Adana'da Asker Uğurlama Törenleri Nasıl Yapılır

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Gelin:

Akşamımı tandırmışım

Kandilimi yandırmışım

Koynumda yatan yiğidi

Öz sütümle emdirmişim

Asker:

Hastayım ata binemem

Binsem de yere inemem

Ay karanlık yol gidemem

Aç kapıyı telli gelin

Gelin:

Aşağıdan gelen tatar

Kamçısını atar tutar

Garip olan handa yatar

Yolcu isen git yoluna

Asker:

Aşağıdan gelen tatar

Kamçısını atar tutar

Garip olan nerde yatar

Aç kapıyı telli gelin

Gelin:

Hastasın ata binersin

Binsen de yere inersin

Ay karanlık yol gidersin

Yolcu isen git yoluna

Asker:

İstanbul’dan gelir ferman

Dizlerimde yoktur derman

Mehmet Çavuş sana gurban

Aç kapıyı telli gelin

Gelin:

İstanbul’dan gelse ferman

Dizlerimde vardır derman

Kolum yastık, saçım yorgan

Gel içeri Mehmet Çavuş

2

3 Askerde Ölen Gençler Üzerine Söylenen Ağıtlar

Askere Ağıt

Hikâyesi: Adana’nın Kadirli ilçesinin Mehmetli Köyünde, iki jandarma eri eşkiya takip ederken, jandarmalardan biri eşkiya tarafından vurulmuş

Arkadaşı ölen diğer jandarma arkadaşının başında şu ağıdı söylemiş

Tepe olmuş delik delik

Sebebimsin Şırşıroluk

Ne yatıyon arkadaşım

Yolumuza gitmeyek mi?

Şurada var iki kiraz

Biri senin mezarın mı?

Mehmetli’ye varamazsak

Taş Köprü’de yatmayak mı?

Ergen arkadaşım ergen

Vurulmuş da olmuş sergen

Üstüne örtmemiş yorgan

Sabah oldu kalkmayak mı

Turgut Hilmi’ye Ağıt

Hikâyesi: Adana’nın Kadirli İlçesinden Turgut Hilmi ,zabit olarak Galiçya cephesine gitmiş

Bu cephede çok genç yaşta şehit olmuş

Ölmeden yanındaki arkadaşına şunları söylemiş

Nasip olur memlekete varırsanız Turgut Hilmi şehit deyin

Yaşa vatan, yaşa millet

Her tarafta yürüyüş var

Durmaz Osmanlı askeri

Şehit düşen yaralı var

Ancak o varmaz ileri

Kurşun gülle yağar durur

Kimi atar kimi tutar

Bir yaralı zabit bitap

Neferine hitap eder

Beni bitirdi arkadaş

Kolumdaki bu yareler

Benim işim bitti kardeş

Yüreğimi bu pareler

3

Asker Mektuplarında Şiirler

Sıla

Adana’ya gittim başım dönüyor

Bir yudum su verin içim yanıyor

Her gören askeri deli sanıyor

Sıla delisiyim çek kara tiren

Kara tiren acı acı bağırma

Anamdan babamdan beni ayırma

aaa ulaştır beni köye duyurma

Sılamdan ayrıldım çek kara tiren

Garip anam garip garip ağlama

Ağlayıp da karaları bağlama

Kara tiren beni burda eğleme

Sılamdan ayrıldım çek kara tiren

Şubeye vardım sülüsümü aldım

Asker olduğumu yeni anladım

Sevine sevine tirene bindim

Ben de asker oldum çek kara tiren

Bayram

Yaz gelince çayır çimen sulanır

Bir senede iki bayram dolanır

Böyle yerde ana baba aranır

Ana bayramınız mübarek olsun

Baba bensiz kurban kesmeyin

Oğlum da gelmedi diye küsmeyin

Yalvarırım mektubumu kesmeyin

Baba bayramınız mübarek olsun

Bayram gelir herkes eve çekilir

Benim boynum gurbet elde bükülür

Ah çektikçe göz yaşlarım dökülür

Bacı bayramınız mübarek olsun

Bayram gelir akrabalar gezilir

Annem babam benim için üzülür

Bayram için böyle yazı yazılır

Kardeş bayramınız mübarek olsun

Gül idim bahçenize ekildim

Buğday oldum tarlanızdan biçildim

Asker oldum aranızdan seçildim

Dostlar bayramınız mübarek olsun

Hacı’m

Hikâyesi: Genç gelin eşini askere yolladıktan sonra ardından şu şiiri söyler

Yarimin gittiği yollar

Söylüyor yenilmez diller

Yaz gününde açan güller

Yarin kokusuna benzer

Sütü de pişirdim ılık

Ciğerim delik delik

Her gün gülüp oynuyordum

Yar gidince bana n’oluk

Gene dumanlandı dağlar

Hacı’m bana deyin dağlar

Haftada isterim mektup

Yar bakarsam gönlüm eyler

Kafasında var aklı

Alnına düşmüş kekili

Hasan’ı askere yolluyom

Kim olsun evin vekili

Suna Gelin

Asker oldum gidiyorum

Eyle beni Suna Gelin

Üç günde ayırdı felek

Eyle beni Suna Gelin

Suna Gelin, Suna Gelin

Bir mektup yaz gönder gelin

İzin alam sana gelem

Eyle beni Suna Gelin

Verin benim martinimi

İşte giydim potinimi

Koyun çantama tütünüm

Eyle beni Suna Gelin

Şanlı Askerim

Bana derler, Çileli Yörük Emine

Ellere düğün bayram benim neyime

Askerim gelirse şenlik evime

Askerim askerim, şanlı askerim

Gurbette kırk yıl kalsan beklerim

Beline bağlamış palaska kemer

Silahı omuzunda nöbet tutar

Elbet benim yiğidim sılaya döner

Askerim askerim, şanlı askerim

Gurbette kırk yıl kalsan beklerim

Askerim Emine’n bekler yolunu

Mektubun gelmeyince büktüm boynumu

Nideyim

Yine yeşillendi Adana bağı

Koydular tirene yatsılar çağı

Emroldu toplandı batı ile doğu

Giderim gurbete anne nideyim

Adana’yla İstanbul’un arası

Çok şehirler geçtim yoktur sayısı

Daha bitmemiştir hasret yarası

Geçmez gurbet elde günüm nideyim

Geldik İstanbul’a gördük tramvay

Kol kol olmuş gezer bayan ile bay

Dediler askerlik oldu otuz ay

Geçmez gurbet ilde günüm nideyim

Geldik Trakya’ya kurduk mekanı

Aradım bulmadım derdim bakanı

Görmedim bir pınar kumsuz akanı

İçilmez suları sıcak nideyim

Yemeği sorarsan kereviz çıktı

Hiç yiyen bulunmaz askerler bıktı

Bölüklerin çoğu hep yere döktü

Budur Trakya’nın aşı nideyim

4

Asker Türküleri

Türkü

Mudurnu’dan aldık el kadar astar

Nerde gelin görsem kocası asker

Beşikte yavrular yavrusun ister

Onun için arz ederim sılayı

Askere varınca soyun dediler

Asker elbisesi giyin dediler

Karavana tayın nedir bilmezdim

Getirdiler bize yeyin dediler

Nizamiyede gece nöbet beklerim

Sağımdan soluma silah beklerim

Mektup bekler diye posta beklerim

Onun için arz ederim sılayı

Erzurum dağında kargalar öter

Bir çarşısı var ölümden beter

Bir kepçe yoğurdu altmışa satar

Onun için acı acı söylerim

Türkü

Altı sene askerlik yaptığı m

Nöbette hastalık kaptığım

Yıkılası Halep şehrinde

Derde derman bulamam

Bahar geldi yaz geldi

Koyun meler kuzu meler

Feryadım bağrımı deler

Sultan Navrızlı aziz dağlar

Herkesin gözü Ali arar

Babam kalkar posta arar

Anam evde ciğer kavrar

Alim evde yok diye

10-14-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Adana'da Asker Uğurlama Törenleri Nasıl Yapılır Gelin: Akşamımı tandırmışım Kandilimi yandırmışım Koynumda yatan yiğidi Öz sütümle emdirmişim Asker: Hastayım ata binemem Binsem de yere inemem Ay karanlık yol gidemem Aç kapıyı telli gelin Gelin: Aşağıdan gelen tatar Kamçısını atar tutar Garip olan handa yatar Yolcu isen git yoluna Asker: Aşağıdan gelen tatar Kamçısını atar tutar Garip olan nerde yatar Aç kapıyı telli gelin Gelin: Hastasın ata binersin Binsen de yere inersin Ay karanlık yol gidersin Yolcu isen git yoluna Asker: İstanbul’dan gelir ferman Dizlerimde yoktur derman Mehmet Çavuş sana gurban Aç kapıyı telli gelin Gelin: İstanbul’dan gelse ferman Dizlerimde vardır derman Kolum yastık, saçım yorgan Gel içeri Mehmet Çavuş 23 Askerde Ölen Gençler Üzerine Söylenen Ağıtlar Askere Ağıt Hikâyesi: Adana’nın Kadirli ilçesinin Mehmetli Köyünde, iki jandarma eri eşkiya takip ederken, jandarmalardan biri eşkiya tarafından vurulmuş Arkadaşı ölen diğer jandarma arkadaşının başında şu ağıdı söylemiş Tepe olmuş delik delik Sebebimsin Şırşıroluk Ne yatıyon arkadaşım Yolumuza gitmeyek mi? Şurada var iki kiraz Biri senin mezarın mı? Mehmetli’ye varamazsak Taş Köprü’de yatmayak mı? Ergen arkadaşım ergen Vurulmuş da olmuş sergen Üstüne örtmemiş yorgan Sabah oldu kalkmayak mı Turgut Hilmi’ye Ağıt Hikâyesi: Adana’nın Kadirli İlçesinden Turgut Hilmi ,zabit olarak Galiçya cephesine gitmiş Bu cephede çok genç yaşta şehit olmuş Ölmeden yanındaki arkadaşına şunları söylemiş Nasip olur memlekete varırsanız Turgut Hilmi şehit deyin Yaşa vatan, yaşa millet Her tarafta yürüyüş var Durmaz Osmanlı askeri Şehit düşen yaralı var Ancak o varmaz ileri Kurşun gülle yağar durur Kimi atar kimi tutar Bir yaralı zabit bitap Neferine hitap eder Beni bitirdi arkadaş Kolumdaki bu yareler Benim işim bitti kardeş Yüreğimi bu pareler 3 Asker Mektuplarında Şiirler Sıla Adana’ya gittim başım dönüyor Bir yudum su verin içim yanıyor Her gören askeri deli sanıyor Sıla delisiyim çek kara tiren Kara tiren acı acı bağırma Anamdan babamdan beni ayırma aaa ulaştır beni köye duyurma Sılamdan ayrıldım çek kara tiren Garip anam garip garip ağlama Ağlayıp da karaları bağlama Kara tiren beni burda eğleme Sılamdan ayrıldım çek kara tiren Şubeye vardım sülüsümü aldım Asker olduğumu yeni anladım Sevine sevine tirene bindim Ben de asker oldum çek kara tiren Bayram Yaz gelince çayır çimen sulanır Bir senede iki bayram dolanır Böyle yerde ana baba aranır Ana bayramınız mübarek olsun Baba bensiz kurban kesmeyin Oğlum da gelmedi diye küsmeyin Yalvarırım mektubumu kesmeyin Baba bayramınız mübarek olsun Bayram gelir herkes eve çekilir Benim boynum gurbet elde bükülür Ah çektikçe göz yaşlarım dökülür Bacı bayramınız mübarek olsun Bayram gelir akrabalar gezilir Annem babam benim için üzülür Bayram için böyle yazı yazılır Kardeş bayramınız mübarek olsun Gül idim bahçenize ekildim Buğday oldum tarlanızdan biçildim Asker oldum aranızdan seçildim Dostlar bayramınız mübarek olsun Hacı’m Hikâyesi: Genç gelin eşini askere yolladıktan sonra ardından şu şiiri söyler Yarimin gittiği yollar Söylüyor yenilmez diller Yaz gününde açan güller Yarin kokusuna benzer Sütü de pişirdim ılık Ciğerim delik delik Her gün gülüp oynuyordum Yar gidince bana n’oluk Gene dumanlandı dağlar Hacı’m bana deyin dağlar Haftada isterim mektup Yar bakarsam gönlüm eyler Kafasında var aklı Alnına düşmüş kekili Hasan’ı askere yolluyom Kim olsun evin vekili Suna Gelin Asker oldum gidiyorum Eyle beni Suna Gelin Üç günde ayırdı felek Eyle beni Suna Gelin Suna Gelin, Suna Gelin Bir mektup yaz gönder gelin İzin alam sana gelem Eyle beni Suna Gelin Verin benim martinimi İşte giydim potinimi Koyun çantama tütünüm Eyle beni Suna Gelin Şanlı Askerim Bana derler, Çileli Yörük Emine Ellere düğün bayram benim neyime Askerim gelirse şenlik evime Askerim askerim, şanlı askerim Gurbette kırk yıl kalsan beklerim Beline bağlamış palaska kemer Silahı omuzunda nöbet tutar Elbet benim yiğidim sılaya döner Askerim askerim, şanlı askerim Gurbette kırk yıl kalsan beklerim Askerim Emine’n bekler yolunu Mektubun gelmeyince büktüm boynumu Nideyim Yine yeşillendi Adana bağı Koydular tirene yatsılar çağı Emroldu toplandı batı ile doğu Giderim gurbete anne nideyim Adana’yla İstanbul’un arası Çok şehirler geçtim yoktur sayısı Daha bitmemiştir hasret yarası Geçmez gurbet elde günüm nideyim Geldik İstanbul’a gördük tramvay Kol kol olmuş gezer bayan ile bay Dediler askerlik oldu otuz ay Geçmez gurbet ilde günüm nideyim Geldik Trakya’ya kurduk mekanı Aradım bulmadım derdim bakanı Görmedim bir pınar kumsuz akanı İçilmez suları sıcak nideyim Yemeği sorarsan kereviz çıktı Hiç yiyen bulunmaz askerler bıktı Bölüklerin çoğu hep yere döktü Budur Trakya’nın aşı nideyim 4 Asker Türküleri Türkü Mudurnu’dan aldık el kadar astar Nerde gelin görsem kocası asker Beşikte yavrular yavrusun ister Onun için arz ederim sılayı Askere varınca soyun dediler Asker elbisesi giyin dediler Karavana tayın nedir bilmezdim Getirdiler bize yeyin dediler Nizamiyede gece nöbet beklerim Sağımdan soluma silah beklerim Mektup bekler diye posta beklerim Onun için arz ederim sılayı Erzurum dağında kargalar öter Bir çarşısı var ölümden beter Bir kepçe yoğurdu altmışa satar Onun için acı acı söylerim Türkü Altı sene askerlik yaptığı m Nöbette hastalık kaptığım Yıkılası Halep şehrinde Derde derman bulamam Bahar geldi yaz geldi Koyun meler kuzu meler Feryadım bağrımı deler Sultan Navrızlı aziz dağlar Herkesin gözü Ali arar Babam kalkar posta arar Anam evde ciğer kavrar Alim evde yok diye