10-14-2012
|
#3
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tunus Hakkında Bilgi, Tunus Yemekleri
Islami Hareket: Bugün Tunus'taki en önemli Islâmi hareket, baslangiçta Islâmi Yönelis Hareketi olarak ortaya çikan Nahda (Dirilis) Hareketi'dir Islâmi Yönelis Hareketi, 1969'da Rasid Gannusi'yle Abdulfettah Moro'nun öncülügünde kurulmustur Tunus yönetimi ilk kurulus yillarinda Islâmi Yönelis Hareketi'yle bir çatismaya girmedi Ancak güçlenmeye basladigini görünce bu harekete karsi siddetli bir baskiya basvurdu 1981'de Islâmi Yönelis Hareketi'nin legal teskilatlanma hakki almak üzere Içisleri Bakanligi'na basvurmasi üzerine hareketin ileri gelenlerinden 106 kisi tutuklandi Zeynelabidin bin Ali iktidari ele aldiktan sonra sürgündeki Islâmi Yönelis mensuplarinin Tunus'a dönmelerine izin verdi ve bu hareketin siyasi yönden örgütlenmesine izin verecegi vaadinde bulundu Islâmi Yönelis'in ileri gelenleri de yönetimle uyum ve uzlasma içinde çalisabilmek için hareketlerinin adini Nahda (Dirilis) olarak degistirdiler Ancak çok geçmeden yönetim tutumunu tamamen degistirerek Nahda'ya karsi siddet uygulamalarina basvurdu Hareket mensuplarindan pek çok kimseyi tutuklatti Lider Rasid Gannusi basta olmak üzere hareketin ileri gelenlerinin çogunu vatanlarini terk etmeye zorladi Yayin ve egitim faaliyetlerini tamamen durdurdu Bu harekete destek verdikleri bilinen ticari kuruluslari kapattirdi
Bin Ali, Islâmi çalismalar üzerindeki zulümlerini sadece Nahda hareketine de özel kilmadi Bütün Islâmi çalismalari yasakladi Herhangi bir is için bile olsa resmi kuruluslara basörtülü olarak girilmesini yasakladi Bütün bu uygulamalar dolayisiyla bugün Tunus'ta ciddi bir Islâmi çalisma yapilamamaktadir Halk da agir bir baski altinda oldugundan Islâmi faaliyetlere ilgi göstermekten son derece çekinmektedir Öte yandan Nahda hareketiyle ilgisi oldugu tespit edilenlerin çogu ya hapis ya da sürgün hayati yasamaktadir Nahda hareketi düsünce itibariyle Sudan'daki Islâmi Milli Cephe'ye yakindir
Taninmis Islâmi Hareket Önderleri: Rasid el-Gannusi: 1941'de Güney Tunus'ta dünyaya geldi Ilkokul öncesinde Kur'an egitimi aldi Sonra Arapça ve Fransizca egitim veren bir ilkokula devam etti Ancak oglunun devam ettigi ilkokulda Fransizlarin kültürel asimilasyon politikasi uyguladiklarini gören babasi onu oradan alarak Zeytune Medresesi'ne verdi ve Gannusi bir süre bu medresede okudu Bir dönem Misir diktatörü Cemal Abdunnasir'in fikirlerini benimseyen Nasircilik akimina ilgi gösterdi 1963'te ögrenim için Misir'dan Tunus büyükelçiliginin baskisi dolayisiyla ayrilarak Suriye'ye geçti Dimesk (Sam) Üniversitesi'nin Felsefe bölümünü bitirdikten sonra 1968'de yüksek lisans ögrenimi için Paris'e geçti Ancak bu ögrenimini tamamlayamadan 1969'da Tunus'a döndü Ayni yil Abdülfettah Moro'yla birlikte Islâmi Yönelis Hareketi'ni kurdu Gannusi 1981'de kanuni örgütlenme hakki istediginden hareketin diger ileri gelenleriyle birlikte tutuklandi 1984'te serbest birakildiysa da 9 Mart 1987'de tekrar tutuklandi ve Devlet Güvenlik Mahkemesi'nce ömür boyu hapis cezasina çarptirildi Bin Ali'nin ülke yönetimini ele almasindan sonraki Ramazan bayraminda (18 Mayis 1988) serbest birakildi Ancak 1990'da Bin Ali'nin baski uygulamalarinin artmasindan sonra Tunus'u terk etmek zorunda kaldi Yönetim Gannusi'nin Tunus'a girmesine izin vermezken ailesinin de ülke disina çikmasini engellemektedir
Ekonomi: Tunus ekonomisi tarim, hayvancilik, balikçilik, madencilik ve turizme dayanir Tarim ürünlerinden elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasiladaki payi % 14'tür Çalisan nüfusun % 22'si tarim alaninda is görmektedir En çok üretilen tarim ürünleri zeytin, tahil, seker pancari, turunçgiller, üzüm ve bunlarin disinda çesitli meyve ve sebzelerdir Hayvancilik ve balikçiligin da ülke ekonomisine önemli katkisi olmaktadir Tunus önemli miktarda fosfat, demir, çinko ve kursun rezervlerine sahiptir Bunun yani sira bazi bölgelerde ham petrol ve dogal gaz da üretilmektedir Maden, petrol ve dogal gaz gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasiladaki payi % 7'dir
Para birimi: Tunus dinari
Gayri safi milli hasilasi: Yaklasik 15 milyar dolar (Yillik safi artis: % 35)
Kisi basina düsen milli gelir: 1510 dolar
Sanayisi: Tunus'ta maden tesislerinin yani sira çelik üretimi ve araba sanayi üzerine çesitli agir sanayi kuruluslari bulunmaktadir Bunun yani sira elektrikli ve elektronik araçlar, tekstil ürünleri, çimento ve diger insaat malzemeleri, cam, plastik, buji, zeytinyagi, bitkisel yag, muhtelif gida maddeleri, mesrubat, sigara, giyim esyasi, mobilya, agaç ürünleri, kâgit, kirtasiye malzemeleri, kimyasal maddeler, plastik esya, toprak ve madeni esya, mekanik araçlar, elektrik gereçleri gibi ürünler üreten fabrikalar ve küçük sanayi kuruluslari bulunmaktadir Sanayi gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasiladaki payi % 15'tir Çalisan nüfusun % 18'i sanayi sektöründe is görmektedir
Egitim: Tunus'ta ilk ögretim 6 yasindan baslayarak 6 yil sürer ve ücretsizdir Ortaögretimin orta kismi 3, lise kismi 4 yildir Ilkokul çagindaki çocuklarin % 95'i, ortaögrenim çagindakilerin % 24'ü bu ögretimlerden yararlanabilmektedir Üniversite çagindaki gençlerden üniversiteye kayit yaptiranlarin orani % 6, 25 yasin üstündekiler arasinda yüksek ögrenim görmüs olanlarin orani % 34'tür Okuma yazma bilenlerin orani ise % 66'dir Din egitimi veren medreselerin tamami Burgiba döneminde kapatildi Bin Ali buralarin açilmasina imkân verecegini vaad etti Hatta Zeytune Medresesi'nin bazi bölümlerini açtirdi Ancak daha sonra yeniden kapattirdi ve din egitimi veren resmi okul ve enstitüleri de siki bir denetime aldi
|
|
|
|