İç Anadolu Bölgesinin Coğrafyası

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

İç anadolu bölgesinde yetişen ürünler, İç anadolu bölgesinin tarım ürünleri, İç anadolu bölgesinin şehirleri,

İç anadolu bölgesinin nüfusu

İç Anadolu Bölgesi, 2000 nüfus sayımına göre yaklaşık 11 608 868 kişilik nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırayı alır

Bu bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye nüfus yoğunluğu ortalamasının altındadır

İç Anadolu Bölgesi’nin nüfusu, bölgenin doğal koşullarının etkisine bağlı olarak, daha çok komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır

Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır

Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir

Düz ovalık kesimde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine göre azdır

Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri boyunca dizilidir

Bölge nüfusunun %62′si, nüfusu 10

000′den fazla olan ve kent sayılan yerleşme birimlerinde yaşamaktadır

Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38′i kırsal kesimde yaşar

Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar

Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir

Bölgede en fazla nüfuslanmış bölüm, Yukarı Sakarya’dır

Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara’nın başkent olması önemli rol oynar

Konya ve Tuz Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir

İç anadolu bölgesinde tarım

Bölge ekonomisinin temeli tarıma dayanır

Ekili – dikili alanların oranı bakımından Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır

Çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşır

İklimin yarı kurak karakterine rağmen, çok geniş alanlar tarıma ayrılır

Bölgenin tarımı iklim şartlarına bağlıdır

Özellikle ilkbahar yağışlarının yetersizliği veya gecikmesi, tahıl üretiminde önemli dalgalanmalar meydana getirir, iklim yarı kurak olduğu için nadas ihtiyacı duyulur

Tarımın en önemli problemi sulamadır

Bu amaçla büyük sulama kanallarının (barajların) yapılması ve yeraltı suyundan yararlanılması gerekir

Ekonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanır

Türkiye’de ulusal gelirin %20′sini bu bölge sağlamaktadır

Tarım ürünleri içinde tahıllar başta gelir

Türkiye genelinde tahıla ayrılan toprakların yarıya yakını bu bölgededir

Yer şekilleri ve iklim koşulları tahıl tarımını öne çıkarır

Düzlüklerin geniş yer kaplaması makineli tarımı kolaylaştırmıştır

Bölgenin sulanabilen bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılır

Buğday, şeker pancarı ve elmanın en fazla üretildiği bölgedir

Şeker pancarının özellikle Konya, Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Niğde gibi şeker fabrikalarının bulunduğu yerlerde ekimi yapılır

İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur

Türkiye’nin tahıl ambarıdır

Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının geniş olmasına yol açmıştır

Bölgede buğday nadas yöntemiyle yetiştirilir

Alan bakımından nadasa bırakılan toprakların en fazla olduğu bölgemizdir

Bölgede yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar

İç anadolu bölgesinde hayvancılık

İç Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak bozkırların görülmesi küçükbaş hayvancılığın gelişmesine neden olmuştur

Bölgede Ankara ve Eskişehir çevresinde tiftik keçisi yaygınlaşırken diğer yörelerde daha çok koyun beslenir

Küçükbaş hayvanlardan elde edilen yün ve tiftik, dokumacılığı teşvik etmiştir

İç anadolu bölgesinin sanayisi

Bölgede önemli ulaşım yollarının geçtiği Yukarı Sakarya Bölümü sanayinin en fazla geliştiği bölümdür

Eskişehir’de: Lokomotif, besin, motor, çimento ve inşaat malzemeleri sanayii,

Ankara’da : Dokuma, besin, tarım araçları, çimento ve mobilya sanayii,

Konya’da : Tarım araçları, besin, motor, çimento, süt ürünleri ve inşaat malzemeleri sanayii,

Kayseri’de : Halıcılık, meyve suyu, pamuklu dokuma, pastırma ve sucuk üretim merkezleri

Kırıkkale’de : Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demir -çelik endüstrisi

Sivas’ta : Besin, yem, çimento endüstrisi ile dev-let demir yollarının bakım tesisleri bulunur

İç anadolu bölgesinin yeraltı zenginlikleri

Bölgenin önemli yeraltı zenginlikleri, linyit, krom, lületaşı, tuz ve bor mineralleridir

Krom : Eskişehir, Kayseri ve Sivas’ta çıkarılır

Kayatuzu : Kırşehir ve Çankırı dolaylarında çıkarılır

Linyit: Sivas ve Eskişehir’de çıkarılır

Çinko ve Demir: Kayseri’de çıkarılır

Civa: Konya Sarayönü’nde

Tuz:Tuz Gölü’nden elde edilir

Lületaşı:Eskişehir’de çıkarılmaktadır

Hediyelik eşya yapımında kullanılır

İç anadolu bölgesinde turizm

Bölgenin önemli turistik yerleri peribacaları, Ihla-ra vadisi, Derinkuyu’daki yeraltı kentleri (Kapadokya) dir

Konya’daki Selçuklu eserleri, Mevlana türbesi ve çeşitli yerlerdeki antik hitit kentleri önemli turistik değerlerdir

Bölgede sağlık turizmi de gelişmiştir

Özellikle Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde, Kayseri illerinde kaplıcalar bulunmaktadır

Bu yerleşim merkezlerinde bu maksatla kurulmuş dinlenme ve konaklama tesisleri yer alır

Bölgedeki Erciyes ve Elmadağ kayak turizmi açısından gelişmiş yerlerdir

Bölgede özellikle Ankara’da bulunan Anıtkabir, Atatürk müzesi, Etnografya müzesi insanların en sık uğradıkları yerler arasında yer almaktadır

İç Anadolu’da her yıl gerçekleştirilen, Kayseri Ana-dolu Fuarı ile Konya Fuarı başlıca turizm ve ticaret etkinliklerindendir

iç Anadolu Bölgesi’nde, Boğazköy Alacahöyük Milli Parkı, Göreme Tarihi Milli Parkı ve Yozgat Çamlığı Milli Parkı gibi tarihi ve doğal yönden korumaya alınmış turizm alanları da bulunmaktadır

İç anadolu bölgesinin bölümleri

İç Anadolu Bölgesi dört bölüme ayrılır:

Konya Bölümü

Bölgenin ortasında geniş bir kapalı havzadır

Bura-da büyük ovalar, plato düzlükleri, Tuz Gölü, Akşehir ve Eber gölleri ile Karacadağ ve Karadağ volkanik dağları bulunur

Türkiye’nin en kurak bölümüdür

Nüfus bakımından bölgenin en tenha bölümüdür

Halk tarım ve hayvancılıkla uğraşır

Ülkemizin en önemli tahıl alanlarından birisidir

Konya, Aksaray ve Karaman bölümde yer alan illerdir

YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ

Bölgenin kuzeybatı kısmını meydana getirir

Orta Kızılırmak boylarından İçbatı Anadolu’ya kadar uzanır

Yer şekilleri daha engebeli, iklimi biraz daha nemlidir

Yıllık yağışlar 400 mm civarındadır

İklim ve ula-şım koşullarının elverişli olması nedeniyle, böl-genin en yoğun nüfuslu bölümüdür

Bölge nüfusunun yarıya yakını bu bölümdedir

Batı Anadolu’yu iç bölgelere bağlayan yolların geçtiği önemli bir yerdedir

Bölümde Eskişehir ve Ankara illeri yer alır

ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

İç Anadolu’nun, Çankırı’dan Toroslar’a kadar uzanan, içine Kızılırmak yayını alan kısmıdır

Alan bakımından bölgenin en büyük bölümüdür

Kuzey kesimi daha engebelidir

Güney kesiminde plato ve ova düzlükleri yaygındır

Ortada ise geniş Kızılırmak platosu bulunur

Erciyes volkanik dağı bu bölümde yer alır

Tarım alanlarının oranı verimli volkanik topraklarla kaplı güney kesimden daha yüksektir

İç Anadolu’da kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölümdür

Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Kırıkkale bölüm içinde yer alan illerdir

YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ

Bu bölüm Kızılırmak’ın, Karadeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu arasına sokulan yukarı çığırını kaplar

İç Anadolu’nun en küçük, en engebeli bölümüdür

Dağlarla kuşatılmış bir havza görünümündedir

Engebeli olduğu için tarım alanlarının oranı daha düşüktür

Nüfusu seyrek, kentleşme oranı düşüktür

Bölgenin kışın en soğuk bölümü burasıdır

Bölümde Sivas ili bulunmaktadır

Türkiyenin Bölgeleri,

10-14-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	İç Anadolu Bölgesinin Coğrafyası İç anadolu bölgesinde yetişen ürünler, İç anadolu bölgesinin tarım ürünleri, İç anadolu bölgesinin şehirleri, İç anadolu bölgesinin nüfusu İç Anadolu Bölgesi, 2000 nüfus sayımına göre yaklaşık 11 608 868 kişilik nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırayı alır Bu bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye nüfus yoğunluğu ortalamasının altındadır İç Anadolu Bölgesi’nin nüfusu, bölgenin doğal koşullarının etkisine bağlı olarak, daha çok komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir Düz ovalık kesimde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine göre azdır Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri boyunca dizilidir Bölge nüfusunun %62′si, nüfusu 10000′den fazla olan ve kent sayılan yerleşme birimlerinde yaşamaktadır Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38′i kırsal kesimde yaşar Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir Bölgede en fazla nüfuslanmış bölüm, Yukarı Sakarya’dır Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara’nın başkent olması önemli rol oynar Konya ve Tuz Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir İç anadolu bölgesinde tarım Bölge ekonomisinin temeli tarıma dayanır Ekili – dikili alanların oranı bakımından Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır Çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşır İklimin yarı kurak karakterine rağmen, çok geniş alanlar tarıma ayrılır Bölgenin tarımı iklim şartlarına bağlıdır Özellikle ilkbahar yağışlarının yetersizliği veya gecikmesi, tahıl üretiminde önemli dalgalanmalar meydana getirir, iklim yarı kurak olduğu için nadas ihtiyacı duyulur Tarımın en önemli problemi sulamadır Bu amaçla büyük sulama kanallarının (barajların) yapılması ve yeraltı suyundan yararlanılması gerekirEkonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanır Türkiye’de ulusal gelirin %20′sini bu bölge sağlamaktadır Tarım ürünleri içinde tahıllar başta gelir Türkiye genelinde tahıla ayrılan toprakların yarıya yakını bu bölgededir Yer şekilleri ve iklim koşulları tahıl tarımını öne çıkarır Düzlüklerin geniş yer kaplaması makineli tarımı kolaylaştırmıştır Bölgenin sulanabilen bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılır Buğday, şeker pancarı ve elmanın en fazla üretildiği bölgedir Şeker pancarının özellikle Konya, Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Niğde gibi şeker fabrikalarının bulunduğu yerlerde ekimi yapılır İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur Türkiye’nin tahıl ambarıdır Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının geniş olmasına yol açmıştır Bölgede buğday nadas yöntemiyle yetiştirilir Alan bakımından nadasa bırakılan toprakların en fazla olduğu bölgemizdir Bölgede yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar İç anadolu bölgesinde hayvancılık İç Anadolu Bölgesi’nde yaygın olarak bozkırların görülmesi küçükbaş hayvancılığın gelişmesine neden olmuştur Bölgede Ankara ve Eskişehir çevresinde tiftik keçisi yaygınlaşırken diğer yörelerde daha çok koyun beslenir Küçükbaş hayvanlardan elde edilen yün ve tiftik, dokumacılığı teşvik etmiştir İç anadolu bölgesinin sanayisi Bölgede önemli ulaşım yollarının geçtiği Yukarı Sakarya Bölümü sanayinin en fazla geliştiği bölümdür Eskişehir’de: Lokomotif, besin, motor, çimento ve inşaat malzemeleri sanayii, Ankara’da : Dokuma, besin, tarım araçları, çimento ve mobilya sanayii, Konya’da : Tarım araçları, besin, motor, çimento, süt ürünleri ve inşaat malzemeleri sanayii, Kayseri’de : Halıcılık, meyve suyu, pamuklu dokuma, pastırma ve sucuk üretim merkezleri Kırıkkale’de : Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demir -çelik endüstrisi Sivas’ta : Besin, yem, çimento endüstrisi ile dev-let demir yollarının bakım tesisleri bulunur İç anadolu bölgesinin yeraltı zenginlikleri Bölgenin önemli yeraltı zenginlikleri, linyit, krom, lületaşı, tuz ve bor mineralleridir Krom : Eskişehir, Kayseri ve Sivas’ta çıkarılır Kayatuzu : Kırşehir ve Çankırı dolaylarında çıkarılır Linyit: Sivas ve Eskişehir’de çıkarılır Çinko ve Demir: Kayseri’de çıkarılır Civa: Konya Sarayönü’nde Tuz:Tuz Gölü’nden elde edilir Lületaşı:Eskişehir’de çıkarılmaktadır Hediyelik eşya yapımında kullanılır İç anadolu bölgesinde turizm Bölgenin önemli turistik yerleri peribacaları, Ihla-ra vadisi, Derinkuyu’daki yeraltı kentleri (Kapadokya) dir Konya’daki Selçuklu eserleri, Mevlana türbesi ve çeşitli yerlerdeki antik hitit kentleri önemli turistik değerlerdir Bölgede sağlık turizmi de gelişmiştir Özellikle Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde, Kayseri illerinde kaplıcalar bulunmaktadır Bu yerleşim merkezlerinde bu maksatla kurulmuş dinlenme ve konaklama tesisleri yer alır Bölgedeki Erciyes ve Elmadağ kayak turizmi açısından gelişmiş yerlerdir Bölgede özellikle Ankara’da bulunan Anıtkabir, Atatürk müzesi, Etnografya müzesi insanların en sık uğradıkları yerler arasında yer almaktadır İç Anadolu’da her yıl gerçekleştirilen, Kayseri Ana-dolu Fuarı ile Konya Fuarı başlıca turizm ve ticaret etkinliklerindendir iç Anadolu Bölgesi’nde, Boğazköy Alacahöyük Milli Parkı, Göreme Tarihi Milli Parkı ve Yozgat Çamlığı Milli Parkı gibi tarihi ve doğal yönden korumaya alınmış turizm alanları da bulunmaktadır İç anadolu bölgesinin bölümleri İç Anadolu Bölgesi dört bölüme ayrılır: Konya Bölümü Bölgenin ortasında geniş bir kapalı havzadır Bura-da büyük ovalar, plato düzlükleri, Tuz Gölü, Akşehir ve Eber gölleri ile Karacadağ ve Karadağ volkanik dağları bulunur Türkiye’nin en kurak bölümüdür Nüfus bakımından bölgenin en tenha bölümüdür Halk tarım ve hayvancılıkla uğraşır Ülkemizin en önemli tahıl alanlarından birisidir Konya, Aksaray ve Karaman bölümde yer alan illerdir YUKARI SAKARYA BÖLÜMÜ Bölgenin kuzeybatı kısmını meydana getirir Orta Kızılırmak boylarından İçbatı Anadolu’ya kadar uzanır Yer şekilleri daha engebeli, iklimi biraz daha nemlidir Yıllık yağışlar 400 mm civarındadır İklim ve ula-şım koşullarının elverişli olması nedeniyle, böl-genin en yoğun nüfuslu bölümüdür Bölge nüfusunun yarıya yakını bu bölümdedir Batı Anadolu’yu iç bölgelere bağlayan yolların geçtiği önemli bir yerdedir Bölümde Eskişehir ve Ankara illeri yer alır ORTA KIZILIRMAK BÖLÜMÜ İç Anadolu’nun, Çankırı’dan Toroslar’a kadar uzanan, içine Kızılırmak yayını alan kısmıdır Alan bakımından bölgenin en büyük bölümüdür Kuzey kesimi daha engebelidirGüney kesiminde plato ve ova düzlükleri yaygındır Ortada ise geniş Kızılırmak platosu bulunur Erciyes volkanik dağı bu bölümde yer alır Tarım alanlarının oranı verimli volkanik topraklarla kaplı güney kesimden daha yüksektir İç Anadolu’da kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölümdür Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Kırıkkale bölüm içinde yer alan illerdir YUKARI KIZILIRMAK BÖLÜMÜ Bu bölüm Kızılırmak’ın, Karadeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu arasına sokulan yukarı çığırını kaplar İç Anadolu’nun en küçük, en engebeli bölümüdür Dağlarla kuşatılmış bir havza görünümündedir Engebeli olduğu için tarım alanlarının oranı daha düşüktür Nüfusu seyrek, kentleşme oranı düşüktür Bölgenin kışın en soğuk bölümü burasıdır Bölümde Sivas ili bulunmaktadır Türkiyenin Bölgeleri,