Kars Kalesi

Kars Kalesi

--------------------------------------------------------------------------------

Kars’ın kuzeyindeki dik yamaçlı bir tepe üzerinde bulunan Kars Kalesi’ni Saltuklu Sultanı Melik İzzeddin’in emri ile veziri Firuz Akay 1153 yılında yaptırmıştır Timur’un Anadolu’yu işgali sırasında kale yıkılmış, Osmanlı döneminde Sultan IIIMurat’ın isteği ile Lala Mustafa Paşa tarafından 1579 yılında yeniden yaptırılmıştır Osmanlı kaynakları kalenin yapımında 100000 asker ve işçi kullanıldığını belirtmektedir Bunu belirten bir kitabe de dış surların kapısına konulmuştur

Kitabe:

"1152 yılında Sultan Melik İzzeddin’in emri ile Veziri Firuz Akay tarafından yaptırılmıştır Kaleyi 1386 yılında da Timur yerle bir etmiş, 1579 yılında tekrar III Murat’ın emriyle Lala Mustafa Paşa yeniden yaptırmıştır"

Kars Kalesi, 1606 yılında İran Şahı IAbbas tarafından yıkılmış,1616 ve 1636 yıllarında iki kez onarılmıştır Bu onarım yapılırken de Kars’a yeni yapılar eklenmiştir Kale 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda tahribata uğramış, orijinalliğinden kısmen de olsa uzaklaşmıştır

Kars Kalesi’nin çevre uzunluğu 3500m olup, 220 burçla takviye edilmiştir Bu burçlardan ancak yedi tanesi günümüze gelebilmiştir Doğu-batı yönünde 25000 m; kuzey-güney yönünde de yaklaşık 90m uzunluğundadır Bu durumda kalenin tam bir dikdörtgen planı bulunmamaktadır Kale iç ve dış kale olarak iki bölümden meydana gelmiştir Dış surlar beş sıra halindedir Ayrıca önüne derin hendekler kazılmıştır Asıl kale doğuya yöneliktir Kalenin 2080 mazgalı bulunmaktadır

Kalenin dış surları kesme bazalt taşından yapılmıştır Kalenin üç büyük kapısı bulunmaktadır Bu kapılardan batıdaki “Su kapısı (Çeribaşı Kapısı), güneyde Kağızman kapısı (Orta Kapı) ve doğuda Behram Kapısı’dır Bunlardan kuzeydeki ana giriş kapısı kale önündeki bir uçuruma yöneliktir Kale burcuna ise taş döşeli bir yol ve yolun bitiminde de merdivenlerle ulaşılmaktadır

Kale içerisinde XIIyüzyıldan kalma Moğol saldırısı sırasında 1239 yılında ölen Celal Baba’nın çini kubbeli türbesi, askeri koğuşlar, düz tarlalık alanlar, cephanelik ve bir de mescit bulunmaktadır Günümüzde kale Kültür Bakanlığı tarafından sit alanı olarak ilan edilmiştir