Halk İnanışlarının Oluşum Nedenleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Halk inanışlarının oluşum nedenleri

RUH, MEZARLIK, TÜRBE VE ZIYARET YERLERI ILE ILGILI BAZI HALK INANÇLARI:

-Ziyaret yerlerindeki agaçlari kesenler çarpilir

-Türbeden disariya bir sey, bir nesne götüren kisiler çarpilir

-Mezarligi parmagi ile isaret etmek iyi degildir

Parmaklari ile isaret eden kisilerin parmaklari kurur

-Kurban kesilirken hayvan dilini disari çikarirsa kurban sahibi o yil içerisinde ölür

-Bir çocuk sürekli aglarsa o evde mutlaka ölüm meydana gelir

-Ayakkabi çikarildiginda ters dönerse, ayakkabi sahibinin aaa vakitte ölecegi düsünülür

-Yatarken çoraplari bas tarafa koymak iyi degildir, insan çabuk ölür

-Ölünün elbiseleri ölü yikayicilarina verilir

-Mezarliktan agaç kesilmez

Agaçta cin olduguna inanilir

-Gece ölen kisinin üzerine sabaha kadar biçak konulur

-Yogurdun güzel olmasi için mezardan çirpi toplanarak, kaynayan sütün altina atilir

-Ölünün yikandigi evde üç gün isik yanar

-Bas sagligina gelen kisilerin ayakkabilari ters çevrilmez

- Mezar kazicisina para verilmezse ölünün rahatsiz olacagina inanilir

HAYVANLARLA ILGILI HALK INANÇLARI:

-Yilan öldürülüp, suya atilirsa ve yilan suda kaybolursa yagmur yagar ve durmaz, seller olur

-Kurt uluyunca ya ayaz olur ya kar yagar

-Bir evin basinda baykus öterse, o evde biri ölür ya da bir yikim olur

-Inek dogurunca eve agir bir sey alinirsa ya da agir bir sey kaldirilirsa inegin sütü kesilir

-Inegin sütünü yere sagmak iyi degildir, hayvan hastalanir

-Ilk yaylaya çikista sigirlarin ortasindan bir yabanci geçerse sigirlar hamile kalmaz, dogum yapmazlar

-Bir kisinin önüne tavsan çikmasi ugursuzluktur, mümkünse gidilen yoldan geri dönülür

-Çakal uluyunca yere tükürmek gerekir, yoksa insanin basina bir yikim gelir

-Çakal ulumaya baslayinca hava açacak, günlük güneslik olacak demektir

OCAK VE ATESLE ILGILI HALK INANÇLARI:

-Atese tükürmek, atese sövmek, atese tirnak atmak, su dökmek ugursuzluk getirir

-Sabah evinden baskasina ates verenin ocagi söner

-Ocagin üstünü bos birakmak ugursuzluk getirir

-Sacayaginin birdenbire devrilmesi evin basina bir yikim gelecegini gösterir

-Tencerede su bosu bosuna kaynarsa düsmanlar çogalir

-Lamba yakilmayan evin ocagi her vakit kararir

Ayni zamanda ev sahibinin öldükten sonra mezari da karanlik olur

-Hastalanan hayvanlari atesten geçirmek iyidir

-Atesi söndürmek için su dökülmez, ates toprakla örtülür

-Ates çok önceden sönmüs olsa dahi külün yaninda yatilmaz

Külde cin ve seytanin oynak yaptigina inanilir

-Atesin çikardigi ses atesi yakan kisi hakkinda dedikodu yapildigina isarettir

TARIM VE BITKILERLE ILGILI HALK INANÇLARI:

-Kara agaçtan düsen yasamaz

-Kara agaçtan besik, sandik yapilmaz

-Incir agacinin altinda uyuyanlari seytan alir götürür

-Ceviz agacinin altinda yasayanlari seytan alir götürür

-Tarlada zina yapilirsa bereket olmaz

-Üzümün tanesini, karpuzun sap kismindaki kabugunun içini yiyenler yetim kalir

-Çocugun bezleri yabani agaca asilirsa çocuk yabani olur

-Nar tanelerini yere dökmek günahtir, nar cennet meyvesidir

INSAN VÜCUDUYLA ILGILI HALK INANÇLARI:

-Dis düsürülünce o dis kimsenin göremeyecegi bir yere saklanmali ya da gömülmelidir

-Elleri diz üzerinde kavusturmak, parmaklari birbirine geçirip el baglamak iyi degildir, insanin kismeti kapanir

-Parmaklarin çatirdamasi iyidir, insanin saglikli oldugunu gösterir

-El yikanirken önce sag elden baslamali, önce sol elden baslamak ugursuzluk getirir

-Tokalasirken ya da birisine bir sey verirken sag el kullanilmalidir, sol el ugursuzluktur

-Bas taranirken dökülen saçlari dökmek dogru degildir, bunlar toplanir, ölünce o kisinin kabrine konur

Çünkü bu saçlar kiyamet gününde tekrar bitecektir

-Hamile kadin as eridigi sirada neye bakarsa dogacak çocuk ona benzeyecektir

KARANLIK VE ISIKLA ILGILI HALK INANÇLARI:

-Aksam sogan yenen yere melekler gelmez

-Gece aynaya bakanin ömrü kisa olur

-Gece aci (biber, sogan, sarimsak) evden disariya verilmez

-Yogurt, süt, peynir gece disariya verilmez

Vermek gerektiginde üzerine kömür, üzerlik veya yesil bir dal konularak verilir

-Gece islik çalmak günahtir

-Gece evden eve tuz verilmez

-Aksam kapinin önü süpürülmez

-Ekmek aktaracagi evden eve verilmez

-Çocuklar gece bes tas oynarsa düsman gelecek denir

BEREKETLE ILGILI HALK INANÇLARI:

-Degirmenden ilk gelen unla yapilan ilk ekmegi yiyen kisinin karisi ölür

-Ekmek kirintilarini yere atmak, ayakla çignemek evin bereketini götürür

-Gurbete giden kisinin azigindan bir parça ekmek çalinir

-Bir kisinin üzerinde dikis dikilirse o kisinin kismeti baglanir

EVLE ILGILI HALK INANÇLARI:

-Evin temeline karatas koymak iyi degildir

-Kapinin önünde oturan kisi iftiraya ugrar

-Duvar dibinde uyumak iyi degildir, insan çarpilir

-Evin içerisi temiz olmazsa oraya melekler degil seytanlar gelir

Böylece o evde mutluluk degil geçimsizlik olur

-Evden bir kisi gurbete gittigi zaman o gün ev süpürülmez, disaridan misafir alinmaz

-Esya tasimak için kullanilan ala iple komsunun evine girilmez

Komsunun basina bir ugursuzluk gelecegine inanilir

-Kapi esiginde oturulmaz, insan fakir olur

-Kapi esiginde oturulmaz, insan bekar kalir

-Urganla komsunun evine girilmez

Aksi halde komsunun evinde kitlik olur

-Kapi esiginde oturulmaz, kapi esiginde seytan bulunur

-Yagmur yagarken kapi esiginde oturmak günahtir

CINSIYETLE ILGILI HALK INANÇLARI:

-Odanin isigini evin erkegi yakarsa o ev daima nur içinde ve bereketli olur

-Kadinin yolda erkegin önünü kesmesi ugursuzluktur

-Bir kadin iki erkegin arasindan geçerse çocugu olmaz

-Bir adam iki kadinin arasindan geçerse sözü geçmez

-Bir erkek iki kiz arasindan geçerse köse olur

-Yarim çay içen kadin dul kalir

-Ava gidecek kisinin önünden kadin geçerse avlanamaz

Bundan dolayi o kisi ava gitmekten vazgeçer

-Kiz çocugunun ilk kez kesilecek saçini dayisi keserse saçi gür olur

-Oglan çocugunun saçini ilk kez amcasi veya dayisi keser

-Kiz baba evinden persembe veya pazar günü çikar

-Koç katiminda koçun üzerine kiz çocugu bindirilirse dogacak kuzu disi, oglan çocuk bindirilirse erkek

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Halk İnanışlarının Oluşum Nedenleri Halk inanışlarının oluşum nedenleri RUH, MEZARLIK, TÜRBE VE ZIYARET YERLERI ILE ILGILI BAZI HALK INANÇLARI: -Ziyaret yerlerindeki agaçlari kesenler çarpilir -Türbeden disariya bir sey, bir nesne götüren kisiler çarpilir -Mezarligi parmagi ile isaret etmek iyi degildir Parmaklari ile isaret eden kisilerin parmaklari kurur -Kurban kesilirken hayvan dilini disari çikarirsa kurban sahibi o yil içerisinde ölür -Bir çocuk sürekli aglarsa o evde mutlaka ölüm meydana gelir -Ayakkabi çikarildiginda ters dönerse, ayakkabi sahibinin aaa vakitte ölecegi düsünülür -Yatarken çoraplari bas tarafa koymak iyi degildir, insan çabuk ölür -Ölünün elbiseleri ölü yikayicilarina verilir -Mezarliktan agaç kesilmez Agaçta cin olduguna inanilir -Gece ölen kisinin üzerine sabaha kadar biçak konulur -Yogurdun güzel olmasi için mezardan çirpi toplanarak, kaynayan sütün altina atilir -Ölünün yikandigi evde üç gün isik yanar -Bas sagligina gelen kisilerin ayakkabilari ters çevrilmez - Mezar kazicisina para verilmezse ölünün rahatsiz olacagina inanilir HAYVANLARLA ILGILI HALK INANÇLARI: -Yilan öldürülüp, suya atilirsa ve yilan suda kaybolursa yagmur yagar ve durmaz, seller olur -Kurt uluyunca ya ayaz olur ya kar yagar -Bir evin basinda baykus öterse, o evde biri ölür ya da bir yikim olur -Inek dogurunca eve agir bir sey alinirsa ya da agir bir sey kaldirilirsa inegin sütü kesilir -Inegin sütünü yere sagmak iyi degildir, hayvan hastalanir -Ilk yaylaya çikista sigirlarin ortasindan bir yabanci geçerse sigirlar hamile kalmaz, dogum yapmazlar -Bir kisinin önüne tavsan çikmasi ugursuzluktur, mümkünse gidilen yoldan geri dönülür -Çakal uluyunca yere tükürmek gerekir, yoksa insanin basina bir yikim gelir -Çakal ulumaya baslayinca hava açacak, günlük güneslik olacak demektir OCAK VE ATESLE ILGILI HALK INANÇLARI: -Atese tükürmek, atese sövmek, atese tirnak atmak, su dökmek ugursuzluk getirir -Sabah evinden baskasina ates verenin ocagi söner -Ocagin üstünü bos birakmak ugursuzluk getirir -Sacayaginin birdenbire devrilmesi evin basina bir yikim gelecegini gösterir -Tencerede su bosu bosuna kaynarsa düsmanlar çogalir -Lamba yakilmayan evin ocagi her vakit kararir Ayni zamanda ev sahibinin öldükten sonra mezari da karanlik olur -Hastalanan hayvanlari atesten geçirmek iyidir -Atesi söndürmek için su dökülmez, ates toprakla örtülür -Ates çok önceden sönmüs olsa dahi külün yaninda yatilmaz Külde cin ve seytanin oynak yaptigina inanilir -Atesin çikardigi ses atesi yakan kisi hakkinda dedikodu yapildigina isarettir TARIM VE BITKILERLE ILGILI HALK INANÇLARI: -Kara agaçtan düsen yasamaz -Kara agaçtan besik, sandik yapilmaz -Incir agacinin altinda uyuyanlari seytan alir götürür -Ceviz agacinin altinda yasayanlari seytan alir götürür -Tarlada zina yapilirsa bereket olmaz -Üzümün tanesini, karpuzun sap kismindaki kabugunun içini yiyenler yetim kalir -Çocugun bezleri yabani agaca asilirsa çocuk yabani olur -Nar tanelerini yere dökmek günahtir, nar cennet meyvesidir INSAN VÜCUDUYLA ILGILI HALK INANÇLARI: -Dis düsürülünce o dis kimsenin göremeyecegi bir yere saklanmali ya da gömülmelidir -Elleri diz üzerinde kavusturmak, parmaklari birbirine geçirip el baglamak iyi degildir, insanin kismeti kapanir -Parmaklarin çatirdamasi iyidir, insanin saglikli oldugunu gösterir -El yikanirken önce sag elden baslamali, önce sol elden baslamak ugursuzluk getirir -Tokalasirken ya da birisine bir sey verirken sag el kullanilmalidir, sol el ugursuzluktur -Bas taranirken dökülen saçlari dökmek dogru degildir, bunlar toplanir, ölünce o kisinin kabrine konur Çünkü bu saçlar kiyamet gününde tekrar bitecektir -Hamile kadin as eridigi sirada neye bakarsa dogacak çocuk ona benzeyecektir KARANLIK VE ISIKLA ILGILI HALK INANÇLARI: -Aksam sogan yenen yere melekler gelmez -Gece aynaya bakanin ömrü kisa olur -Gece aci (biber, sogan, sarimsak) evden disariya verilmez -Yogurt, süt, peynir gece disariya verilmez Vermek gerektiginde üzerine kömür, üzerlik veya yesil bir dal konularak verilir -Gece islik çalmak günahtir -Gece evden eve tuz verilmez -Aksam kapinin önü süpürülmez -Ekmek aktaracagi evden eve verilmez -Çocuklar gece bes tas oynarsa düsman gelecek denir BEREKETLE ILGILI HALK INANÇLARI: -Degirmenden ilk gelen unla yapilan ilk ekmegi yiyen kisinin karisi ölür -Ekmek kirintilarini yere atmak, ayakla çignemek evin bereketini götürür -Gurbete giden kisinin azigindan bir parça ekmek çalinir -Bir kisinin üzerinde dikis dikilirse o kisinin kismeti baglanir EVLE ILGILI HALK INANÇLARI: -Evin temeline karatas koymak iyi degildir -Kapinin önünde oturan kisi iftiraya ugrar -Duvar dibinde uyumak iyi degildir, insan çarpilir -Evin içerisi temiz olmazsa oraya melekler degil seytanlar gelir Böylece o evde mutluluk degil geçimsizlik olur -Evden bir kisi gurbete gittigi zaman o gün ev süpürülmez, disaridan misafir alinmaz -Esya tasimak için kullanilan ala iple komsunun evine girilmez Komsunun basina bir ugursuzluk gelecegine inanilir -Kapi esiginde oturulmaz, insan fakir olur -Kapi esiginde oturulmaz, insan bekar kalir -Urganla komsunun evine girilmez Aksi halde komsunun evinde kitlik olur -Kapi esiginde oturulmaz, kapi esiginde seytan bulunur -Yagmur yagarken kapi esiginde oturmak günahtir CINSIYETLE ILGILI HALK INANÇLARI: -Odanin isigini evin erkegi yakarsa o ev daima nur içinde ve bereketli olur -Kadinin yolda erkegin önünü kesmesi ugursuzluktur -Bir kadin iki erkegin arasindan geçerse çocugu olmaz -Bir adam iki kadinin arasindan geçerse sözü geçmez -Bir erkek iki kiz arasindan geçerse köse olur -Yarim çay içen kadin dul kalir -Ava gidecek kisinin önünden kadin geçerse avlanamaz Bundan dolayi o kisi ava gitmekten vazgeçer -Kiz çocugunun ilk kez kesilecek saçini dayisi keserse saçi gür olur -Oglan çocugunun saçini ilk kez amcasi veya dayisi keser -Kiz baba evinden persembe veya pazar günü çikar -Koç katiminda koçun üzerine kiz çocugu bindirilirse dogacak kuzu disi, oglan çocuk bindirilirse erkek