Eski İmaret /Pantepoptes Kilisesi (Fatih)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Fatih'in Haydar Mahallesinde, Haydar Cad

ile Astar sokağının arkasında Haliç'e nazır dik bir yokuş üzerindedir

Bizans İmparatoru I

Aleksios Komnenos (1081-1118)'un annesi Anna Komnena tarafından ,her şeyi gören İsa'ya (Pantepoptes) ithaf edilerek 1081-1087 yıllarında inşa edilmiştir

Anna Komnena 1100 yıllarında bu manastırda inzivaya çekilir ve kısa bir müddet sonra burada ölür

II

Aleksios Komnenos (1180-1183) kendisine karşı yapılan bir ayaklanmadan sorumlu tuttuğu Patrik Teodosios Boradiotes'i bu manastıra kapatmıştır

I

Andronikos Komnenos ise (1183-1185) kumandanlarından Andronikos Lepardes'in gözlerine mil çektirip kör ettikten sonra yine bu manastıra kapatmıştır

Fetihden sonra Fatih Pantepeptos Manastırını İmaret (zaviye) ve medreseye,kiliseyi de camiye dönüştürmüştür

Bu fonksiyon Fatih Camii yapılana kadar devam etmiştir

1918 yılındaki büyük yangından burası da etkilenir ve uzun müddet bakımsız kalır

1954 de özel bir Kuran kursuna tahsis edilen bina içeride bir takım değişikliklere uğramıştır

Daha sonraları boşaltılan binayı 1970 li yıllarda Y

Mimar Fikret Çuhadaroğlu tarafından restorasyonu yapılarak günümüzdeki durumu sağlanmıştır

İnşaat sırasında düzgün bir zemin sağlamak için binanın altına yapının ölçülerinde sonradan sarnıca dönüştürülen bir mahzen yapılmıştır

Kapalı Yunan Haçı plânında inşa edilmiş olan kilisenin orta mekanını dört fil payeye oturan etrafında yuvarlak kemerli pencerelerin açıldığı yüksek kasnaklı bir kubbe örter

Bu kubbenin dalgalı mahyasının üzerine oturan kubbe kiremit ile kaplıdır

Dışarıya köşeli olarak uzanan apsis içeriden yuvarlaktır

Apsisin iki yanında ise üzerleri çapraz tonoz ile örtülü ve kendi apsisleri olan diakonikon ve prothesis hücreleri bulunmaktadır

İç ve dış nartekslerin üzerleri çapraz tonozdur

İç narteksin üzerinde dışarıya sütunlarla açılan bir galeri mevcuttur

Kiliseye bitişik olan manastırdan ise günümüze hiçbir kalıntı gelememiştir

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Eski İmaret /Pantepoptes Kilisesi (Fatih) Eski İmaret /Pantepoptes Kilisesi (Fatih) Fatih'in Haydar Mahallesinde, Haydar Cad ile Astar sokağının arkasında Haliç'e nazır dik bir yokuş üzerindedir Bizans İmparatoru IAleksios Komnenos (1081-1118)'un annesi Anna Komnena tarafından ,her şeyi gören İsa'ya (Pantepoptes) ithaf edilerek 1081-1087 yıllarında inşa edilmiştir Anna Komnena 1100 yıllarında bu manastırda inzivaya çekilir ve kısa bir müddet sonra burada ölür II Aleksios Komnenos (1180-1183) kendisine karşı yapılan bir ayaklanmadan sorumlu tuttuğu Patrik Teodosios Boradiotes'i bu manastıra kapatmıştır IAndronikos Komnenos ise (1183-1185) kumandanlarından Andronikos Lepardes'in gözlerine mil çektirip kör ettikten sonra yine bu manastıra kapatmıştır Fetihden sonra Fatih Pantepeptos Manastırını İmaret (zaviye) ve medreseye,kiliseyi de camiye dönüştürmüştür Bu fonksiyon Fatih Camii yapılana kadar devam etmiştir 1918 yılındaki büyük yangından burası da etkilenir ve uzun müddet bakımsız kalır 1954 de özel bir Kuran kursuna tahsis edilen bina içeride bir takım değişikliklere uğramıştır Daha sonraları boşaltılan binayı 1970 li yıllarda YMimar Fikret Çuhadaroğlu tarafından restorasyonu yapılarak günümüzdeki durumu sağlanmıştır İnşaat sırasında düzgün bir zemin sağlamak için binanın altına yapının ölçülerinde sonradan sarnıca dönüştürülen bir mahzen yapılmıştır Kapalı Yunan Haçı plânında inşa edilmiş olan kilisenin orta mekanını dört fil payeye oturan etrafında yuvarlak kemerli pencerelerin açıldığı yüksek kasnaklı bir kubbe örter Bu kubbenin dalgalı mahyasının üzerine oturan kubbe kiremit ile kaplıdır Dışarıya köşeli olarak uzanan apsis içeriden yuvarlaktır Apsisin iki yanında ise üzerleri çapraz tonoz ile örtülü ve kendi apsisleri olan diakonikon ve prothesis hücreleri bulunmaktadır İç ve dış nartekslerin üzerleri çapraz tonozdur İç narteksin üzerinde dışarıya sütunlarla açılan bir galeri mevcuttur Kiliseye bitişik olan manastırdan ise günümüze hiçbir kalıntı gelememiştir