Bulgaristan Hakında Bilgi Ve Açıklamalar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Bulgaristan (Bulgarca: Bılgariya, България), Güneydoğu Avrupa'da, Balkan Yarımadası'nda yer alan bir ulus devlettir

Ülke, batıda Sırbistan ve Makedonya Cumhuriyeti, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan ve Türkiye ile çevrilidir

Tarih

Rila Manastırı (Dünya mirası)

Kutsal Tapınak Kalıntıları

Bulgaristan'ın ilk sakinleri Hint-Avrupa kökenli bir kavim olan Traklardır

Milatla birlikte ülke önce Roma İmparatorluğu, sonraysa Bizans İmparatorluğu egemenliğine girer

M

S

6

yüzyılda Slavlar ile birlikte Türk kökenli bir kavim olan On Ogurlar bu alana yerleşir

[kaynak belirtilmeli] Aristokratik tabakayı oluşturan Bulgarları bir süre sonra Slavlaşarak dillerini, 10

yüzyıldan itibaren de Ortodoksluğu kabul edip dinlerini bırakarak asimile olmuşlardır

Bizans İmparatorluğu yıkılıncaya değin Bizans ile savaşıp hakimiyet alanlarını genişleten Bulgarlar, bir ara 1018-1186 yılları arasında yeniden Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir

14

yüzyılda Türklerin Rumeli'ye çıkmasından sonra bağımsızlıklarını yitirerek Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine gir mişlerdir

Osmanlı Devleti'nin gerilemeye başlaması ve Çarlık Rusyası'nın da desteğiyle, Balkanların tümünde olduğu gibi Bulgaristan'da da ulusal kurtuluş hareketi alevlenmiş, 93 Harbi'nden yenilgiyle çıkan Osmanlı Devleti, Bulgaristan'ı 1878 yılında içişlerinde bağımsız prenslik olarak, 1908 senesinde ise tam bağımsız çarlık olarak tanımıştır

Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlılarla aynı cephede savaşa katılan Bulgaristan, İkinci Dünya Savaşı'na da Almanya saflarında katılarak her iki savaştan da yenilgiyle çıkmıştır

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Balkanlar'da ilerleyen Sovyet ordusunun da yardımıyla Georgi Dimitrov önderliğinde sosyalist rejime geçen ülke, soğuk savaş yıllarında Varşova Paktı'nın üyesi olarak kalmış, geçen yüzyılın 80'li yıllarından itibaren ise topraklarındaki Türk azınlığa uyguladığı zorla bulgarlaştırma politikalarıyla dünyanın tepkisini çekmiş ve bunun faturasını 1989'da bulgar ekonomisine ağır bir darbe vuran Bulgaristan'dan Türkiye'ye yarım milyona yakın insanın göçüyle ödemiştir

Doğu Bloku'nun çözülmesiyle 1990 yılında sosyalist rejimin yıkıldığı Bulgaristan, Türk azınlığa yönelik asimilasyon politikalarını da terk ederek komşusu Türkiye ile olan ilişkilerini oldukça olumlu bir temele oturtmuştur

Ülke 1 ocak 2007 yılında Avrupa Birliği'ne katılmıştır

Coğrafya

Balkan Dağları (Stara Planina) Bulgaristan'ı kuzeyde Tuna platosu, güneyde ise Trakya platosu olarak kabaca iki coğrafi bölgeye ayırır

Oldukça dağlık bir coğrafyaya sahip olan güney Bulgaristan'da Rodop ve Rila sıradağları yer alır

Ülkenin ve Balkanların en yüksek dağı olan 2925 metre rakımlı Musala Dağı da burada bulunmaktadır

Ülkenin en önemli ırmağı olan Tuna Nehri, aynı zamanda Romanya-Bulgaristan sınırını oluşturur

Bulgaristan sınırları içerisinde doğup, Yunanistan-Türkiye sınırını oluşturarak Ege Denizi'ne dökülen Meriç (Maritsa) Bulgaristan'ın bir diğer önemli akarsuyudur

İlleri

Bulgaristan'ın İlleri

Daha çok bilgi için: Bulgaristan'ın illeri
1

Yukarı Cuma (Blagoyevgrad)
2

Burgaz (Burgas)
3

Hacıoğlu Pazarcık (Dobrich)
4

Gabrova
5

Hasköy (Haskovo)
6

Kırcaali (Kardzhali)
7

Köstendil (Kyustendil)

8

Lofça (Lovech)
9

Montana
10

Pazarcık (Pazardzhik)
11

Pernik
12

Plevne (Pleven)
13

Filibe (Plovdiv)
14

Razgrad

15

Rusçuk (Ruse)
16

Şumnu (Shmen)
17

Silistre (Silistra)
18

İslimiye (Sliven)
19

Paşmaklı (Smolyan)
20

Sofya (şehir)
21

Sofya

22

Eski Zağra (Stara Zagora)
23

Eski Cuma (Targovishte)
24

Varna
25

Tırnova
26

Vidin
27

İvraca
28

Yanbolu

Ekonomi

Sofya Metrosu

1990'a değin devlet yönetiminde sosyalist ekonominin hakim olduğu ülke, Doğu Bloku'nun çözülmesi sonucu Sovyet pazarını kaybetmesi ve kapitalist ekonomiye eklemlenme sorunları nedeniyle 90'lı yıllar boyunca milli gelirin % 70'e yakın küçüldüğü çok ağır bir ekonomik bunalım yaşamıştır

Bulgar ekonomisi, 90'lı yılların sonundan itibaren toparlanma sürecine girmiş olsa da, halkının gereksinimlerini yeterince karşılayabilen istikrarlı bir iktisadi yapı olmaktan hala çok uzaktadır

Ekonomi ile ilgili bazı istatistik veriler şöyledir: Milli gelir (2001): 13,5 milyar $, kişi başına düşen milli gelir: 1690 $, devlet borçları: 10 milyar $, devlet gelirleri (2000): 4,2 milyar $, devlet giderleri (2000): 4,4 milyar $, enflasyon (2001): % 93, ekonominin sektörlere göre dağılımı (2001): hizmet: % 57, endüstri: % 29, tarım: % 14

2004 itibari ile NATO üyesi olan Bulgaristan 01 Ocak 2007'de de AB'nin tam üyesi olmuştur

Din

Bulgaristan nüfusunun büyük bir kısmı OrtodoksHıristiyan'dır

1 Mart 2001 tarihli nüfus sayımında Ortodoks: 6

552

751, Katolik: 43

811, Protestan: 42

308, Müslüman: 966

978, Diğerler: 14

937 olarak kaydedilmiştir

[1]

Etnik yapı

2001 nüfus sayımına göre Bulgaristan'ın topram nüfusu (7

928

901) olup Bulgarlar: 6

655

210 (%83,9), Türkler: 746

664 (%9,4), Pomaklar: 370

908 (%4,7), Ruslar: 15

595, Ermeniler: 10

832, Ulahlar: 10

566, Makedonlar: 5

071, Yunanlılar: 3

408, Ukraynalılar: 2

489, Yahudiler: 1

363, Rumenler: 1

088, Diğerler: 18

792 olarak kaydedilmiştir

[2]

Bulgaristan'daki Türkler

Bulgaristan'daki Türkler

Banyabaşı Camii

Bulgaristan'da, yakın zamana kadar Türkiye ve Bulgaristan arasındaki ilişkileri Bulgar devletinin inkar ve zorla asimilasyon politikaları dolayısıyla geren, çok sayıda Türk asıllı Bulgaristan vatandaşı yaşamaktadır

Bulgaristan'daki Türk azınlığın kökleri Anadolu'ya dayanır

Rumeli'nin 14

yüzyılda Osmanlılarca ele geçirilmesiyle Osmanlılar, Anadolu'daki diğer beyliklerin ve yarı göçebe aşiretlerin gücünün kırmak ve Türklerin yeni yerleşim noktalarına yerleştirilmesi politikasının devamı amacıyla, çok sayıda Türkü bilinçli olarak Balkanlara yerleştirmiştir

Tarih boyunca yaşanan çeşitli savaş ve çatışmalar dolayısıyla Bulgaristan'dan Türkiye'ye dört büyük göç dalgası yönelmiştir:
Bunlardan ilki Osmanlıların 93 Harbi'nde Ruslar karşısında bozguna uğramasının ardından yaşanan 1878 göçüdür

İkinci göç dalgası Balkan Harbi'nde yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki tüm topraklarını Trakya dışında terketmek durumunda kalması sonucu 1912 yılında gerçekleşmiştir

Üçüncü büyük göç İkinci Dünya Savaşı sonrası sosyalist rejime geçen Bulgaristan'ın tarım arazilerini devletleştirmesi ve Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılması sebebiyle Moskova'dan Bulgar devletine yöneltilen, Türkiye'ye misilleme amaçlı Türk göçünün teşvik edilmesi talebi sonucu 1950-1951 yılları arasında yaşanan göçtür

Dördüncü ve en son göç dalgası 1989 senesinde Bulgar devletinin asimilasyon politikalarına tepki olarak, dönemin başbakanı Turgut Özal'ın çabalarıyla gerçekleşmiştir

Yaşanan tüm bu göçlere karşın Bulgaristan'da kesin sayısı tam olarak bilinmese de halen 1 milyonu aşkın Türkün yaşadığı tahmin edilmektedir

[]1910'da, bu rakamın 2 milyon olduğu tahmin edilmektedir

[]Yani dünyada, ataları Bulgaristan Türkü olan yaklaşık 5 milyon kişinin varlığından söz edilebilir

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bulgaristan Hakında Bilgi Ve Açıklamalar Bulgaristan (Bulgarca: Bılgariya, България), Güneydoğu Avrupa'da, Balkan Yarımadası'nda yer alan bir ulus devlettir Ülke, batıda Sırbistan ve Makedonya Cumhuriyeti, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan ve Türkiye ile çevrilidir Tarih Rila Manastırı (Dünya mirası) Kutsal Tapınak Kalıntıları Bulgaristan'ın ilk sakinleri Hint-Avrupa kökenli bir kavim olan Traklardır Milatla birlikte ülke önce Roma İmparatorluğu, sonraysa Bizans İmparatorluğu egemenliğine girer MS 6 yüzyılda Slavlar ile birlikte Türk kökenli bir kavim olan On Ogurlar bu alana yerleşir[kaynak belirtilmeli] Aristokratik tabakayı oluşturan Bulgarları bir süre sonra Slavlaşarak dillerini, 10 yüzyıldan itibaren de Ortodoksluğu kabul edip dinlerini bırakarak asimile olmuşlardır Bizans İmparatorluğu yıkılıncaya değin Bizans ile savaşıp hakimiyet alanlarını genişleten Bulgarlar, bir ara 1018-1186 yılları arasında yeniden Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir 14 yüzyılda Türklerin Rumeli'ye çıkmasından sonra bağımsızlıklarını yitirerek Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine gir mişlerdir Osmanlı Devleti'nin gerilemeye başlaması ve Çarlık Rusyası'nın da desteğiyle, Balkanların tümünde olduğu gibi Bulgaristan'da da ulusal kurtuluş hareketi alevlenmiş, 93 Harbi'nden yenilgiyle çıkan Osmanlı Devleti, Bulgaristan'ı 1878 yılında içişlerinde bağımsız prenslik olarak, 1908 senesinde ise tam bağımsız çarlık olarak tanımıştır Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlılarla aynı cephede savaşa katılan Bulgaristan, İkinci Dünya Savaşı'na da Almanya saflarında katılarak her iki savaştan da yenilgiyle çıkmıştır İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Balkanlar'da ilerleyen Sovyet ordusunun da yardımıyla Georgi Dimitrov önderliğinde sosyalist rejime geçen ülke, soğuk savaş yıllarında Varşova Paktı'nın üyesi olarak kalmış, geçen yüzyılın 80'li yıllarından itibaren ise topraklarındaki Türk azınlığa uyguladığı zorla bulgarlaştırma politikalarıyla dünyanın tepkisini çekmiş ve bunun faturasını 1989'da bulgar ekonomisine ağır bir darbe vuran Bulgaristan'dan Türkiye'ye yarım milyona yakın insanın göçüyle ödemiştir Doğu Bloku'nun çözülmesiyle 1990 yılında sosyalist rejimin yıkıldığı Bulgaristan, Türk azınlığa yönelik asimilasyon politikalarını da terk ederek komşusu Türkiye ile olan ilişkilerini oldukça olumlu bir temele oturtmuştur Ülke 1 ocak 2007 yılında Avrupa Birliği'ne katılmıştır Coğrafya Balkan Dağları (Stara Planina) Bulgaristan'ı kuzeyde Tuna platosu, güneyde ise Trakya platosu olarak kabaca iki coğrafi bölgeye ayırır Oldukça dağlık bir coğrafyaya sahip olan güney Bulgaristan'da Rodop ve Rila sıradağları yer alır Ülkenin ve Balkanların en yüksek dağı olan 2925 metre rakımlı Musala Dağı da burada bulunmaktadır Ülkenin en önemli ırmağı olan Tuna Nehri, aynı zamanda Romanya-Bulgaristan sınırını oluşturur Bulgaristan sınırları içerisinde doğup, Yunanistan-Türkiye sınırını oluşturarak Ege Denizi'ne dökülen Meriç (Maritsa) Bulgaristan'ın bir diğer önemli akarsuyudur İlleri Bulgaristan'ın İlleri Daha çok bilgi için: Bulgaristan'ın illeri 1 Yukarı Cuma (Blagoyevgrad) 2 Burgaz (Burgas) 3 Hacıoğlu Pazarcık (Dobrich) 4 Gabrova 5 Hasköy (Haskovo) 6 Kırcaali (Kardzhali) 7 Köstendil (Kyustendil) 8 Lofça (Lovech) 9 Montana 10 Pazarcık (Pazardzhik) 11 Pernik 12 Plevne (Pleven) 13 Filibe (Plovdiv) 14 Razgrad 15 Rusçuk (Ruse) 16 Şumnu (Shmen) 17 Silistre (Silistra) 18 İslimiye (Sliven) 19 Paşmaklı (Smolyan) 20 Sofya (şehir) 21 Sofya 22 Eski Zağra (Stara Zagora) 23 Eski Cuma (Targovishte) 24 Varna 25 Tırnova 26 Vidin 27 İvraca 28 Yanbolu Ekonomi Sofya Metrosu 1990'a değin devlet yönetiminde sosyalist ekonominin hakim olduğu ülke, Doğu Bloku'nun çözülmesi sonucu Sovyet pazarını kaybetmesi ve kapitalist ekonomiye eklemlenme sorunları nedeniyle 90'lı yıllar boyunca milli gelirin % 70'e yakın küçüldüğü çok ağır bir ekonomik bunalım yaşamıştır Bulgar ekonomisi, 90'lı yılların sonundan itibaren toparlanma sürecine girmiş olsa da, halkının gereksinimlerini yeterince karşılayabilen istikrarlı bir iktisadi yapı olmaktan hala çok uzaktadır Ekonomi ile ilgili bazı istatistik veriler şöyledir: Milli gelir (2001): 13,5 milyar $, kişi başına düşen milli gelir: 1690 $, devlet borçları: 10 milyar $, devlet gelirleri (2000): 4,2 milyar $, devlet giderleri (2000): 4,4 milyar $, enflasyon (2001): % 93, ekonominin sektörlere göre dağılımı (2001): hizmet: % 57, endüstri: % 29, tarım: % 14 2004 itibari ile NATO üyesi olan Bulgaristan 01 Ocak 2007'de de AB'nin tam üyesi olmuştur Din Bulgaristan nüfusunun büyük bir kısmı OrtodoksHıristiyan'dır 1 Mart 2001 tarihli nüfus sayımında Ortodoks: 6552751, Katolik: 43811, Protestan: 42308, Müslüman: 966978, Diğerler: 14937 olarak kaydedilmiştir[1] Etnik yapı 2001 nüfus sayımına göre Bulgaristan'ın topram nüfusu (7928901) olup Bulgarlar: 6655210 (%83,9), Türkler: 746664 (%9,4), Pomaklar: 370908 (%4,7), Ruslar: 15595, Ermeniler: 10832, Ulahlar: 10566, Makedonlar: 5071, Yunanlılar: 3408, Ukraynalılar: 2489, Yahudiler: 1363, Rumenler: 1088, Diğerler: 18792 olarak kaydedilmiştir[2] Bulgaristan'daki Türkler Bulgaristan'daki Türkler Banyabaşı Camii Bulgaristan'da, yakın zamana kadar Türkiye ve Bulgaristan arasındaki ilişkileri Bulgar devletinin inkar ve zorla asimilasyon politikaları dolayısıyla geren, çok sayıda Türk asıllı Bulgaristan vatandaşı yaşamaktadır Bulgaristan'daki Türk azınlığın kökleri Anadolu'ya dayanır Rumeli'nin 14 yüzyılda Osmanlılarca ele geçirilmesiyle Osmanlılar, Anadolu'daki diğer beyliklerin ve yarı göçebe aşiretlerin gücünün kırmak ve Türklerin yeni yerleşim noktalarına yerleştirilmesi politikasının devamı amacıyla, çok sayıda Türkü bilinçli olarak Balkanlara yerleştirmiştir Tarih boyunca yaşanan çeşitli savaş ve çatışmalar dolayısıyla Bulgaristan'dan Türkiye'ye dört büyük göç dalgası yönelmiştir: Bunlardan ilki Osmanlıların 93 Harbi'nde Ruslar karşısında bozguna uğramasının ardından yaşanan 1878 göçüdür İkinci göç dalgası Balkan Harbi'nde yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki tüm topraklarını Trakya dışında terketmek durumunda kalması sonucu 1912 yılında gerçekleşmiştir Üçüncü büyük göç İkinci Dünya Savaşı sonrası sosyalist rejime geçen Bulgaristan'ın tarım arazilerini devletleştirmesi ve Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılması sebebiyle Moskova'dan Bulgar devletine yöneltilen, Türkiye'ye misilleme amaçlı Türk göçünün teşvik edilmesi talebi sonucu 1950-1951 yılları arasında yaşanan göçtür Dördüncü ve en son göç dalgası 1989 senesinde Bulgar devletinin asimilasyon politikalarına tepki olarak, dönemin başbakanı Turgut Özal'ın çabalarıyla gerçekleşmiştir Yaşanan tüm bu göçlere karşın Bulgaristan'da kesin sayısı tam olarak bilinmese de halen 1 milyonu aşkın Türkün yaşadığı tahmin edilmektedir []1910'da, bu rakamın 2 milyon olduğu tahmin edilmektedir []Yani dünyada, ataları Bulgaristan Türkü olan yaklaşık 5 milyon kişinin varlığından söz edilebilir