|
Prof. Dr. Sinsi
|
İspartanın Senirkent İlçesi Tanıtımı
1951 yılında Kız Sanat Okulu açılmıştır
1959 yılında açılan Yapı Sanat Enstitüsü, çevre il ve ilçelerdeki fakir aile çocuklarının kısa yoldan hayata atılmalarına imkân sağlamasından dolayı, Senirkent eğitim açısından uzun yıllar cazibe merkezi olmuştur
1961 yılında Yükseliş İlkokulu açılmıştır
1973 yılında, merkezde 3 ilkokul, 1 ortaokul, 1 lise, 1 Kız Sanat Enstitüsü, 1 Yapı Sanat Enstitüsü (Kasaba ve köylerde 3 ortaokul, 8 ilkokul) bulunmaktadır 1968-1969 öğretim yılında açılan Senirkent Lisesi, ilk on yılda üniversiteye öğrenci yerleştirme sınavlarında büyük başarı göstermiş, 1979 yılında Türkiye’deki 2400 lise ve dengi okul arasında 65 sırada yer almıştır (Sami Nogay Senirkent Sempozyumu’nda sunulan bildiri)
1974 yılında İmam Hatip Lisesi, 1980 yılında Ticaret Meslek Lisesi, 1992 yılında Sağlık Meslek Lisesi açılmıştır
1996 yıllığındaki bilgilere göre; 1 Meslek Yüksek Okulu, Senirkent Lisesi, İmam Hatip Lisesi, Kız Meslek Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi ve Teknik Lise, Ticaret Meslek Lisesi, Sağlık Meslek Lisesi, 3’ü ilçe merkezinde olmak üzere 11 ilkokul, 2 ortaokul, Büyükkabaca kasabasında (1993-1994 öğretim yılında açılan) Çok Programlı Lise vardır İlçedeki mevcut okulların tümünde okuyan öğrenci sayısı 2792, öğretmen sayısı 198’dir
1998-1999 öğretim yılında İsmail Hakkı Örmeci İşitme Engelliler Çok Programlı Lisesi, 2005-2006 öğretim yılında da Senirkent Anadolu Lisesi açılmıştır 2005-2006 öğretim döneminde Senirkent ilçesinde ilk ve orta öğretim kurumlarında okuyan öğrenci sayısı 2300’dür İlçe merkezinde ilköğretim kurumlarında 858, ortaöğretim kurumlarında 788 olmak üzere toplam 1646 öğrenci vardır
Son yıllarda öğrenci sayısındaki düşüş sebebiyle bazı köy okulları kapatılarak taşımalı eğitim başlatılmış, bazı orta öğretim kurumları birleştirilerek Çok Programlı Lise’ye dönüştürülmüştür 1997-1998 öğretim yılında Senirkent Lisesi, Kız Meslek Lisesi ve Ticaret Meslek Lisesi birleştirilerek Çok Programlı Lise’ye dönüştürülmüştür Öğrenci yetersizliğinden dolayı İmam Hatip Lisesi de 2002-2003 öğretim yılında Çok Programlı Lise’ye alınmıştır
Yıllarca eğitimde öncü ve önder olan Senirkent ilçesi, genç nüfusun yetersizliğinden dolayı eğitim kurumlarını yaşatma ve geliştirme hususunda büyük sıkıntılar yaşamaktadır Eğitimde öncü ve örnek olma vasfını kaybetmek istemeyen Senirkentliler, 1994 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi’ne bağlı olarak açılan Meslek Yüksek Okulunu yaşatmak ve geliştirmek için çok büyük gayret sarf etmektedirler 2005-2006 öğretim yılında ilçe merkezinde Anadolu Lisesi’nin açılmış olması takdire şayan bir olaydır Senirkent Anadolu Lisesi, eğitimi seven ve eğitim kurumlarını destekleyen ilçemiz için son yılların en güzel yatırımıdır
EKONOMİK VE SOSYAL YAPI
1901 yılındaki verilere göre Senirkent nahiyesinde;1 hükümet dairesi, 13 cami ve mescid, 3 tekke, 7 medrese, 16 mektep, 1776 hane, 55 dükkân ve mağaza, 290 halı vesaire tezgahı, 2 fırın, 9 değirmen, 3 kahvehane; 99 deve, 2149 öküz, 8 manda, 10484 koyun, 3954 adi keçi 967 tiftik keçisi, 155 bargir (beygir), 1140 merkep, 96 ester (katır) mevcuttur
24 Temmuz 1931 tarihinde Dr Tahsin Tola öncülüğünde Senirkent Yükseliş Birliği, 1940 yılında Senirkent Dokumacılar Kooperatifi, 1948 yılında da Senirkent Halıcılar Küçük Sanat Kooperatifi kurulmuştur Senirkent Yükseliş Birliği Afyon’da öğrenci yurdu açarak, Senirkentli gençlerin okumalarına imkân sağlamıştır
1937 yılında 7500 metre mesafedeki Devekaya kaynağından 40000 lira harcanarak içme suyu temin edilmiştir
Projesi 1947 yılında tasdik edilen elektrik tesisatı, 95000 liraya ihale edilmiştir
1950’de basılan belediyeler yıllığına göre Senirkent’te,12 mahalle, 1700 hane,1 belediye doktoru ile iki serbest doktor, 1 eczane, 1 halkevi, 2 otel, belediyeye ait 1 han ile 2 otomobil, 5 lokanta, 1 belediye gazinosu, 6 fırın, 3 otobüs ve 5 kamyon mevcuttur Senirkent’te dokumacılık çok gelişmiştir ve dokumacılar kendi aralarında bir kooperatif kurmuşlardır Bu kooperatifin 1426 ortağı ve ortakların 1587 tezgahı vardır Kooperatife girmemiş olan dokumacıların miktarı da ortakların yarısından çoktur Dokumalar İstanbul, Akşehir, Yalvaç, Afyon, Ankara, Diyarbakır ve daha bir çok yerlere sipariş üzerine gönderilir Yılda 70000 toptan fazla dokuma yapılır Yapılan dokumaların başlıcaları kaput, reçine, arjantin, zincirli, refine, peştimal, çatmalı alaca vesairedir Halı tezgahlarının sayısı 927 olup yılda 4500 metrekare halı yapılmaktadır 30000 dönüm bağdan yılda 7000 ton kuru üzüm, 2000 ton şarap elde edilir Badem sağladığı gelir bakımından önemli bir üründür Yılda 150 ton kadar iç badem elde edilmektedir
Yukarıdaki bilgilerden 1940’lı yıllarda dokumacılığın Senirkent için ne kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır Bu kadar yoğun bir ekonomik faaliyetin sonucunda nüfus 12000’lere yaklaşmış, ancak çağın gereklerine uygun sanayileşme gerçekleştirilemeyince Senirkent’in gelişimi durmuştur
Senirkent,16 Haziran 1952 tarihinde ilçe olmuştur
1954 yılında 20 yataklı Senirkent Hastanesi hizmete açılmış, 1961 yılında Göğüs Hastalıkları Hastanesi ile birleştirilerek 120 yataklı Senirkent Devlet Hastanesi adını almıştır
1949 yılında özel okul statüsünde açılan Senirkent Ortaokulu ve Senirkent Hastanesi’nin kuruluşu Dr Tahsin Tola önderliğinde Dokumacılar Kooperatifi ve halkın desteğiyle gerçekleştirilmiştir Hastanenin uzman hekim ihtiyacını karşılamak üzere Dokumacılar Kooperatifi iki doktor hemşehrimizin (DrAli İhsan Balım ve Prof Dr Yusuf Keçeci) burslu olarak ihtisas yapmalarına imkân sağlamıştır Dr Ali İhsan Balım ihtisasını tamamladıktan sonra milletvekili seçildiği 15101961 tarihine kadar Senirkent Hastanesi’nde görev yapmıştır Senirkent Hastanesi uzun yıllar adeta bölge hastanesi gibi çevre il ve ilçelerde yaşayan insanlara hizmet vermiştir 1992 yılında hastanenin yatak kapasitesi 50’ye düşürülmüştür
1974 yılında hizmete açılan İmam Hatip Lisesi binası da Senirkent halkının desteğiyle yapılmıştır Kız Sanat Okulu uzun yıllar Dokumacılar Kooperatifi binasında hizmet vermiştir İlkokul binalarının yapılışında da halkın desteği hep ön planda olmuştur Günümüzde Senirkent Meslek Yüksekokulu binası inşaatının halkın katkılarıyla gerçekleştirildiğine hepimiz şahit olmaktayız
13 Temmuz 1995 tarihinde akşam saatlerinde Kapıdağ’a yağan yoğun yağmurun önüne kattığı taş ve toprak yığınının ilçe merkezine akması üzerine büyük bir sel felaketi yaşanmış, 74 kişi hayatını kaybetmiş, 209 ev oturulamaz hale gelmiştir Hemşehrimiz 9 Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel’in desteğiyle sel felaketi yaraları kısa zamanda sarılmıştır
1973 il yıllığında; geçim kaynağı olarak üzüm ve keten üretimi ile halıcılık ve göl ürünleri belirtilmiş, bademciliğin gelişmekte olduğu vurgulanmıştır
1996 il yıllığında ise, halkın geçiminin tarıma dayandığı vurgulanmakta, bağcılık, meyvecilik (elma, kiraz, vişne, kayısı, üzüm), gülcülük, pancar ve hububat tarımı yapıldığı belirtilmektedir
Senirkent ovası sulama şebekesi 1 kısmı 1976 yılında, 2 kısmı 1982 yılında işletmeye açılmıştır Senirkent ovasında sulu tarımın yapılması tarımın gelişmesine büyük katkı sağlamıştır Ancak ürün pazarlanmasında yaşanılan sıkıntılar üreticileri zor durumda bırakmaktadır 1940’lı yıllarda olduğu gibi kooperatifleşme veya şirketleşme yoluyla ürün pazarlaması sorunu çözülmelidir Ayrıca ürün tanıtımına yönelik fuar, sergi ve festivaller düzenlenmelidir
Kaynaklar:
Konya Vilayet Salnamesi Konya Vilayet Matbaası, 1317 (1901) 256-257sss Belediyeler Yıllığı Ankara, İller Bankası, 1950 3cilt, 283-288ss Cumhuriyetin 50 yılında Isparta il yıllığı 1973 48 ve 154s Isparta İl Yıllığı 1996 Ankara, , (ty), 159-166ss Isparta Vilayeti İdare Coğrafyası 1932 Ankara, Başbakanlık Basımevi, 1999 234s Senirkent Tarihi, Tarımsal, Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Eğitim ve Kültür Durumu Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu Ankara, Senirkent Kültür ve Yardımlaşma Derneği, 199694-101ss Abdullah Aran Isparta-Senirkent Ovası Sulama Rehberi Konya, 1989, 1s
--MehmetAliTurkel 09:09, 15 Temmuz 2008 (UTC)
Senirkent yükseliş birliği 1931 yılında kurulmuş olup, Afyonda talebe yurdu açarak ilçe evlatlarının yüksek tahsil yapmasına imkân sağlamıştır
Türkiye Cumhuriyetinin ilk özel okulu 1949 yılında Senirkent OrtaokuludurOkulun tamamı senirkentliler tarafından yapılıp, öğretmenleride kendi imkânları ile tutmuşlardırOkul daha sonra milli eğitim bakanlığına devredilmiştir
1940 yılında Senirkent Dokumacılar Kooperatifi, 1948 yılında da Senirkent Halıcılar Sanat Kooperatifi kurulmuştur bunlara bağlı olarak birde iplik fabrikası kurulmuştur O yıllarda senirkentin malları istanbula girmeden,Türkiye tekstil fiyat piyasası oluşmazdı
Senirkent, Isparta ilinin bir ilçesidir
Senirkent Kocadağ veya Kapidağı diye bilinen dağın eteklerinde muhkemdir 1880 yılında belde, 1952 yılında ilçe olmuştur
Beldeleri; Büyükkabaca, Uluğbey (İlegöp), Yassıören, Köyleri; Garip, Güreme (Ortayazı), Başköy (Bisse), Gençali ve Akkeçili'dir köylerinden Büyükkabaca Köy 'ü büyüklüğü ve ticari merkez olmaya adaydır Bu beldenin nüfusu 6000 'i bulmaktadır Bu belde özellikle son yıllarda moda olan pat pat üretimi ile dikkat çekmektedir Ayrıca beldede her sezon vişne, kayısı, kiraz ve elma alım merkezleri kurulmaktadır Bu merkezlerde toplanan meyvalar, meyva suyu yapılmak için çeşitli şehirlerde bulunan meyva suyu işleme fabrikalarına gönderilerek, meyva suyu üretiminde ülke ekonomisine büyük katkı yapmaktadır
Eğirdir Gölü'ne komşudur İklimi karasaldır Akdeniz Bölgesi'ne bağlı olmakla beraber Toros dağları'nın kıyıya enine uzanmasından dolayı İç Anadolu iklimi hakimdir
Bölgede son derece kaliteli üzümler yetiştirilmektedir Bu üzümlerden yapılan pekmez yüksek kalitededir Ayrıca kurutulan üzümler tat bakımından eşsizdir Üzümün yanısıra bölgede elma, kiraz, vişne, kayısı, badem ve pancar yetiştirilmekte ve bölgeye gelir sağlamaktadır
İlçede iş potansiyelinin azlığı sebebiyle çok göç vermiştir 1995'te 74 kişinin ölümü ile sonuçlanan bir sel felaketi nedeniyle gündeme gelmiştirBu olaydan sonra Türkiye Cumhuriyeti Devlet'i Amerika'daki Dünya iş bankasından tam 30 milyon $ para çekilmiştir ve sel felaketinin oluştuğu nedenle tespit edilip Kapıdağı ile merkez arasına büyük bir set inşa edilmiştirBu büyün inşadan kalan paralar ile sel zedelere Afet Evleri yaptırılmıştır
Gölün Senirkent ilçe sınırları içerisinde kalan bölümüne Hoyran Gölü (HOYRAN LAKE) adı verilir Hoyran gölüne göller bölgesinin kalbide diyebiliriz Gençali Kayaağzı Akkeçili Taşevi ve Tırtar köylerinin hayat kaynağı gibidir
|