Prof. Dr. Sinsi
|
Ağrı İlçeleri, Ağrıdaki İlçeler, Ağrının İlçesi, Ağrı Nın İlçeleri
Ağrı ilçeleri, Ağrıdaki ilçeler, Ağrının ilçesi, Ağrı nın ilçeleri
Ağrı ilçeleri
DOĞUBAYAZIT
Ağrının en eski ilçesidir Doğubayazıt Ovasının güneydoğusuna kurulmuştur Yüzölçümü 2425 kilometre karedir Merkez ile 97 kilometre uzaklıktadır İlçenin belediye teşkilatı 1876 da Beyazıt sancağı belediyesi adıyla kurulmuştur Şehrin ikinci imar planı 1980 yılında tatbik edilmeye başlanmıştır 1997 genel nüfus sayımına göre, ilçemizin merkez nüfusu 56 261, köyleri ile birlikte toplam nüfusu ise 105 754, kişidir
Doğubayazıt’ın doğusunda İran, kuzeyinde Ağrı dağı ve Kars, batısında, Diyadin ve Taşlıçay, Güneyinde Muradiye ve Van ili bulunmaktadır
Doğubayazıt şehir olarak ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir Fakat Urartulardan bu yana her devirde önemli bir geçit görevini üstlenmiştir Arsaklı Türklerinin bölgeye yerleşmelerinden sonra, adı geçen ve öteki Türk boylarının tutundukları uçlardan biriside Beyazıt’tır Malazgirt savaşından sonra Selçuklu ve Osmanlı idaresine geçen şehir, zaman zaman el değiştirmiş ve gördüğü işgallerde acı günler yaşamıştır
Doğubayazıt Osmanlılar döneminde Sancaklar İl merkezi olunca Vilayet oldu 1927 yılında Bakanlar kurulu kararıyla Vilayet merkezi Karaköseye (Ağrı) ya nakledildi ve Doğubayazıt ilçe olarak kaldı Iğdır ve Tuzluca ilçeleri Karsa bağlandı Resmi yazışmalarda ve postalarda oluşabilecek karışıklıkları önlemek amacıyla 1934 yılında Beyazıt adının başına Doğu kelimesi eklenerek (Doğubayazıt) oldu
Doğubayazıt’ın kurulduğu yer yüksek ve sarp olduğundan ihtiyaca cevap veremiyordu Ulaşım, altyapı ile sosyal hizmetlerin yürütülmesinde zorluklar görülmesi üzerine İlçe Merkezi 1938 yılında ovada bulunan 7 kilometre batıdaki sarı ovaya nakledildi Buraya birinci dünya harbinde Ruslar tarafından buraya Tren istasyonu yapıldığından buraya istasyonda denmektedir Şimdi Türkiye İran transit yolu buradan geçmekte Kars Iğdır yolunda gelip birleşmektedir
Yukarı eski Beyazıt’ta; İshakpaşa Sarayı, Urartulardan kalma kale, dibindeki cami, Ahmed-i Hani türbesi ve eski Beyazıt evlerinin harabelerinden başka yapı ayakta kalmamıştır Burası ören yeri ve antik kenttir Ağrı da dinsel amaçla ziyaret edilen ve turistik olarak görülen yerlerin başında gelir Doğubayazıt’ın işgalden Kurtuluş tarihi, 14 Nisan 1918 dir
Doğu Anadolu bölgesinin güneyinde yer alan Doğubayazıt Urartulardan kalma tarihi zenginlikleri doğal ve kültürel değerleri aynı zamanda dağ turizmi ile güzel ve şirin bir ilçemizdir
Değişik birçok kültüre merkezlik etmiş, Dünyada benzeri olmayan Muhteşem Dağı, Meteor çukuru, İshakpaşa Sarayı, Nuh’un gemisi Doğubayazıt’a turizm bakımından büyük önem kazandırmıştır
Turizm yatırımları konusunda hayli mesafe almıştır Yatak kapasitemiz gün geçtikçe artmaktadır İlçemiz kültürüyle, tarihiyle, yeşil yaylalarıyla, kısacası tarihle tabiatın kucaklaştığı cennetin bir köşesidir
PATNOS
Patnos İlçesi Doğu Anadolunun Yukarı Murat Van Bölümünde yer alır Doğuda Van ilinin Erciş, batıda Muş İlinin Malazgirt, Kuzeyde İlimizin Tutak ve Hamur İlçeleri, Güneyde Bitlis İlinin Adilcevaz ilçeleriyle komşudur İlçemizin Ağrı-Van, Ağrı-Muş, Ağrı-Bitlis karayollarının kesişme noktası üzerinde kurulmuş olması önemini arttırmaktadır Deniz seviyesinden yüksekliği 1640m dir
Patnos Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Murat Van Bölümündeki Ağrı İlinin 8 ilçe merkezinden biridir Doğal oluk ve yolların düğümlendiği bir noktada bulunan Patnos şehrinin konumu kendisine oldukça stratejik bir konum kazandırmıştır Bu özelliği tarih boyunca bölgenin egemenleri tarafından hep kullanılmıştır Yukarı Murat Van Bölümünün önemli çöküntü alanlarından birini oluşturan Patnos Ovası değişik yönlü faylar eşliğinde çökerek oluşmuş sonradan da alüvyonlarla dolmuş her taraftan genç volkaniklerle çevrili bir tersiyer havzasıdır
Patnos’un geçmişi çok eski dönemlere hatta milattan önceki dönemlere kadar uzanır Osmanlı kayıtlarında “Batnus” şeklinde adı geçen; ilçe olana kadar fazla bir önem kazanmamıştır 1936 da Malazgirt İlçesinin Sultanmut (Doğansu), Ahlat İlçesinin Aktepe (Sarısu) ve Erciş İlçesinin Dedeli Bucaklarının birleştirilmesi ile ilçe statüsüne geçmiştir Günümüzde 93 adet köyü ile yaklaşık 1421km lik bir idari etik alanına sahip olan ve hızla nüfuslanmakta olan bir şehirdir
Ağrı’daki tarihi kalıntıların en eskisi Patnos’taki Aznavur ve Girik Tepeleridir Urartu Uygarlığından kalma bu tepelerde tapınak ve çeşitli maddi kültür ürünleri bulunmuştur Aznavur Tepe Urartu mimarisinin en önemli eserlerindendir Diğer önemli bir sarayda Girik Tepede bulunmaktadır Girik Tepe Değirmen Tepe olarakta bilinir Bu tepe 15km yükseklikte bir höyüktür Günümüzde tahrip edilmiş iyice alçalmıştır Aznavur Tepe ile birlikte burada kazı yapılmıştır Kazılarda höyük tepesinde saraya benzeyen atınsal bir yapının höyüğü çevreleyen bir surun kalıntısı ortaya çıkmıştır
Bina, blok taş temel üzerine kerpiç duvarlarla yapılmıştır Sarayın Patnos Bölgesine çok önem veren Urartu Kralı Menua veya oğlu I Argişti döneminde(M Ö 789-766) inşa edildiği sanılmaktadır Girik Tepesinin Urartuların merkezi olduğu bilinmektedir
Patnos kümbetleri anonim kümbet veya üç kümbet olarak bilinir Karakoyunlular döneminden kalmadır Selçuklu mimari tarzında fügürlü plastik eserlerdendir Kümbet cephesinde çift kartal ve simetrik iki kartal işlenmiştir Ayrıca kıvrık dallarla başka hayvan figürlerinin birleştirildiği görülür Patnosta birçok kümbet olduğu halde çoğu tahrip edilmiştir Zirekli, Köseler, Taşkın ve Acılık köylerinde kümbetler vardır
ELEŞKİRT
Eleşkirt’in kuruluş tarihi Cumhuriyetten önceye kadar uzanmaktadır Eski İlçe merkezi Bu günkü Toprakkale köyünde iken, İran transit yolunun buradan geçmesi üzerine 1926 yılında İlçe merkezi Toprakkale köyünden, bu günkü Eleşkirt’e taşınmıştır Eski ismi Zidikan, Varaşkent ve Alaşkirt olarak bilinmektedir Ağrı’nın batısında yer alan Eleşkirt, İl merkezine 34 km Mesafede olup 1 529 km2′lik bir alana sahiptir Rakım 1 900 metredir Doğusunda Ağrı İl merkezi, batıda Horasan ve Karayazı, güneyde Tutak ve Karayazı, kuzeyde Kağızman ve Sarıkamış İlçeleri ile sınırlıdır
2000 yılında yapılan genel nüfus sayımı sonuçlarına göre Eleşkirt merkezde 15 300 köylerde 33 535 olmak üzere toplam 48 835 nüfusa sahiptir Köylerimizde toplu yerleşim düzeni hakim olup, ortalama hane başına düşen nüfus 10 kişidir Köylerde yaşayanlar daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadırlar İlçe merkezinde ve ovada yaşayan insanlarımız daha çok şeker pancarı, buğday ve arpa tarımı yaparken dağ köylerimiz yem bitkileri yetiştirmektedir
Eleşkirt’e bağlı 61 köy ve 3 belde bulunmaktadır En son Tahir ve Yayladüzü köyleri 1998 yılında belde olmuştur
İlçe ekonomisi daha çok tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır Tarım genellikle tarla ziraatı şeklinde yapılmaktadır Tarıma elverişli arazilerin ancak % 30′unda tarım yapılabilmektedir Kaymakamlığımızca 1999 yılında kurulan EL-KON tarım makineleri üretim ve pazarlama sanayii bir yandan çiftçilerimizin ihtiyacı olan tarım makinelerini üretip ucuz ve uzun vadeyle çiftçiye verirken bir yandan da tarımda uygulanan yeni ve modern tarım teknikleri konusunda çiftçilerimizi bilgilendirerek eğitimlerini sağlamaktadır İlçe tarımsal üretimi yaklaşık 65 000 ton şeker pancarı , 25 000 ton buğday, 14 000 ton arpa, 4 500 ton yonca ve 1 500 ton diğerleri olmak üzere yaklaşık 100 000 tondur İlçe ekonomisinde hayvancılıkta geniş bir yere sahiptir Hayvancılığın ağırlık teşkil eden türü küçükbaş hayvancılığıdır
İlçede sanayi kuruluşu yok denecek kadar azdır 1997 yılında başlayan sanayileşme çabalarına yönelik olarak Kaymakamlığımızca ELGİSAN (Eleşkirt Giyim Sanayi) adıyla bir hazır giyim konfeksiyon atölyesi kurulmuştur Ayrıca İlçede Devlet ve vatandaş işbirliği ile EL-PEN,PVC kapı pencere doğrama atölyesi ile EL-PA plastik poşet atölyesi kurulmuştur İlçedeki en büyük sanayi kuruluşu ise ELDESAN A Ş dir Bu fabrikada her türlü deri imalatı dünya standartlarında yapılabilmektedir 6 5 ton günlük kapasiteye sahip olan fabrika şu anda ülkemizde faaliyet gösteren en modern 5 fabrikadan biridir İlçede ayrıca 1998 yılında küçük sanayi sitesi inşaatı başlatılmış olup halen tamamlanmamıştır
1998 yılında İlçe Güneykaya mevkiinde kayak turizmine yönelik 48 yataklı bir otel, mekanik sistemler, günü birlik tesis, zirve kafeterya ve piknik alanlarında oluşan komple bir kayak merkezi yapılmış olup,Valilik Makamınca kiraya verilmiştir
İlçemizde 4 Belediye teşkilatı olup, merkez Belediyesi dışındakiler Yücekapı, Tahir ve Yayladüzüdür İlçemizde 1 Devlet hastanesi 1′i merkez olmak üzere 5 adet sağlık ocağı, 1 acil müdahale merkezi ve 8 adet sağlık evi mevcuttur
İlçede 2002-2003 öğretim yılında 5 sınıflı 55 köy ilköğretim okulunda toplam 3 897 öğrenci öğrenim görmektedir İlçe merkezinde 1 adet Yatılı İlköğretim Bölge Okulu bulunup bu okul Türkiyenin en büyük 8 yıllık Yatılı Bölge Okuludur 40 adet binada ve 27 sınıfta öğrenim hizmeti vermektedir 3 adet 8 sınıflı ilköğretim okulu,3 adet 5 sınıflı ilköğretim okulu mevcut olup bu okullarda toplam 3 198 öğrenci öğrenim görmektedir İlçede 4 adet Lise, 7 adet ilköğretim 2 adet anaokulu mevcuttur
|