|
Prof. Dr. Sinsi
|
Orhun Yazıtlarının Üstünde Ne Yazıyor
Kuzey Yüzü:
 ile, Koşu vali ile savaşmış Askerini hep öldürmüş Evini, malını eksiksiz hep getirdi Kül Tigin yirmi yedi yaşına gelince Karluk kavmi hür ve müstakil iken düşman oldu Tamag Iduk Başta savaştık Kül Tigin o savaşta otuz yaşında idi Alp Şalçı ata binip atılarak hücum etti İki eri takip edip kovalayarak mızrakladı Karluk'u öldürdük, yendik Az milleti düşman oldu Kara Göl'de savaştık Kül Tigin otuz bir yaşında idi Alp Şalçı akına binip atılarak hücum etti Az ilteberini tuttu Az milleti orda yok oldu Amcam kağanın ili sarsdığında; millet, hükümdar ikiye ayrıldığında; İzgil milleti ile savaştık Kül Tigin Alp Şalçı akına binip atılarak hücum etti O at orda düştü İzgil milleti öldü Dokuz Oğuz milleti kendi milletim idi Gök, yer bulandığı için düşman oldu Bir yılda beş defa savaştık En önce Togu Balıkta savaştık Kül Tigin Azman akına binip atılarak hücum etti Altı eri mızrakladı Askerin hücumunda yedinci eri kılıçladı İkinci olarak Kuşalgukta Ediz ile savaştık Kül Tigin Az yağızına binip, atılarak hücum edip bir eri mızrakladı Dokuz eri çevirerek vurdu Ediz kavmi orda öldü Üçüncü olarak Bolçuda Oğuz ile savaştık Kül Tigin Azman akına binip hücum etti, mızrakladı Askerini mızrakladık, ilini aldık Dördüncü olarak Çuş başında savaştık Türk milleti ayak titretti Perişan olacaktı İlerleyip gelmiş ordusunu Kül Tigin püskürtüp, Tongradan bir boyu, yiğit on eri Tonga Tigin mateminde çevirip öldürdük Beşinci olarak Ezginti Kadız'da Oğuz ile savaştık Kül Tigin Az yağızına binip hücum etti İki eri mızrakladı, çamura soktu O ordu orda öldü Amga kalesinde kışlayıp ilk baharında Oğuza doğru ordu çıkardık Kül Tigini evin başında bırakarak, müdafaa tedbiri aldık Oğuz düşman, merkezi bastı Kül Tigin öksüz akına binip dokuz eri mızrakladı, merkezi vermedi Annem hatun ve analarım, ablalarım, gelinlerim, prenseslerim, bunca yaşayanlar cariye olacaktı, ölenler yurtta yolda yatıp kalacaktınız Kül Tigin olmasa hep ölecektiniz Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti Kendim düşünceye daldım Görür gözüm görmez gibi, bilir aklım bilmez gibi oldu Kendim düşünceye daldım Zamanı Tanrı yaşar İnsan oğlu hep ölmek için türemiş Öyle düşünceye daldım Gözden yaş gelse mani olarak, gönülden ağlamak gelse geri çevirerek düşünceye daldım Müthiş düşünceye daldım İki şadın ve küçük kardeş yeğenimin, oğlumun, beylerimin, milletimin gözü kaşı kötü olacak diyip düşünceye daldım Yasçı, ağlayıcı olarak Kıtay, Tatabı milletinden başta Udar general geldi wwwfrmsinsinet/ Çin kağanından İsiyi Likeng geldi On binlik hazine, altın, gümüş fazla fazla getirdi Tibet kağanından vezir geldi Batıda gün batısındaki Soğd, İranlı, Buhara ülkesi halkından Enik general, Oğul Tarkan geldi On Ok oğlum Türgiş kağanından Makaraç mühürdar, Oğuz Bilge mühürdar geldi Kırgız kağanından Tarduş İnançu Çor geldi Türbe yapıcı, resim yapan, kitâbe taşı yapıcısı olarak Çin kağanının yeğeni Çang general geldi
Kuzeydoğu Yüzü:
Kül Tigin koyun yılında on yedinci günde uçtu Dokuzuncu ay, yirmi yedinci günde yas töreni tertip ettik Türbesini, resimini, kitâbe taşını maymun yılında yedinci ay, yirmi yedinci günde hep bitirdik Kül Tigin kendisi kırk yedi yaşında bulut çöktürdü Bunca resimciyi Tuygut vali getirdi
Güneydoğu Yüzü:
Bunca yazıyı yazan Kül Tiginin yeğeni Yollug Tigin, yazdım Yirmi gün oturup bu taşa, bu duvara hep Yollug Tigin, yazdım Değerli oğlunuzdan, evlâdınızdan çok daha iyi beslerdiniz Uçup gittiniz Gökte hayattaki gibi
Güneybatı Yüzü:
Kül Tiginin altınını, gümüşünü, hazinesini, servetini, dört binlik at sürüsünü idare eden Tuygut bu Beyim prens yukarı gök taş yazdım Yollug Tigin
Batı Yüzü:
Batıdan Soğd baş kaldırdı Küçük kardeşim Kül Tigin için, öle yite işi gücü verdiği için, Türk Bilge Kağanı, nezaret etmek üzere, küçük kardeşim Kül Tigini gözeterek oturdum İnançu Apa Yargan Tarkan adını verdim Onu övdürdüm
|