|
Prof. Dr. Sinsi
|
Antalya Yöresi Halk Oyunlarının Hikayesi
Antalya yöresi halk oyunlarının hikayesi
Halk Oyunlarının Hikayeleri-Gözlügöl'ün Gök Gargası
Anadolu'da konar göçer hayatı yaşayan ve belli yerler arasında hayat sürdüren değiştiren Türk kabilelerine Yörük denilmektedir
Yörük'ler; Balkar dağlarında, Geyik dağlarında, Bey dağlarında, Akdağlar'da wwwfrmsinsinet Anamur- Bozyazı çevresindeki Alamusa, Karagedik, Dayılı Sarmış, Elmakuzu dağlarında ilkbahar, yaz, sonbahar mevsimlerini yaşarlardı
Akdeniz bölgesinde Fethiye'de yaşayan Yörük'ler yazın Albey, Akdağ, Girdev yaylalarına Antalya-Alanya arasında yaşayan Yörük'ler Geyiktepesi çevresindeki Karaboynuz'a, Çarşır, Eğrigöl, Karıngöl, Çakallar, Çamur yaylalarına, Baran, Feslikan'a Anamur'da yaşayan Yörük'ler Abanoz, Akpınar, Kaş, Kırkkuyu, Gözlügöl, Elbalak, Beşkuyu, Kaşpazarı yaylalarına Bozyazı'da yaşayan Yörük'ler; Bardat Pazarı, Ardıçpınarı, Ardıç Alanı, Elmakuzu, Çoğoluk, Tersakan, Devrent yayla'larına giderlerdi
Yörük göçerler; bütün yı1 boyunca çadırlarda yaşayıp koyun, keçi beslerler ilkbaharda sahillerden yaylalara, sonbaharda yaylalardan sahillere göç ederlerdi
Yayla göçleri görülmeye değerdi Yörük'ler atının kuskununu, devesinin havudunu, eşeğinin palanını çeker, çuvalını, haranı'sını, senidini, sayacağını, kap-kacağını, yiyecek - içeceklerini develere yükler, çebiçlerini, yazmışlarını, tekelerini, toklularını, öküzlerini, tosunlarını önüne katar yaylanın yolunu tutarlardı Yollarda kuzu ve oğlakların annelerini emmesini sağlar, fazla emmemeleri için süt sağar, sağdıkları sütü yoğurt-peynir yapmak yerine dağa dökerlerdi
Yaylalarda sağdıkları sütten kışlık peynir, yağ, çökelek yapar, yannıklarda bişşek ile ayran yapıp çomça ile tas'a koyup içerlerdi Eğirtmeç eğirir, çulfallık'ta çul - kilim, heybe - çuval dokur, yufka ekmek açarlardı
Şu anda Anamur ve Bozyazı yöresinde halk oyunları olarak çalıp söylenen Gök Garga türküsü 18'nci yüzyılın ikinci yarısında buralarda yaşayan yörük'lerin yaşantılarından çıkmıştı
O dönemlerde Anamur - Bozyazı tek yerleşim yeriydi Komşu ilçe Ermenek gibi beyliklerle idare ediliyordu Her iki ilçe'de de konar - göçer yörük'ler yaşıyordu
Her sene olduğu gibi yine bir ilkbahar mevsiminde Anamur - Bozyazı yöresinde yaşayan Yörük Türkmen'ler deniz seviyesinden 1200 m yükseklikte bulunan Ermenek'e bağlı Kazancı yakınlarında bugünkü adıyla Elbalak yaylası çevresinde konaklamışlardı
Yörük'ler ısının yükselmesi ile birlikte buralara gelmek için yola çıkmıştı Çadırlar, un çuvalları, kap-kacaklar, yiyecek-içecekler, giysilerin bulunduğu Alaçuvallar Beserek'lere, Gayalık'lara , Maya ve Daylak'lara yüklenmişti 2000'in üzerinde keçi ve oğlak, obanın gençleri tarafından çoktan yayla yolunu tutmuştu 5 adet iri yağız köpek adeta hayvanlara çobanlık yapıyordu
Sabahın alacakaranlığında yola çıkan Yörük obası Pınarlar yakınında konaklamış bir gün bu civarda kalmıştı Yine şafakla yola çıkan oba Kaş - Abanoz arasında konaklamış bir gecede orada kalmışlardı Halkalı - Kervanalanı arasında, Akpınar- Çandıralanı arasında, Kırkkuyu - Dokuzoluk arasında birer gün konaklayan Yörük obasının son durağı Elbalak yaylası olmuştu
O yıl Yörük'lerin başı Salih dede idi Salih dedenin oğulları Selim, Abdurrahman, Durmuş, Hüseyin ile kızları Asiye, Raziye ve damatları Mehmet, İsmail bir oraya bir buraya koşuşturuyor; bir kısmı ağıl yapmaya çalışırken diğerleri çadırları kuruyordu
|