Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir, Beşeri Özelikleri Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-13-2012

Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir, Beşeri özelikleri hakkında

Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir

Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biri olan Doğu Anadolu Bölgesi; doğuda Ağrı Dağı’ndan, batıda Ağrı Dağı,Ararat (Selçuklular döneminde; Eğri Dağ, resmi adıyla Büyük Ağrı Dağı), Türkiye’nin en yüksek dağıdır

Zirvesi 4 mevsim boyunca erimeyen kar ve takke buzulu ile kaplı volkanik bir dağ olan Ağrı Dağı, Türkiye’nin doğu ucunda, Ağrı ilinin sınırları içerisinde yer almaktadır

Dağ, İran’ın 16 km batısında ve Ermenistan’ın 32 km güneyindedir

Uzun yayla’ya, kuzeyde Doğu Karadeniz Sıradağları’nın iç sınırlarından, güneyde Güneydoğu Torosları’na kadar uzanır

Bir üçgeni andıran bölge yaklaşık 163

000 km2′lik yüzölçümüyle Toros Dağları, Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Rodos Adası’ndan Suriye sınırına kadar yaklaşık 2

000 kilometrelik bir dağ zincirinden oluşmaktadır

Bu zincirin en yüksek noktası yaklaşık 4

000 metrelik Demirkazık zirvesidir

Torosların bu bölgesi Aladağlar adıyla anılmaktadır

Türkiye’nin en büyük coğrafi bölgesidir

Bölge Türkiye topraklarının %21′ini kaplar

Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri

Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke

Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası’nın uzantısı olan Trakya’da bulunur

Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir

Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye’dir

Kars

KarsTürkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il

Erzurum, Ağrı, Ardahan, Iğdır illeri ve Ermenistan sınırı ile çevrilidir

Trafik numarası 36′dır

Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir

İsminin kökeni Kars’ı İskitlerin “Karasak” boyları kurmuş ve kendi isimlerini bu şehre vermişlerdir

Zamanla, “Karsak” ismi halk diline “Kars” olarak yerleşmiştir

Diğer bir rivâyete göre ise Gürcü dilinde “kapı” mânâsına gelen “karis, kari, kalaki” kelimelerinden “Kapı Şehir”den

Ağrı

Ağrı, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il ve il merkezi kent

Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı bu ilde yer alamktadır

Van

Van Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Murad-Van bölümünde yer alan il

İl toprakları 42° 30′ doğu boylamlarıyla 37° 43′ ve 39° 26′ kuzey enlemleri arasında kalır

Kuzeyden Ağrı, batıdan Van Gölü ve Bitlis, güneyden Hakkari ve Şırnak, güneybatıdan Siirt illeriyle, doğudan ise İran sınırıyla çevrilidir

“Doğunun incisi” ismiyle anılan Van ilinde Türkiye’nin en büyük gölü bulunmaktadır

Trafik numarası 65′tir

Hakkari

HakkariTürkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan il

Van, Mardin, Siirt, Irak ve İran sınırları ile komşu olan Hakkâri çok engebeli bir arâzi üzerindedir

Güneydoğunun sarp ucudur

42°10′ ve 44°50′ doğu boylamları ile 36°57′ ve 37°48′ kuzey enlemleri arasında yer alır

Trafik plaka numarası 30′dur

Muş

Muş Türklere Anadolu’nun kapısını açan Malazgirt Zaferinin kazanıldığı, her tarafı târihî ve tabiî güzelliklerle dolu olan ilimiz

Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Murat, Van bölümünde kalan il toprakları 39°29′ ve 38°29′ kuzey enlemleri ile 41°06′ ve 41°47′ doğu boylamları arasında yer alır

Doğudan Ağrı, kuzeyden Erzurum, batıdan Bingöl, güneyden Bitlis, güney batıdan Batman ve Diyarbakır illeriyle çevrilidir

Trafik numarası 49′dur

Bingöl

Bingöl Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde, yeşillikler ve yaylalar diyarı il

41°20′ ve 39°54′ kuzey enlemleri ile 38°27′ ve 40°27′ doğu boylamları arasında yer alır

İlin doğusunda Muş, kuzeyinde Erzurum ve Erzincan, batısında Tunceli ile Elazığ, güneyinde Diyarbakır ile çevrilmiştir

Trafik numarası 12′dir

İsminin kökeni Bingöl, ismini Bingöl Dağından

Elazığ ve Tunceli

Elazığ Doğu, Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Havzasında yer alan bir il

Doğuda Bingöl, batı ve güneybatıda Malatya, kuzeybatıda Erzincan, kuzeyde Tunceli, güneyde ise Diyarbakır illeriyle çevrilidir

40° 21′ ve 38° 30′ doğu boylamları ile 38° 17′ ve 39° 11′ kuzey enlemleri arasında yer alır

Türkiye’nin büyük baraj göllerinden olan Keban Barajı bu ildedir

Zirâatle mâdenciliğin yarıştığı ve mâden bakımından çok zengin olan Elazığ, târihî Harput şehrinin devâmıdır

Trafik numarası 23′tür

Tunceli illerinin tümü bölge sınırı içindedir

Bitlis ve Malatya il lerinin bazı küçük bölümleri

Tunceli Doğu Anadolu bölgesinin batısında, Yukarı Fırat bölümünde yer alan il

İl toprakları 38° 19′ ve 40° 26′ doğu boylamları ile 39° 36′ ve 38° 46′ kuzey enlemleri arasında kalır

Kuzeyden ve batıdan Erzincan, güneyden Elazığ, doğudan Bingöl illeriyle çevrilidir

Geçit vermeyen dağlar diyarı olarak tanınır

Trafik numarası 62′dir

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne,

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden en küçük olanı

Irak ve Suriye’nin kuzeyinde, Doğu Anadolu Bölgesi’nin güneyinde, Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda ve İran’ın batısında yer alır

Erzurum ve Erzincan illerinin bazı bölümleri de

Erzurum Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir serhat şehridir

Kış turizmi ve üniversiteler arası kış oyunlarının adresi olup aynı zamanda 2011 universiad dünya kış olimpiyatlarına hazırlanmaktadır

Plakası 25 olan Erzurum ili sınırları içerisinde 2007 nüfus sayımına göre 784

941 kişi yaşamaktadır

Erzurum insanına dadaş denmektedir

Karadeniz Bölgesi’ne taşar

Merkezleri komşu illerde yer alan

İsmini Karadeniz’den alan bölge, Sakarya Ovası’nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanır

Büyüklük bakımından bölgelerimiz arasında 3

sırada yer alır

Doğu-batı genişliği en fazla olan bölgemizdir

Bu sebeple doğusu ile batısı arasında yerel saat farkı en fazla olan bölgemizdir

Siirt

Siirt Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan il

İl toprakları; 38°15′ ve 37°45′ kuzey enlemleriyle 42°54′ ve 41°32′ doğu boylamları arasında yer alır

Doğudan Van, kuzeyden Bitlis, batıdan Batman güneyden Şırnak illeriyle çevrilidir

Trafik numarası 56′dır

İsminin kökeni

Siirt adının Sâmi dilinden geldiği öne sürülmektedir

Bâzı kaynaklarda bu adın Keldâni dilinde şehir anlamına gelen Keert (Kaa’rat) kelimesinden kaynaklandığı yazılıdır

Diyarbakır

Diyarbakır karpuzu ve kalesiyle meşhur Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il

Doğuda Batman, kuzeydoğuda Muş, kuzeyde Bingöl ve Elazığ, batıda Malatya ve Adıyaman, güneyde Şanlıurfa ve Mardin illeriyle çevrilidir

37°30′ ve 38°43′ kuzey enlemleri ile 40°37′ ve 41°20′ doğu boylamları arasında yer alır

Güneydoğu Anadolu’nun Gaziantep’ten sonra ikinci gelişmiş şehridir

Trafik numarası 21′dir

10-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir, Beşeri Özelikleri Hakkında Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir, Beşeri özelikleri hakkında Doğu Anadolu Bölgesinin Beşeri Özellikleri Nelerdir Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biri olan Doğu Anadolu Bölgesi; doğuda Ağrı Dağı’ndan, batıda Ağrı Dağı,Ararat (Selçuklular döneminde; Eğri Dağ, resmi adıyla Büyük Ağrı Dağı), Türkiye’nin en yüksek dağıdır Zirvesi 4 mevsim boyunca erimeyen kar ve takke buzulu ile kaplı volkanik bir dağ olan Ağrı Dağı, Türkiye’nin doğu ucunda, Ağrı ilinin sınırları içerisinde yer almaktadır Dağ, İran’ın 16 km batısında ve Ermenistan’ın 32 km güneyindedir Uzun yayla’ya, kuzeyde Doğu Karadeniz Sıradağları’nın iç sınırlarından, güneyde Güneydoğu Torosları’na kadar uzanır Bir üçgeni andıran bölge yaklaşık 163000 km2′lik yüzölçümüyle Toros Dağları, Türkiye’nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Rodos Adası’ndan Suriye sınırına kadar yaklaşık 2000 kilometrelik bir dağ zincirinden oluşmaktadır Bu zincirin en yüksek noktası yaklaşık 4000 metrelik Demirkazık zirvesidir Torosların bu bölgesi Aladağlar adıyla anılmaktadır Türkiye’nin en büyük coğrafi bölgesidir Bölge Türkiye topraklarının %21′ini kaplar Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası’nın uzantısı olan Trakya’da bulunur Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye’dir Kars KarsTürkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il Erzurum, Ağrı, Ardahan, Iğdır illeri ve Ermenistan sınırı ile çevrilidir Trafik numarası 36′dır Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir İsminin kökeni Kars’ı İskitlerin “Karasak” boyları kurmuş ve kendi isimlerini bu şehre vermişlerdir Zamanla, “Karsak” ismi halk diline “Kars” olarak yerleşmiştir Diğer bir rivâyete göre ise Gürcü dilinde “kapı” mânâsına gelen “karis, kari, kalaki” kelimelerinden “Kapı Şehir”den Ağrı Ağrı, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il ve il merkezi kent Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı bu ilde yer alamktadır Van Van Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Murad-Van bölümünde yer alan il İl toprakları 42° 30′ doğu boylamlarıyla 37° 43′ ve 39° 26′ kuzey enlemleri arasında kalır Kuzeyden Ağrı, batıdan Van Gölü ve Bitlis, güneyden Hakkari ve Şırnak, güneybatıdan Siirt illeriyle, doğudan ise İran sınırıyla çevrilidir “Doğunun incisi” ismiyle anılan Van ilinde Türkiye’nin en büyük gölü bulunmaktadır Trafik numarası 65′tir Hakkari HakkariTürkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan il Van, Mardin, Siirt, Irak ve İran sınırları ile komşu olan Hakkâri çok engebeli bir arâzi üzerindedir Güneydoğunun sarp ucudur 42°10′ ve 44°50′ doğu boylamları ile 36°57′ ve 37°48′ kuzey enlemleri arasında yer alır Trafik plaka numarası 30′dur Muş Muş Türklere Anadolu’nun kapısını açan Malazgirt Zaferinin kazanıldığı, her tarafı târihî ve tabiî güzelliklerle dolu olan ilimiz Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Murat, Van bölümünde kalan il toprakları 39°29′ ve 38°29′ kuzey enlemleri ile 41°06′ ve 41°47′ doğu boylamları arasında yer alır Doğudan Ağrı, kuzeyden Erzurum, batıdan Bingöl, güneyden Bitlis, güney batıdan Batman ve Diyarbakır illeriyle çevrilidir Trafik numarası 49′dur Bingöl Bingöl Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde, yeşillikler ve yaylalar diyarı il 41°20′ ve 39°54′ kuzey enlemleri ile 38°27′ ve 40°27′ doğu boylamları arasında yer alır İlin doğusunda Muş, kuzeyinde Erzurum ve Erzincan, batısında Tunceli ile Elazığ, güneyinde Diyarbakır ile çevrilmiştir Trafik numarası 12′dir İsminin kökeni Bingöl, ismini Bingöl Dağından Elazığ ve Tunceli Elazığ Doğu, Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Havzasında yer alan bir il Doğuda Bingöl, batı ve güneybatıda Malatya, kuzeybatıda Erzincan, kuzeyde Tunceli, güneyde ise Diyarbakır illeriyle çevrilidir 40° 21′ ve 38° 30′ doğu boylamları ile 38° 17′ ve 39° 11′ kuzey enlemleri arasında yer alır Türkiye’nin büyük baraj göllerinden olan Keban Barajı bu ildedir Zirâatle mâdenciliğin yarıştığı ve mâden bakımından çok zengin olan Elazığ, târihî Harput şehrinin devâmıdır Trafik numarası 23′tür Tunceli illerinin tümü bölge sınırı içindedirBitlis ve Malatya il lerinin bazı küçük bölümleri Tunceli Doğu Anadolu bölgesinin batısında, Yukarı Fırat bölümünde yer alan il İl toprakları 38° 19′ ve 40° 26′ doğu boylamları ile 39° 36′ ve 38° 46′ kuzey enlemleri arasında kalır Kuzeyden ve batıdan Erzincan, güneyden Elazığ, doğudan Bingöl illeriyle çevrilidir Geçit vermeyen dağlar diyarı olarak tanınır Trafik numarası 62′dir Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden en küçük olanıIrak ve Suriye’nin kuzeyinde, Doğu Anadolu Bölgesi’nin güneyinde, Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda ve İran’ın batısında yer alır Erzurum ve Erzincan illerinin bazı bölümleri de Erzurum Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir serhat şehridir Kış turizmi ve üniversiteler arası kış oyunlarının adresi olup aynı zamanda 2011 universiad dünya kış olimpiyatlarına hazırlanmaktadır Plakası 25 olan Erzurum ili sınırları içerisinde 2007 nüfus sayımına göre 784941 kişi yaşamaktadır Erzurum insanına dadaş denmektedir Karadeniz Bölgesi’ne taşar Merkezleri komşu illerde yer alan İsmini Karadeniz’den alan bölge, Sakarya Ovası’nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanır Büyüklük bakımından bölgelerimiz arasında 3 sırada yer alır Doğu-batı genişliği en fazla olan bölgemizdir Bu sebeple doğusu ile batısı arasında yerel saat farkı en fazla olan bölgemizdir Siirt Siirt Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan il İl toprakları; 38°15′ ve 37°45′ kuzey enlemleriyle 42°54′ ve 41°32′ doğu boylamları arasında yer alır Doğudan Van, kuzeyden Bitlis, batıdan Batman güneyden Şırnak illeriyle çevrilidir Trafik numarası 56′dır İsminin kökeni Siirt adının Sâmi dilinden geldiği öne sürülmektedir Bâzı kaynaklarda bu adın Keldâni dilinde şehir anlamına gelen Keert (Kaa’rat) kelimesinden kaynaklandığı yazılıdır Diyarbakır Diyarbakır karpuzu ve kalesiyle meşhur Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan il Doğuda Batman, kuzeydoğuda Muş, kuzeyde Bingöl ve Elazığ, batıda Malatya ve Adıyaman, güneyde Şanlıurfa ve Mardin illeriyle çevrilidir 37°30′ ve 38°43′ kuzey enlemleri ile 40°37′ ve 41°20′ doğu boylamları arasında yer alır Güneydoğu Anadolu’nun Gaziantep’ten sonra ikinci gelişmiş şehridir Trafik numarası 21′dir