Kozan'ın Tarihi Değerleri

ANDIL (ANDALA) KALESİ

Dünyanın diğer bölgelerinde olduğu gibi Anadolu’da da, eski çağlardan günümüze kadar çok sayıda uygarlık kurulmuş, belli bir süre yaşamış ve sonra yok olmuştur Özellikle Toros Dağlarında gerek tarih öncesi, gerekse tarih çağlarında yoğun bir yerleşim olmuştur

Tarih çağlarında kıyıdan içerilere, derin vadileri takip ederek uzanan yolları, düşmandan ve soygunculardan korumak amacı ile birbirini gören yüksek noktalar da kaleler veya gözetleme kuleleri inşa edilmiştir Bu amaçla yapılan Anadolu’daki kalelerden biri de Kozan’daki Andıl Kalesi’dir

Orta Toroslar’da bulunan çok sayıdaki kale kalıntılarından biri olan Andıl Kalesi, Çukurova’yı İç Anadolu’ya bağlayan ticaret yolunun güvenliğini sağlamak için yapılmıştır Kozan’dan Feke ve Saimbeyli’ye giden tarihi kervan yolunun batı yanına inşa edilen kale, haberleşme açısından çok önemli bir rol üstlenmiştir

Bu kale hakkında yapılan araştırma raporları kalenin, 13 yyda bir manastır olarak da hizmet verdiğini ortaya koymaktadır (R Edwards)

Andıl Kalesi, Kozan’ın 15 km kuzeyinde olup, ilçe merkezinden görülebilir bir mevkide yer alır Denizden 1510 metre yüksekte yer alan Andıl Dağı’nın zirvesine kurulu kale, geniş bir çevreye hakimdir Bu kale Kozan’da bulunan kalelerin en yüksek olanıdır

Andıl Kalesi, Çukurova’daki kaleler zincirini oluşturan kalelerin büyük çoğunluğunu görebilmektedir Bunlar; Karasis, Uzunoğlan (Yarıkkaya) Anavarza ve Kozan Kaleleridir

Bu kaleye, Kozan merkezinden Turgutlu’ya giden ve oradan da Andıl Köyüne geçen, büyük çoğunluğu asfalt olan, bir yol ile ulaşmak mümkündür

Kozan’ın önemli kalelerinden birini oluşturan bu kalenin, kesin tarihi hakkın da bir bilgimiz yoktur Fakat, kalenin yapımında kullanılan malzemelerden, inşaat tekniklerinden ve kale ile yakın çevresinden çıkan çeşitli sikke ve araç-gereçten bu kalenin bir Ortaçağ kalesi olduğu gerçeği ortaya çıkmaktadır

Kale hakkında ilk ilmi araştırmayı yapan kişi, W Robert Edvards’tır Bu araştırmacının 1949 yılında yaptığı araştırma raporları, sonra yapılan Andıl kalesi tetkikleriyle örtüşmektedir

Kale ve yakın çevresinde çok sayıda sikke bulunmuştur Köylüler tarafından bulunan bu sikkeler içerisinde, Kilikya Ermeni Prensliği’ne ve Roma dönemine ait olduğu bilinenler de vardır Orta çağa ait olan bu sikkeler içinde, Ermeni prenslerinden 2 Levon ve 2 Het’um’a ait olanlar da bulunmaktadır

Son olarak kalede Adana İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Kozan Belediyesi tarafından bir çalışma başlatılmıştır

BEDESTEN (ARASTA)

Bedesten (Arasta) Kozan’ın merkezinde Aşağı Çarşıda Hoşkadem Camii’nin hemen altında yıllardır kapalı tutulan tarihi bir yapıdır

İçinde yirmiye yakın dükkan ve iş yeri vardır Bu tarihi yapı, eski Kozan ticaretinin döndüğü en önemli mekandır

Bedesten, 1904 tarihinde Helvacı zade Hacı Hüseyin Efendi tarafından yaptırılmış bir Osmanlı yapısıdır Hacı Ali Usta tarafından da inşaatı yapılmıştır 17 iş yeri olmakla birlikte içerisinde zeytinyağı mahseresi ve helva yapımı da muhtelif zamanlarda yapılmıştır

Bedesten Kozan’ın kapalı çarşısıdır 2004 yılı öncesinde yıkılmayı beklerken, sahipleri tarafından Kozan Belediyesine devredilmesi için kamulaştırma çalışmaları başlatıldı Restorasyonu için Ankara Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden gelen bir öğrenci grubuna Rölevesi yaptırılmıştır

Bedesten son olarak 25 Eylül 2004’te 1 Kozan Sempozyumu’nun Çalıştay programına ev sahipliği yapmıştır