Prof. Dr. Sinsi
|
İspanya Ülkesinin Yerleşim Özellikleri, İspanya Ülkesinin Gelenekleri
Ödemeler dengesi (milyon Euro, 2006)
Ticari denge -80 142
Hizmetler 22 143
Gelir -20 983
Cari Transferler -5 754
Cari hesaplar (g-g) -84 736
Sermaye hesabı (g-g) 6 175
Doğrudan yatırım -55 531
Portföy yatırımı (*) 198 314
Diğer yatırımlar (*) -37 556
Mali Türevler 2 044
İspanyol Merkez Bankası rezervleri -480
Merkez Bankası varlıkları -25 320
 Euro sistemle gelen talepler -12 327
 Diğer net varlıklar -12 993
Mali Hesap (**) 81 471
Net hata ve noksanlar -2 909
(g-g) = gelir-gider
(*) = İspanyol Merkez Bankası olmadan
(**) = borçların(pasiflerin) net değişimi – varlıkların (aktiflerin) net değişimi
Faaliyet alanları itibarıyla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (MİLYON EURO-2006)
Değer %
Tarım ve balıkçılık 27 199 2,8
Enerji 21 152 2,2
Sanayi 130 557 13,4
İnşaat 106 437 10,9
Hizmetler 583 773 59,8
 Pazarlama hizmetleri 457 871 46,9
 Satışa yönelik olmayan hizmetler 125 902 12,9
Ürünlerde net vergi 107 071 11,0
Piyasa fiyatlarıyla GSYİH 976 189 100,0
Başlıca verimli sektörler ve özellikleri
İspanyol tarımın en belirgin özelliği geniş arazilere yayılmış tahıl üretim alanları ve (2006 verilerine göre 6,6 milyon hektar), üzüm ve zeytin başta olmak üzere bu alanlarda ekili bulunan ağaçsı bitkilerdir Buna rağmen, elde edilen ürünlerin miktarı oranlamasında birinci sırada meyve ve sebze yetiştiriciliği yer almaktadır Büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği rakamlarına bakıldığında da sırasıyla domuz eti, dana eti ve süt, koyun ve keçi eti ve kümes hayvancılığı üretimi gelmektedir 2006 senesinde kaydedilen verilere göre Balıkçılık üretimi 1 320 311 metrik tonu bulmaktadır Bu miktarın 371 966 metrik tonu kültür balıkçılığı üretiminden elde edilmektedir (Bunun % 81,1’i midye üretimidir)
Başta gelen İspanyol sanayi sektörleri arasında gıda, otomobil üretimi, kimyacılık ve ****l üretimi sayıla bilinir Endüstriyel malzemelerin üretimi ve ihracatı yüksek oranlı teknolojik içeriğe sahip sektörlere doğru hızla yönelmektedir Bunun bir kanıtı olarak, üretim endüstrisi ihracatının yarısından fazlasının orta-yüksek yoğunluklu teknolojiye ait olmasını gösterebiliriz
2006 yılı sanayi üretim ihracatının % 51,6 ‘sı orta ve ileri teknoloji sektöründe ve 8,5’u ileri teknoloji sektöründe olmuştur Aynı yıl sanayi ürünleri ihracatı kaydedilen toplam ihracatın %81,5’iydi Başta gelen ihracat sektörleri arasında tüketim ekipmanları, otomobil, gıda, kimyasal ürünler ve kimyasal olmayan yarı işlenmiş mamuller gelmektedir
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya ve istihdama en büyük katkı Hizmet Sektöründen gelmektedir 2006 yılında İspanya, yabancı turistler tarafından en çok tercih edilen ikinci ülkeydi 2006’da ülkeye gelen toplam ziyaretçi sayısı 58,5 milyona ulaşmıştır
İspanyol şirketler ağı büyük ölçüde atomik yapılı işletmelerden oluşmaktadır ve Küçük ve Orta Ölçekli firmaları (KOBİ) durağan bir yapıya sahiptir 2006 yılı başlarındaki rakamlar itibari ile toplam 3 161 480 KOBİ (0-249 ücretli çalışan eleman) ve 4 139 Büyük İşletme bulunmaktadır (bu firmalara tarım ve balıkçılıkla iştigal eden işletmeler dahil değildir) Bu şirketlerden % 7,6’sı sanayi alanında, % 14 2’si inşaat, % 26,3’ü ticaret ve % 51,9’u diğer hizmetler alanında faaliyet göstermektedirler
Kamu sektörünün milli ekonomiye katılımı 1996 senesinde “Kamu Sektörünün Modernizasyonu Programının” kabulüyle kayda değer ölçüde azalmıştır Gerçekleştirilen sayısız özelleştirme sayesinde zaten bir süredir kopma yolunda ilerleyen Devlet; petrol, doğal gaz, demir çelik, telekomünikasyon, hava ve deniz ulaşımı, elektrik üretimi ve bankacılık sektörlerindeki katılımını sona erdirmiştir Kamu endüstrisinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla üzerindeki katkısı 1996 senesinde %1,8 iken 2006 senesinde %0,1 olarak kaydedilmiştir
TİCARİ HİZMETLER VE BANKACILIK PAZARLAMA
TİCARET
Büyük mağazalar ve belirli konularda özelleşmiş hipermarketler İspanyol pazarında paylarını arttırmaya devam etmektedirler Gıda alanında uzmanlaşmış süpermarketler ise hipermarketlere oranla daha yüksek pazar payına sahip Hipermarketler bazı spesifik ürünlerin arandığı yerler olarak kalırken süpermarketler şehrin yaşama alanları içindeki dar alanlarda müşteriyle daha yakından ilgilenebilmekte ve bire bir ilişki içerisindeki ticaretin faydalarından istifade etmektedir Alışveriş merkezleri ise giderek çoğalmaya devam ederek 2006 senesi sonlarında aktif alışveriş merkezlerinin sayısı 463’ü bulmuştur Bu merkezler bünyesinde brüt 11,3 milyon m2 kiralanabilir alan içermektedir ve geçen sene de insanların boş vakitlerini değerlendirmelerinde önemli bir faktör olmaya devam eden alışveriş merkezleri bu özelliklerinin devam edebilmesini sağlamak amacıyla tesislerinin restorasyonuna yatırım yapmayı ihmal etmediler
Gıda sektörü dışında hizmet veren ve özellikle mobilya, brikolaj, beyaz eşya ve bilgisayar satışı yapan büyük alışveriş alanlarında bulunan, Franchising sistemiyle çalışan ve 2006 yılı itibariyle sayıları 63 750 ’yi bulan perakende satış yapan işletmelerden 33 750’si küçük ticari işletmeler (bunlardan da 5 652’si gıda ve 5 142’si moda) ve diğer ek hizmetlerden (7 814 video-klüpler) oluşmaktadır
Geleneksel işletmeler, konserve gıdaların (kuru gıda) etkisiyle self-servis türü işletmelerin karşısında ağırlığını kaybetmektedir 2006 senesinde kuru gıda satışına geleneksel işletmelerin katılımı % 4,4 iken self-servis türü işletmelerinki %21,2, süpermaketlerinki (400 m2 – 2 500 m2 arasındakiler) %52,0 ve hipermarketlerinki ise (2 500 m2’den büyük olanlar) %22,5 olarak kaydedildi Taze gıda satışlarında ise (meyve-sebze, et ve balık) geleneksel işletmeler ve bölgesel pazarlar liderliklerini sürdürerek pazar payının %50’sini ellerinde tuttular
Elektronik ticaret gibi yeni ticaret formülleri gelişimini sürdürmektedir Elektronik ticareti pazar payı geçen yıla oranla % 110 büyüme göstermiş ve 355 milyon Euro’ya ulaşan faturalandırma olmuştur
Bankalar
‘Banco de España’ İspanya’nın Merkez Bankasıdır
İspanya içerisinde yurtiçi şube ağları ve/veya yurtdışı temsilci ofisleri ile faaliyet gösteren başlıca finans kuruluşları sırasıyla Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, Santander Central Hispano, Banco Español de Crédito, Banco Popular Español, Banco Sabadell ve Banco Pastor ’dur
Tasarruf Bankaları olarak yurtdışında da büroları olanlardan başlıca kuruluşlar: La Caixa, Caja Madrid, Bancaja, Caja Galicia, Caja Duero, Caixa Nova, Caja de Ahorros del Mediterraneo ve İspanya Tasarruf Fonu Konfederasyonu’dur
Ulaşım Altyapısı
Karayolları
2005 yılında İspanyol karayolu ağı 666 698 km uzunluğunda olup bunun 538 518 kilometrelik bölümünü şehirlerarası yollar, 128 180 kilometrelik bölümünü de şehir içi yollardan oluşmaktadır Otobanlar gibi geniş kapasiteli yollar, karayolları ve çift şeritli yolların uzunluğu 13 156 kilometredir 2005 yılında ülke karayolunu kullanan yolcu sayısı kilometre başına 417 834 milyon kişi, kilometre başına taşınan yük miktarı ise 367 497 milyon tondur 2005’de karayolu taşımacılığı ülkenin yıllık kapasitesinin %90,0 ını, yük taşımacılığının ise %85,0′ını karşılamıştır İspanyol Devlet Karayolu ağından (25 415 Km) hafif araçların %49,1’i, ağır taşımacılık araçlarının da % 66,2’si faydalanmıştır Karayollarına 2005 yılında gerçekleştirilen toplam 8 319 milyon Euro’luk yatırımın % 91,1’i kamu tarafından yapılmış ve geri kalan kısmı ise ücretli otoban olmuştur
Demiryolları
2005 yılı verilerine göre İspanyol demiryolu ağı uzunluğu 15 015 kilometredir Bunun 8,478 kilometresinde elektrikli sistem kullanılmaktadır Yine aynı yıla ait verilere göre kilometre başına 21 624 milyon yolcu ve 11 641 milyon ton yük taşımıştır Çalışan Madrid-Sevilla, Antequera uzatması ve Toledo’ya uzanan bir kolu ile ve Madrid-Tarragona olmak üzere iki tane Hızlı Tren Hattı bulunmaktadır 2005 senesinde Kamu Sektörü demiryollarına 5 456 milyon Euro yatırım yapmıştır
Limanlar
2006 yılında kamu işletmesi altında bulunan 46 adet çok amaçlı limandan yapılan deniz taşımacılığının 460 milyon tona ulaşan yük taşımacılığı ve 24,4 milyon yolcu taşımacılığı yapılmıştır Buna göre bir önceki yıla nazaran, yük taşımacılığında % 4,7 yolcu taşımacılığında ise %5,5’lik bir artış göstermiştir
2005 yılında ülke içi yük taşımacılığının yaklaşık %9,6’sı(ton/km) denizyoluyla gerçekleşmiştir 2006 yılında limanlara yapılan yatırımlar 1 089 milyon Euro’ya ulaşarak geçen seneyle kıyaslandığında % 24,0’lık bir artış kaydedilmiştir
Havalimanları
Günümüzde İspanya’da ticari trafiğe açık 45 havalimanı bulunmaktadır 2006 senesinde hava taşımacılığı aracıyla 193,6 milyon kişi seyahat etmiş, toplam 625 872,9 ton ticari yük taşınmıştır 2005 senesine kıyasla, 2006’de İspanyol havalimanları yolcu trafiğinde %6,8 ticari nitelikli yük trafiğinde de % -0,5 değişim kaydedilmiştir Havalimanlarının altyapısına ve kamu havacılığına yapılan yatırımlar 1 821,8 milyon Euro tutarında gerçekleşmiştir
|