılmıs iletken Kablo: Elektrik enerjisini ileten ve iki elektrik ayg ıtını birbirine baglayan, yalıtılmıs, bir ya da birden çok damarın birlesmesiyle olusan gerece kablo denir Kablolarla ilgili temel kavramlar: Damar: Kablonun yalıtılmıs olan iletkenidir Dairesel kablo: Damar iletkeni kesiti, daire biçimli (yuvarlak) olan kablodur Kesme (sektör) kablo: Damar iletkeni kesiti daire kesmesi biçimli olan kablodur Çok damarlı kablo: Damar sayısı birden çok olan kablodur Bireysel siperli kablo: Her damarı üzerinde metal siper bulunan kablodur Kör damar: Çok damarlı kablolarda, damarlar arası boslukları doldurmak ve kabloya uygun bir biçim verilmesini kolaylastırmak için kullanılan, yalıtkan malzemeden yapılmıs ip ya da iplerdir Düsük kesitli iletken: Nötr kesiti, kablo faz iletkeni kesitinden küçük olan iletkendir Konsantrik iletken: Bir damarlı kablolarda yalıtkan kılıfın, çok damarlı kablolarda ortak kılıfın üzerine gelen, bakır tellerden yapılmıs, bir örgü ya da bakır tel seritlerin olusturdugu, kablo boyunca devam eden helisel biçimli bir sargıdır Kılıf: Kabloyu elektriksel bakımdan yalıtmak, mekanik ve kimyasal etkilerden korumak amacıyla kullanılan, iletkeni, damarı ya da damarları içine alan gömlektir Yalıtkan kılıf: Damar iletkenini yalıtan kılıftır Ortak kılıf: Çok damarlı kablolarda, damar demetini içine alan ve kabloya istenilen biçimi vermeye yarayan kılıftır Dıs kılıf: Kabloyu dıs etkenlerden koruyan ve kablonun en dısında bulunan kılıftır Zırh: Kabloyu mekanik etkilerden koruyan, yassı ya da yuvarlak tellerle yapılmıs örgü ya da sargıdır Metal siper: Her damarın ya da ortak kılıfın üzerine gelen, bakır tel ya da seritden yapılmıs bir sargıdır