Tunceli Ve Turizm

Tunceli'nin Turizmi-Tunceli ve Turizm

Tunceli'nin Turizmi-Tunceli ve Turizm

TUNCELİ İLİNİN TURİZM POTANSİYELİ

AKARSULAR VE VADİLER

İlde başta akarsular şelaleler ve gözeler olmak üzere kuzeydeki dağların zirvelerindeki çok sayıda küçük krater gölleri ve Keban Baraj Gölünden oluşan su kaynakları çevresindeki doğal verilerle birlikte turizm ve rekreasyon açısından çok zengin potansiyel sunar

Tunceli'deki akarsular arasında Munzur Suyu ve Peri Suyu bol su taşıdıklarından debileri itibariyle özellikle bahar aylarında rafting sporu için çok elverişli imkanlara sahiptir Bu iki akarsu sadece il ve bölge ölçeğinde değil ülke genelinde rafting için elverişli koşullar sunan az sayıda akarsular arasında sayılabilir

Munzur Suyu Pülümür Çayı Peri Suyu Mercan ve Tahar Çaylarının bol berrak ve temiz sularında çok çeşitli balıklar yaşamaktadır Başta alabalık olmak üzere Tunceli için önemli bir ekonomik değer olan balık varlığı sportif balıkçılık için de potansiyel oluşturur Alabalık balık popülâsyonu içinde yöreye özgü kırmızı benekli endemik türü ve lezzeti ile turizm açısından da önem taşımaktadır Munzur Suyunda alabalık kepenez ve dargın balığından başka güneyde suyun ısındığı kesimlerde yayın balığı yaşamaktadır İldeki diğer akarsularda alabalık kepenez ve çay balığı bulunmaktadır

Munzur Suyu Vadisi

Ovacık'ın kuzeyinde Munzur Dağlarının üzerindeki Ziyaret Tepenin eteklerinden doğan ve merkez ilçede Pülümür Çayı ile birleşerek Keban Baraj Gölüne dökülen Munzur Suyu il sınırları içerisinde çok uzun bir yol kat etmektedir Çok sayıda dere ile beslenen ve yer yer derin boğazlar içerisinde oldukça hızlı akan Munzur Suyunun Ovacık-Tunceli arasında kalan kısmı akarsuyu doğuran gözelerden başlayarak vadi boyunca gerek bitki örtüsü ve yabanıl yaşam gerekse farklı doğa peyzajı açısından çok zengin veriler sunmaktadır

Su sıcaklığı kış aylarında 0 - 4 oC yaz aylarında 18-20 oC olan berrak ve temiz Munzur Suyu başta kırmızı benekli alabalık olmak üzere balık varlığı açısından oldukça zengindir

Munzur Suyunun debisi çok düzenli olmamakla birlikte Aşağı Torunoba-Sarıtaş-Halbori Gözeleri arasındaki yaklaşık 20 Km'lik kısmı rafting sporuna elverişli potansiyele sahiptir 2000 Yılında Munzur Suyu rafting sporu açısından bir ekip tarafından incelenmiş ve olumlu sonuçlar elde edilmiştir

Munzur Suyu yatağının ve vadinin genişlediği yerlerde doğal bitki örtüsüyle vadinin dar ve derin olduğu yerlerde dik yamaçlardaki ilginç kaya oluşumları ve yer yer rastlanan kanyonları ve şelalelerle değişik manzaralar sunmaktadır Bu kanyonlar arasında özellikle Halbori Gözelerinin yaklaşık 3-4 km kuzeyinde Munzur Suyuna karışan Laç Deresinin oluşturduğu ve doğuda Pülümür Çayına kadar uzanan kanyon çok etkileyicidir

Ovacık-Yeşilyazı dolaylarında ve Munzur Gözelerinden 15 km aşağıda Munzur Suyunun iki yanında yer yer bölgenin karakteristik ağacı olan huş meşceresi bulunur Ülkemizde ender bulunan ağaç türlerinden olan huş akarsu kıyılarında güzel gövde yapmakta ve bitki örtüsü zenginliğine önemli bir katkı sağlamaktadır

Munzur Suyunun yukarı çığırıbu yöreye özgü bir tür olan kırmızı benekli alabalığın yetişmesine çok elverişlidir Munzur Suyu Mercan Deresi ve bu akarsulara karışan küçük derelerde yaşayan alabalık Munzur Gözelerinin 1-2 Km güneyinden başlayarak 80 Km'lik bir su alanına yayılmıştır Alabalık yöreye özgü endemik türleri ve lezzetiyle ekonomik bir değer oluşturmanın yanı sıra turizm için de önemli bir potansiyel yaratmaktadır

Pülümür Çayı Vadisi

Avcı Dağlarının eteklerinden doğan ve Tunceli merkezinde Munzur Suyuna katılan Pülümür Çayı kar sularıyla ve çok sayıda dere ile beslendiği için suyu boldur Tunceli-Pülümür karayolunun yaklaşık 20 Km kuzeyinden başlayarak Pülümür'e kadar genelde dar ve dik bir vadide akan çayın iki tarafı zengin orman örtüsünün yanı sıra şelaleler kayalık yamaçlar ve kanyonlardan oluşan vadi doğal veriler bakımından oldukça zengindir

Kutudere-Kırmızıköprü arasında Pülümür Vadisinin derinleştiği kesimlerde sık sık vadi yamaçlarından akarak Pülümür Çayına ulaşan çok sayıda şelaleye rastlanmaktadır Bunlar arasında Zenginpınar (Zağge) ?elalesi ve Ağlayan Kayalar sularının bolluğu doğal çevre ve peyzaj bakımından öne çıkmaktadır

Vadi boyunca yer yer rastlanan dik yamaçlı çıplak kayalıklar doğal peyzaj manzara özellikleri ve çeşitli doğa sporları açısından çok çekici veriler sunmaktadır Kutudere mesire yerine varmadan birkaç Km önce Pülümür Çayının doğu yamacında Papaz Dağı olarak bilinen kesim Nazimiye yol ayırımından sonra çayın iki tarafındaki kayalık kesimler Alacık-Kırmızıköprü arasındaki kayalıklar ve Ağlayan Kayaların karşı yamaçları ile Gelin Odalarının bulunduğu yamaçlar doğa yürüyüşleri kaya tırmanışı ve yamaç paraşütü gibi doğa sporlarına yönelik potansiyele sahiptir

Pülümür Çayının Kırmızıköprü'nün güneyinde kalan kısmı balık varlığı açısından zengin olup sportif balıkçılık için uygundur Pülümür Çayının suyunun bol almasına karşın debisi rafting için yeterli görülmemektedir

Pülümür Vadisi boyunca bitki örtüsü ve diğer doğal verilerin çok zengin olması piknik kamping gibi rekreasyon etkinlikleri için önemli potansiyeller yaratmaktadır

Peri Suyu Vadisi

Tunceli'nin doğu sınırını oluşturan Peri Suyu güneybatı yönünde akarak Keban Baraj Gölüne dökülmektedir Peri Suyu Vadisinin Tunceli'ye sınır oluşturduğu kesimlerde çok dar ve dik olmamakla birlikte orman varlığı ve doğal çevre özellikleri bakımından zengindir Kar sularıyla beslendiği için yaz aylarında da suyu bol olan Peri Suyunun Dedebağ-Bağın Kaplıcasının kuzey ve güney kesimlerinde vadinin dar ve kıvrımlı suyun coşkun ve debisinin güçlü olduğu 3-4 km'lik kısmı rafting açısından elverişli potansiyele sahiptir

Bağın kaplıcalarının bulunduğu kesimde dar bir vadide akan Peri Suyunun iki tarafındaki kayalık yamaçların oluşturduğu doğal peyzaj görsel açıdan çekici olduğu kadar kaya tırmanışı gibi sporlar açısından da cazip niteliklere sahiptir İlde kaplıca turizmine yönelik en önemli potansiyel olan Bağın Kaplıcasının ve 200 metre güneyde Elazığ yakasında yer alan Golan Kaplıcasının olması Peri Suyunun bu kesiminde turizm olanaklarını çeşitlendirmektedir

Bağın Kaplıcasının birkaç yüz metre kuzeyinde Peri Suyu kenarında geniş bir çevreye hâkim bir tepe üzerinde Bağın Kalesi yer almaktadır Kaplıca ve kale arasındaki vadi yamaçları hem bitki örtüsü hem manzara açısından hem de doğa yürüyüşleri bakımından çekici bir güzergâh oluşturmaktadır Peri Suyu sportif balıkçılık açısından da uygun olanaklara sahiptir

Mercan Deresi Vadisi

Avcı Dağlarının batı yamaçlarından doğan Mercan Deresi Ovacık ilçe merkezinin doğusunda Munzur Suyuna karışmaktadır Mollaalilerin kuzeyinde Munzur Dağları ve Avcı Dağlarının arasında dik ve derin bir vadide akan Mercan Deresi yüksek dağlardan beslendiği için suyu boldur Berrak ve temiz sularında yaşayan alabalıkları meşhurdur Sportif balıkçılık için elverişli olan Mercan Deresinin büyük bir kısmı Munzur Vadisi Milli Park sınırları içerisinde kalmaktadır

Bitki örtüsü bakımından çok zengin olan Mercan Vadisinin kuzey kesimleri doğa yürüyüşleri orman varlığı bakımından zengin olan güney kesimleri piknik ve kamping etkinlikleri için uygun potansiyeller taşımaktadır

Munzur Dağlarının Mercan Vadisine inen yamaçlarında yer alan Kırk Merdiven ?elaleleri dar ve küçük bir vadide akan birkaç şelaleden oluşmaktadır Suyun bolluğu doğal çevre ve peyzaj özellikleriyle ilginç ve çekici görsel zenginlikler sunan Kırk Merdiven ?elaleleri Ovacık kuzeyinde yaylalara çıkan güzergâh üzerinde ilk durak yerlerinden biridir

Tahar Çayı Vadisi

Kırklar Dağından doğan ve Kırklar Çayından beslenen Tahar Çayı Çemişgezek ilçesinin batısından geçerek Keban Baraj Gölüne dökülmektedir Yüksek dağlardan beslenmediği için taşıdığı su miktarı kaynak sularına ve mevsim yağışlarına bağlı kalmaktadır Tahar Çayı Vadisi bitki örtüsü bakımından oldukça zengindir Çay kenarlarında çok çeşitli ağaç türlerinin oluşturduğu doğal bitki örtüsü piknik yapmak ve kamp kurmak için elverişli bir ortam yaratmaktadır Ayrıca çayın genişlediği ve suyun durgunlaştığı kesimlerde yaz aylarında yüzmek olanaklıdır Tahar Çayının ilçe merkezinin kuzeyinde kalan kesimleri ve Keban Baraj Gölüne yakın kesimleri sportif balıkçılık yönünden uygun yerlerdir

GÖLLER

Doğal Göller

Munzur Dağları ile bu sıranın alt birikimlerini oluşturan Mercan Avcı Karasakal Dağları üzerinde ve Bağırpaşa Dağının doruklar bölgesinde buzul yataklarının ve çöküntü alanlarının suyla dolması sonucunda oluşmuş küçük buzul gölleri ve krater gölleri vardır Turizm açısından önem taşıyan bu göller Karagöl Koçgölü ?er Gölü Dilincik Gölü Çimli Gölü Mercan Gölleri Katır Gölleri ve Buyer Baba Gölleridir

Baraj Gölleri

Keban Baraj Gölü ÇemişgezekPertek ve Mazgirt ilçelerinin 51 köyünün kısmi arazilerini kaplamıştır Bu gölün Tunceli yakasında Pertek ve Çemişgezek ilçelerinin Elazığ'a ulaşımını sağlayan feribot iskeleleri vardır

675 Km2'lik bir alana sahip baraj gölünün yöre iklimi üzerinde olumlu etkileri olmuştur Keban Baraj Gölüne açılan vadi boylarında ve çöküntü alanlarında iklimin ilin orta ve kuzey kesimlerine göre daha yumuşak hissedilmesi ve bahar mevsiminin daha belirgin olması göl kıyılarını piknik kamping gibi rekreasyon etkinlikleri için daha uygun hale getirmektedir Baraj gölünün Çemişgezek Göktepe ve Akpazar kesimleri ise sportif balıkçılık için elverişli doğal ortama sahiptir Ayrıca baraj gölü yüzme gibi etkinliklerin yanı sıra başta rüzgar sörfü olmak üzere çeşitli su sporları için de önemli bir potansiyel yaratmaktadır

MUNZUR VADİSİ MİLLİ PARKI

Tunceli-Ovacık arasında uzanan Munzur Vadisinde 42000 Hektarlık bir alan 1971 yılında Milli Park olarak ilan edilmiştir Türkiye'nin en büyük milli parklarından biri olan "Munzur Vadisi Milli Parkı" Tunceli kent merkezine 8 Km uzaklıkta başlayıp vadi boyunca Munzur Dağlarına kadar uzanmaktadır Kuzeyde 3300 metreye kadar yükselen Munzur Dağları Mercan ve Munzur Suyu vadileri tarafından parçalanmıştır

Bu bölgenin milli park olarak ilan edilmesinde etken olan veriler başta akarsu kaynakları ve gözeler olmak üzere zengin doğal veriler endemik bitki türleri ve yöreye özgü hayvan türleri ile zenginleşen bitki örtüsü ve yaban hayvan varlığıdır

Munzur Suyu ve Mercan Deresinde yaygın ve yoğun olarak bulunan yöreye özgü nadir alabalık türleri ile çengel boynuzlu ve bezuvar adlarıyla bilinen iki tür dağ keçisi ile av kuşlarından ur kekliği yabanıl yaşamın yöreye özgü değerlerini oluşturmaktadır Milli parkın kuzeyinde Munzur Dağlarının üzerinde 2000-3000 metrelik zirvelerde yer alan krater gölleri Ovacık düzlüğünde kaynayan gözeler ve kanyonlar ile vadi boyunca dökülen şelaleler parkın doğal değerlerini zenginleştirmektedir Milli parkın her köşesinden eşsiz doğal görünüm ve tüm yabanıl yaşam kolaylıkla izlenebilmektedir Bu özellikleriyle Munzur Vadisi gerek rekreasyonel etkinlikler gerekse doğa araştırmaları için turizme yönelik çok önemli potansiyel taşımaktadır

Bitki örtüsü bakımından çok zengin olan Munzur Vadisi Milli Parkı florasında 1518 çeşitli bitki kayıtlı olup bunlardan 43 çeşidi Munzur Dağlarına 227 çeşidi Türkiye'ye endemik türlerden oluşmaktadır Munzur Dağlarından başka hiçbir yerde bulunmayan endemik bitkiler arasında Çan Çiçeği Erzincan Kirazı Bindebirdelik Otu Munzur Kekliği Munzur Düğün Çiçeği Dağ Çayı Munzur Dağı Oltu Otu ve Menekşe sayılabilir Ovacık ilçesiyle Munzur gözelerinden 15 km aşağıda Munzur Suyunun iki yanında bölgenin karakteristik ağacı olan huş meşceresi bulunmaktadır Ülkemizde ender bulunan ağaç türlerinden olan huş bu bölgede su kenarında güzel gövde yapmakta ve bölgenin florasına önemli bir katkı sağlamaktadır Milli Parkta hâkim ağaç türü meşe ve çeşitli türleridir Tepeler ve yamaçlarda kayalık olmayan yerler meşe ormanları ile kaplıdır Vadi tabanında ve su boylarında karışık olarak karaağaç akağaç kızılağaç dişbudak çınar asma huş ceviz yabani fındık kavak söğüt ve çalı türlerinden oluşan zengin bir bitki örtüsü bulunmaktadır Alt flora meşelerin koru niteliğinde olduğu yerlerde zengin durumdadır Dağların sarp ve dik yamaçları tamamen çıplaktır

Munzur Vadisi Milli Parkında doğal çevre yaban hayvanları için elverişli bir ortam sunmaktadır Çengel boynuzlu keçi ve bezuvar isimli iki tür dağ keçisi ile av kuşlarından ur kekliği gibi yaban hayvanları bu yöreye özgü ilginç ve nadir türlerdir Munzur Vadisi ve çevresi av hayvanları bakımından oldukça zengin sayılır Milli Parkta kurt tilki sansar ayı vaşak su samuru porsuk sincap tavşan yaban domuzu ve yaban keçisi bulunmaktadır Mağaralarda ve kaya kovuklarında yaşayan boz ayı Munzur yaban hayatının önemli büyük memelilerinden biridir Bölgenin diğer büyük memelileri orman içerisindeki kayalıklarda yaşayan vaşak yaban domuzu ve kurt'tur Kuş türleri bakımından da oldukça zengin olan Milli Parkta yırtıcı kuşlardan kartal akbaba doğanşahinatmacakerkenezdeliceçaylak nadir türlerden ise kaya kartalı bulunmaktadır Gece yırtıcılarından puhu baykuş ve yarasa yaygın türlerdendir Milli Parkta bulunan diğer kuş türleri arasında keklik çil keklik toy mezgeldek turna bıldırcın çulluk üveyik tahtalı ve kaya güvercinleri bazı ördek türleri ve ender olarak da kaz bulunmaktadır Munzur Suyu Vadisinde çeşitli av hayvanları için bir koruma ve üretme alanı vardır

Munzur Suyu Mercan Deresi ve çevresindeki akarsularda yaşayan bol miktarda alabalık yöre için önemli bir ekonomik değer oluşturmaktadır Munzur Gözelerinden başlayarak 80 Km'lik bir su alanına yayılmış olan alabalık Tunceli ekonomisi için olduğu kadar ülkemiz için de çok önemli bir doğal servettir

Bölgede sert karasal iklim hüküm sürdüğünden milli parktan faydalanmak için en uygun zaman Haziran ve Eylül arasındaki dönemlerdir Milli Park alanındaki doğal veriler kamp kurma piknik yapma sportif balıkçılık ve doğa yürüyüşleri gibi günübirlik etkinliklerin yanı sıra çeşitli su ve doğa sporları (rafting dağcılık vb) için de çok elverişli potansiyele sahiptir