Kına Gecesinde Söylenen Türküler Şarkıları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Baba evinde kalan, geride bıraktığı ve özleyeceği her şeyi birer birer sayar:

Elimi yuduğum arklar,

Belimi verdiğim dutlar,

Onu da göresim gelir,

Yalladığım koca itler

Yunak yuduğum taşlar,

Gölgelendi koc’ağaçlar,

Şu anama selam söylen,

Gökyüzünde uçan kuşlar

[25]

Antalya’nın Akseki ilçesinde söylenen bir kına ağıtında, geline anasının ağzından şu öğütlemeye yer verilmektedir

Gittiğin yollar hep yokuş,

Seni göreyim kızım kaynanana yakış,

Eline yakışsın beklenen her iş,

Meleğim meleğim allı meleğim,

Düşmanımız çoktur seni göreyim

[26]

Kastamonu’nun Daday ilçesinde ise benzer öğütlere rastlanılmaktadır

A gızım, pazardan aldım kına ile tarak,

Hanım da yavrum her huyunu ana evinde bırak,

Bırakmazsan yersin maşayla dayak

A gızım, merdivenden aşağı inme,

Gayınnan, gayıntan da gücünü üzme,

Yadların karşısında salınıp gezme,

A gızım, hürmet ararsan (edersen) hürmet bulursun,

Hürmet iki baştadır, yavrum kadın olursan

[27]

Yörüklerden derlenen bir kına ağıtında, Yörük yaşamının temelini oluşturan konar, göçer yaşam tarzı gözler önüne serilir:

Kırat gelmiş gemin gever,

Boz lök çökmüş, çanın döğer,

Kız oturmuş duvak eğer,

Kız anam kınan kutlu olsun,

Söyle dillerin tatlı olsun

Bu ağıtta bahsedilen “Kırat” gelinin binip gideceği attır; “boz lök (erkek deve)” de gelinin beraberinde götüreceği çeyiz eşyalarını taşır

Yörük ağıtının devamında ise, gelin gidince, Yörük obası ıssız kalacakmış gibi düşünülür

Kız ananı kızsız kodun,

Ak halkeyi susuz kodun,

Bir obayı ıssız kodun,

Kız anam kınan kutlu olsun

Söyle dillerin tatlı olsun

[28]

Sonuç olarak; kültür değerlerimizin önemli parçalarından birini teşkil eden ve yapılan bazı türkü tasniflerinde “Tören Türküleri” içinde yer alarak, “Düğün Türküleri” içinde değerlendirilen ve “Kına Türküleri” olarak adlandırılan “Kına Ağıtları”nın, temel yakılış sebebi ayrılık olan “Ağıt” kavramı çerçevesinde değerlendirilerek, bu konuda Türk Dünyası coğrafyasını da kapsayacak şekilde, mukayeseli ve daha geniş bir çalışma yapılmalıdır

10-15-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Kına Gecesinde Söylenen Türküler Şarkıları Baba evinde kalan, geride bıraktığı ve özleyeceği her şeyi birer birer sayar: Elimi yuduğum arklar, Belimi verdiğim dutlar, Onu da göresim gelir, Yalladığım koca itler Yunak yuduğum taşlar, Gölgelendi koc’ağaçlar, Şu anama selam söylen, Gökyüzünde uçan kuşlar[25] Antalya’nın Akseki ilçesinde söylenen bir kına ağıtında, geline anasının ağzından şu öğütlemeye yer verilmektedir Gittiğin yollar hep yokuş, Seni göreyim kızım kaynanana yakış, Eline yakışsın beklenen her iş, Meleğim meleğim allı meleğim, Düşmanımız çoktur seni göreyim[26] Kastamonu’nun Daday ilçesinde ise benzer öğütlere rastlanılmaktadır A gızım, pazardan aldım kına ile tarak, Hanım da yavrum her huyunu ana evinde bırak, Bırakmazsan yersin maşayla dayak A gızım, merdivenden aşağı inme, Gayınnan, gayıntan da gücünü üzme, Yadların karşısında salınıp gezme, A gızım, hürmet ararsan (edersen) hürmet bulursun, Hürmet iki baştadır, yavrum kadın olursan [27] Yörüklerden derlenen bir kına ağıtında, Yörük yaşamının temelini oluşturan konar, göçer yaşam tarzı gözler önüne serilir: Kırat gelmiş gemin gever, Boz lök çökmüş, çanın döğer, Kız oturmuş duvak eğer, Kız anam kınan kutlu olsun, Söyle dillerin tatlı olsun Bu ağıtta bahsedilen “Kırat” gelinin binip gideceği attır; “boz lök (erkek deve)” de gelinin beraberinde götüreceği çeyiz eşyalarını taşır Yörük ağıtının devamında ise, gelin gidince, Yörük obası ıssız kalacakmış gibi düşünülür Kız ananı kızsız kodun, Ak halkeyi susuz kodun, Bir obayı ıssız kodun, Kız anam kınan kutlu olsun Söyle dillerin tatlı olsun[28] Sonuç olarak; kültür değerlerimizin önemli parçalarından birini teşkil eden ve yapılan bazı türkü tasniflerinde “Tören Türküleri” içinde yer alarak, “Düğün Türküleri” içinde değerlendirilen ve “Kına Türküleri” olarak adlandırılan “Kına Ağıtları”nın, temel yakılış sebebi ayrılık olan “Ağıt” kavramı çerçevesinde değerlendirilerek, bu konuda Türk Dünyası coğrafyasını da kapsayacak şekilde, mukayeseli ve daha geniş bir çalışma yapılmalıdır