Kozan'ın Tarihi Değerleri

KÖREKEN (KIRKKAPI) KİLİSESİ

İlçenin hudutları içinde bulunan çok sayıdaki kilise harabelerinden ayakta kalabilenlerden birisi ve en önemlisi Köreken Tepesi’nde bulunan kilisedir Halk tarafından Kırkkapı olarak da bilinen kilise, ilçe merkezine yaklaşık olarak 20- 25 km uzaklıktadır

KUDRET KALESİ

Orta çağ kalesi olan Kudret (Tepecikören) Kalesi, Tepecikören Köyünün su boğazı mevkiinde bulunur

İlçe merkezine yaklaşık 35 km uzaklıktadır 15-20 m yükseklikteki bir tepeliğe kurulu kalenin surları, büyük oranda yıkılmış durumdadır Kale içerisinde bir kaç tane daire şeklinde delikler vardır Bu delikler kale içinde bulunan mahzenlerin giriş kısmındadır Kalenin hemen yakınında bulunan Kalemli Pınar mevkiinde mezarlık vardır Mezarlıktaki kesme taşlar üzerinde haç işaretleri bulunmaktadır

TARİHİ EV VE DÜKKANLAR

Tarihi dönemlerden kalma bir çok ev, dükkan ve konaklar eski Kozan diye bilinen kale eteklerinde yer almaktadır Geçmiş dönemlerde çeşitli işlevleri üstlenmiş olan Tarihi Kozan Evleri günümüzde hala dimdik ayaktadır Hacı Muhtar Konağı, Akçalı Konağı, geçmişte hastane olarak kullanılmış tarihi bina, Camii Kebir Caddesindeki tarihi dükkanlar tarihten günümüze gelen yadigarlardan sadece bir kaçı

TARİHİ KÖPRÜ

Kilgen Çayı olarak da bilinen Kozan Çayı üzerinde kurulmuştur 9 ayrı gözü olan tarihi köprü geçmişten günümüze Kozan’ı batı kısmıyla birleştirmektedir Kozan Barajının yapımından önce Kilgen Çayı’nın azgın sularından Kozan ahalisi Tarihi Köprüyle kurtulmuştur Köprü yapımından bugüne sağlam bir şekilde Kozan halkına hizmet vermektedir

YARIKKAYA (UZUNOĞLAN) KALESİ

Kozan İlçe merkezinin kuzeydoğusuna düşen Yarıkkaya kalesi, Ferhatlı ve Eskimantaş köylerini birbirinden ayıran Uzunoğlan tepesinde bulunur Karstik bir araziden oluşan tepe, Anavarza ve Karasis kalelerini görebildiği gibi, Dededağı’nı da görür

Yaklaşık 750 metre yükseklikte kurulu kalenin, güney ve güneydoğusunda Ferhatlı, kuzey ve kuzeybatısında Eskimantaş köyleri yer alır Uzunoğlan tepesinin hemen karşısında (güneybatısında) Tülek tepesi, kuzeybatısında ise Çamlıtepe bulunmaktadır

Uzunoğlan ve Tülek tepelerini birbirinden ayıran 530 metre rakımlı, Gedikboğazı mevkiinden asfalt bir yol geçer Kalenin hemen yanından geçen bu yolun iki ucu da kaleyi, ilçe merkezine bağlar

Hakim bir tepeye kurulu bu kale çok eski bir tarihi geçmişe sahiptir Eski Hitit kaleler zincirinin bir halkasını oluşturan kale, halen sapasağlam ayaktadır Anadolu’daki diğer kaleler gibi bu kale de tarih çağlarında çok el değiştirmiştir Kalenin en yüksek yerinde bulunan ibadet hanedan, kaleyi inşa edenlerin Hititler olduğu kanaatine varılabilir Çünkü tabanı mermer ile kaplı ve çevresinde büyük sütunlar dikili olan bu ibadethanenin, güneybatıya bakan kısmında yer alan bir kayada, Hitit tanrıçasının kabartması bulunur (Yerli ve yabancı arkeologların kalede yaptığı araştırmada bu kabartmanın bir Hitit Tanrıçası olduğu ortaya çıkmıştır

Kalenin zirvesinde yer alan açık hava tapınağı, günümüzde sütunları ve kaya kabartması ile hala sapasağlam ayakta durmaktadır

Ayrıca kale ve yakın çevresinde, yeraltından çıkan geyik ve aslan heykelcikleri ile çeşitli motifler burayı Hititler’in yaptığı tezini güçlendirmektedir

Uzunoğlan’ın eteklerinde ve yakın çevresinde şehir yerleşmelerinin izlerine rastlamaktadır Elek sırt, Beşiktaş mevkileri ile Tülek ve Çamlıtepe eteklerinde vardır Belirtilen yerlerdeki şehir harabeleri kale ve şehir yaşantısı hakkında, bizlerin bilgi sahibi olmasını sağlamaktadır

YAVERİN (ARIKAN) KONAĞI

Yaverin Konağı Kozan İlçesinin tarihi merkezinde bulunan eski yapılar arasında özel bir yere sahiptir Konağı yaptıran kişi Mıcırıkyan Kirkor Efendi’dir 19 yy’ın sonlarında inşa edilmiş olduğu düşünülen yapı, yüksek taş avlu duvarları, kemerli giriş kapıları, taş zemin katlar gibi Kozan ilçesindeki tarihi yapıların karakteristik özelliklerini barındırmasının yanı sıra; ara katta ve birinci kattaki açık sofaları, kuzey ve güney yönlerindeki dairesel çıkmaları ve işçiliği ile diğer yapılardan ayrılmaktadır Doğu cephesinde, son katta, ahşap payandalarla desteklenen ahşap balkon ve payandaların arasını bağlayan ahşap kemerler sokak cephesini zenginleştiren öğelerdir Zemin katın ve ara katın yüksek taş duvarları üzerinde yükselen, bu son kat Kozan’ın genel görünüşüne hakimdir

Yapı, geniş bir açık sofa ile güneye yönlendirilmiştir Ara katta odalar doğrudan sofaya açılmaktadır L şeklindeki yapının bir diğer kanadındaki odalara balkondan ulaşılmaktadır Bu kanatta mutfak, banyo gibi mekanlar bulunmaktadır Aslında dam çatılı olan bu kanat günümüzde çinko ile örtülmüştür Esas yapının üzeri ise, konak yapıldığı zamanda kullanımı çok nadir olan Marsilya kiremidi ile örtülmüştür Avluda yer yer orijinal zemin döşemesi görülmektedir Ön ve arka avlularda birer su kuyusu bulunmaktadır

Ön avludan geçilerek ulaşılan konağın kuzey yönündeki avlusuna geçiş sadece sokak üzerinde bulunan kemerli kapıdan olmaktadır Güney yönündeki avlu ile kuzeydeki avlu arasında bağlantı yoktur

Tüm döşeme ve kirişler ahşaptır Ara kata taş basamaklarla, üst katlara ise ahşap basamaklarla ulaşılmaktadır

Yaverin Konağı’nın restorasyon çalışmalarının ilk aşaması olan Rölöve (mevcut durumun çizim aşaması) bitirilmiş, butik otel için restorasyon çalışmaları yapılmaktadır