Rize Halk Oyunları Kıyafetleri

Rize halk oyunları kıyafetleri

KADIN KIYAFETLERİ

Çember : Kenarları işlemeli, sade, renkli veya motifli başörtü

Yaşmak : Kenarları işlemeli ve renkli başörtü Genellikle çember üzerine takılarak kullanılır

Yazma : Yaşmağın büyüğüne denir

Atkı : Genellikle kadınların kullandığı büyük başörtü

Peştemal : Daha çok evli ve yaşlı bayanların kullanıldığı, bel örtüsü olarak da kullanılan ince çubuklu desenli başörtü

Makaslı Peştemal : Püsküllü ve delikli peştemal Daha çok genç kızlar ve genç kadınlar kullanırKara Peştemal : Genellikle yaşlıların kullandığı, kenarları kırmızı kara peştemal Çeşan : Başa veya bele takılan, geniş çubuk desenli bir tür peştemal, dolaylık da denir



Tepeluk : Gelinlerin giydiği ufak paralarla süslenmiş fes

Fistan : Oldukça bol ve uzun dikilen, altlı üstlü bütün giysi

Entari : Fistana entaride denir

Gozli Çarşaf : Altlı üstlü bele bağlanarak kullanılan beyaz çizgi desenli siyah çarşaf

Etekluk : Uzun eteklere denir

Üç Etek :Genellikle kadife bezden yapılan altlı üstlü bütün etek Üst ceket kısmına Kutni denirdi

Geceluk : Kollu gecelik Yun Çorap : Beş cağla dokunan, uzun veya yarım biçimde çorap

Şal Kuşağı : Yünden dokuma, daha çok kadınların ve yaşlı erkeklerin kullandığı kuşak

Don : Belden dize kadar çok geniş ve bacak kısımları lastikle tutturulan bir tür kısa şalvar

Tor kuşağı : Özel bir iplikten dokunan kemer

Patik : Ev içersinde terlik yerine kullanılan kısa yün çorap

Kongoş Çarık : İneklerin diz derilerinden hemen herkesin yapabildiği basit çarık

Çarık : Hasılsız deriden yapılan basit çarık

Hasıllı Çarık : Hasıllı deriden ancak ustaların yapabildiği çarık

Kontra : Genellikle zengin kadınların giyebildiği topuksuz ayakkabı

Tad eriden veya yünden dokunarak yapılan çarık biçimli, bağcıklı çocuk ayakkabısı

Mes : Yaşlıların çorap üzerine giydikleri, ayakkabı içine soktukları deriden yapılmış bir tür çorap

Cizme

Hamal Lastik

Lastik : Son dönemlerde giyilen, cizlavit de denilen en yaygın olan lastik ayakkabı

Nalım : Takunya da denilen ahşaptan yapılmış kaba terlik

Hedik : Ahşap malzemeyle yapılan, ızgara biçimli kar ayakkabısı

Bu eşyaları tamamlayan kadın süs eşyaları da önemlidir

Hemayil :Üçgen veya dörtgen biçimli gümüş zincirli kap

Beşli : Kurdeleyle bağlanarak yakaya takılan altın süs eşyası

Kupli : Kurdeleyle boğaza takılan bir reşat altın değerindeki altın süslü

Yuzuk : Yüzük

Kupe : Küpe

Kaleçi : Daha çok çocukların kullandığı süs eşyası, boncuk

ERKEK KIYAFETLERİ

Başluk : Başa sarmak için dar ve uzun bir bez parçasından yapılır Kukula da denir Herkesin kendine has bir yöntemle bağlar, çoğunlukla her iki yana kulaklıklar bırakılırdı Renk çoğunlukla haki olur ve elbiseye uydurulurdu

Fes : Yün iplikle cağla (şişle) dokunup başa takılırdı

Taka : Başa takmak için kumaştan yapılan başlık

Mendil : El, yüz temizliğinde olduğu gibi cep süsü eşyası ve başlık olarak da kullanılırdı Mendilin iki ucu düğümlenip başa takılacak hale getirilirdi

Yağluk : İki ucu düğümlenerek başlık olarak kullanılan bez parçası

Abaniye : İpekten , sarımtırak dallı nakışlarla işlenmiş, abani denilen bir bezin fes üzerine sarılmasıyla elde edilen sarık

Saruk : Daha çok din adamlarının giydiği beyaz başlık

Mintan : Açık olan kısmı boğaza kadar düğmeli yakasız gömlek

İç Gömlek : Mintan altına giyilen bugünkü atlet görevini gören giysi

Fanila : Atlet, kollu çamaşır

Yelek : Bugünkü yeleklere benzeyen, fakat yelekten daha bol olan giysi

Çoha : yeleğe benzeyen, vücudu saran geniş ve kollu giysi

Zıpka : Alt kısımları, dar üst kısımları geniş altlı üstlü bütün giysi Zıpkanın uçkur denilen kısmı düğmeliydi Bele bir kuşakla bağlanırdı Genelde siyah bezden yapılır ve mintanla giyilirdi

İşdoni : Paçalı kilot

Kanaviça Pantul : Şalvar biçimli, bele bir kuşakla bağlanan iri keten dokuma bezden yapılan pantolon Genellikle çocukların giydiği bu pantolonu büyükler de giyerdi Daha çok bir iş pantolonu kabul edilirdi

Kilot Pantul : Paçaları dize kadar dar, üst kısmı sağdan ve soldan bele kadar geniş olan pantolon Dar olan kısım düğmelerle açılır ve kapatılırdı Bele bir kemerle bağlanırdı

Golf Pantul : Paçası dize kadar dar, üst kısmı bol olan pantolon Dize kadar dar olan kısım düğümlenirdi 1940′lı yıllarda moda olan bir giysiydi

Yun Çorap : Beş cağla dokunan, uzun veya yarım biçimde çorap

Şal Kuşağı : Yünden dokuma, daha çok kadınların ve yaşlı erkeklerin kullandığı kuşak

Kongoş Çarık : İneklerin diz derilerinden hemen herkesin yapabildiği basit çarık

Çarık : Hasılsız deriden yapılan basit çarık

Hasıllı Çarık : Hasıllı deriden ancak ustaların yapabildiği çarık

Çapula : Hasıllı deriden yapılan kaliteli, çarık üstü bir ayakkabı Çapula özel ustalarınyapabildiği ve zenginlerin giyebildiği bir ayakkabı çeşidiydi

Yemeni : Hasıllanmış siyah deriden altları kösele olarak yapılan, ancak zengin ve ağaların giyebildiğibir ayakkabı türü

Tad : Deriden veya yünden dokunarak yapılan çarık biçimli, bağcıklı çocuk ayakkabısı

Mes : Yaşlıların çorap üzerine giydikleri, ayakkabı içine soktukları deriden yapılmış bir tür çorap

Cizme : Deriden veya lastikten yapılan boğzlı bir tür ayakkabı

Hamal Lastik : Daha çok iş yapılırken kullanılan lastik

Nalım : Takunya da denilen ahşaptan yapılmış kaba terlik

Hedik : Ahşap malzemeyle yapılan, ızgara biçimli kar ayakkabısı

Bu erkek kiyafetlerini tamamlayan süsü eşyaları da önemlidir

Hemayil : Üçgen veya dörtgen biçimli gümüş zincirli kap

Köstek : Genellikle yelek üzerine asılan üç sıra gümüş saat zinciri

Picak Genellikle iki tane taşınırdı Birinin ucu sivri, diğerinin ise yuvarlak olurdu

Tapanca : Daha çok korunmak için taşınırdı