Siirt'te Akarsular

Siirt'te akarsular

Siirt'te akarsular

Akarsular

Siirt İli Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğu ucunda yer alır Bölge Güneydoğu Anadolu Düzlükleri’nden sonra birden yükselmekte doğu ve kuzey kesimleri bol yağış almaktadır Bu nedenle kuzeyden Muş Güneyi Dağları doğudan Siirt Doğusu Dağları’yla çevrili olan il alanı Dicle Irmağı’nın önemli su toplama alanlarından birini oluşturmaktadır

İl topraklarının tümü Dicle Havzası’na girmektedir Havza Fırat Kızılırmak ve Sakarya Havzaları’ndan sonra ülkenin dördüncü büyük su toplama alanıdır

Botan Suyu (Uluçay) :

Nordüz Platosu’nu batıdan kuşatan Siirt-Hakkari ve Siirt-Van sınırlarını oluşturan yüksek dağlardan kaynağını alan bu akarsu önce batıya sonra kuzeybatıya doğru akar Suyu iyice bollaşan Botan Suyu dar ve derin bir vadi oymuştur Vadi tabanıyla dağların dorukları arasındaki yükselti farkı 1000 M’ye ulaşır Akarsu Pervari yöresinin sularını toplayan Çatak Çayı ve Bitlis’in doğusundaki dağlık yöre ile Doğruyol Kapılı ve Kuran Dağları’nın sularını toplayan Büyükdere’yle Çukurça da birleşir Burada Botan Suyu adını alır Batı yönünde akan Botan Suyu (Uluçay) Aydınlar İlçesi ve İl Merkezi’nin doğusundan geçer Bostancık yöresine ulaşır Burada doğudan Eruh yöresinin sularını toplayan Zorava Çayı’nı kuzeyden Muş Güneyi Dağları’nın sularını toplayan Bitlis Çayı’nı alır Bitlis Çayı Botan Suyu’na karışmadan önce Kavuşşahap Dağları’nın sularını toplayıp gelen Pınarca Çayı ile birleşir Botan Suyu bu iki önemli akarsuyla birleştikten sonra Çat Tepe’de Dicle Irmağı’na katılır

Yüksek dağlardaki kaynaklarla kar örtülerinin ağır ağır erimesi ile ve yağmurlarla beslenen bu büyük çay her mevsimde bol su taşır İlkbahardan yaz ortalarına kadar geçirdiği su saniyede ortalama 100-300 M3’tür Nisan ve Haziranda bu miktar 400-600 M3 Mayıs’ta 700-1000 M3’ü bulur hatta arasıra bunu geçtiği de olur Böyle zamanlarında Dicle’den de büyük bir ırmak görünümündedir En çekilmiş olduğu yaz sonu ve güzün bile derinliği yine 1 M’den çoktur ve yatağındaki su miktarı 60-80 M3’ten aşağı düşmez Bu ırmağın birçok yerinde hidroelektrik santrali kurma incelemeleri yapılmıştır Kıyıdan kıyıya ancak kayıkla geçilebilir Botan Irmağı çok yerinde dar ve derin dik inişli vadilerden geçer Yolu boyunca alçak düzlükler azdır ve sulamada yararlı olamamıştır Botan Irmağı’nın Dicle’ye karıştığı yer yakınında Dicle Nehri keskin bir dirsekle güneye döner

Reşinan Suyu :

Bu su Pervari’nin Çemikari Yaylası’ndan çıkarak Şırnak İli’nde oldukça geniş vadileri sular ve Dergül Köyü önünden geçerek Kasrik Boğazı’ndan sonra Dicle Irmağı ile birleşir

Garzan Çayı :

Sason Dağları’nın güney yamaçlarından inen kollardan oluşur Kozluk İlçesi yakınlarından (Pisyar) geçer Kurtalan İlçesi’nde bir kısım araziyi suladıktan sonra Kaşüstü (Hendük) Köyü yakınlarında Dicle Irmağı’yla birleşir Çay üzerinde Pisyar ve Aviski adını taşıyan iki köprü bulunur

Kezer Çayı :

Bitlis’in doğusunda Güzeldere denilen yerden çıkar ve Kırkçeşme Suları’nın birleşmesinden oluşur Bu sular en son Şeyh Cuma Deresi’yle birleşip İskambo Dağları’nı yararak Siirt’in batısında bir kavis çizer Mağaralı (Hümriyan) Mezrası önünde Başur Çayı ile birleştikten sonra Botan Çayı’na karışır Çayın oluşturduğu vadilerde sebze yetiştirilir

Başur Çayı :

Bitlis’in kuzeyinden çıkan bu suyun il hudutları içindeki uzunluğu 45 Km’dir Siirt-Kurtalan asfaltı üzerindeki Başur Köprüsü’nün 2 Km güneyinde Kezer Çayı ile birleşir