|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tekirdağ Gelenek Ve Görenekleri
Kız İsteme-Söz Kesme
Kız evinde erkekler, oğlanın mesleğini, iyi ve kötü alışkanlıklarınıbelli etmeden araştırırlar İyi olduğuna kanaat getirilirse oğlan evine bir günverirler Kız istemek için oğlanın ailesinden, akrabalarından, işarkadaşlarından çevrede saygınlığıyla tanınan kişilerden oluşan bir gruplakızı istemek üzere kız evine giderlerGelinlik kız her birinin elini öperek "hoş geldiniz" der Kadınlar birdaha da erkek misafirlerin yanına çıkmazlar Yalnız kız arada bir şeker kolonya, çay, kahve vb ikram etmek üzere odaya girip çıkar Gelinlik kızınüzerinde en güzel elbisesi vardır Erkekler selamlaşıp , hatır sorduktan sonratanışırlar, sohbet ederler Bir süre sonra sedirde oturan erkek evinden bir kişi ayağa kalkarak "Haydin başlayalım" diyerek odanın ortasına gelir Bununüzerine kız evinden bir kişi kalkarak karşısına geçer Bunlar kız ve erkekevinin en yakın akrabalarıdır Önceden seçilirler Bunlar nişan, takı, karşılıklı hediyeler, eşyalar ve baba hakkı (başlık parası) konusunda konuşupanlaşırlarBaba hakkı son yıllarda çok azalmıştır Baba hakkının temelindeekonomi ve evlilik kurumuna saygı yatmaktadır Baba hakkıyla kızın ailesine düğün masraflarında katkı, evlenme yoluyla evden ayrılan iş gücünüve ekonomik güçlüğü karşılamak amaçlanmaktadır
Kızın verilmesi kesinleşince söz kesilir Kız evi söz bohçası verirDüğün için kız tarafına terlik, çorap, ayakkabı, tuvalet takımı, nişan elbisesive çeyiz eksiklerini tamamlamak için patiska vb verilir Oğlan tarafı daevlerindeki kişi sayısı kadar, yakın akrabalar dahil bohça isterSöz kesiminde erkek tarafı kıza grep, çorap, elbiselik kumaş, terlik vb olan bohça verir Kız tarafı da söz bohçasına mendil, gömlek, kravat,çorap vb söz kesti alameti olarak koyar 'Bohçalar karşılıklı verilince sözkesilmiş olur Odada bulunanlar kız ve oğlan babasına "Hayırlı uğurlu olsun" vbşeklinde iyi dilek ve temennilerde bulunurlar Kız tarafından birisi lokum ve şeker ikram eder Müstakbel gelin odada bulunan herkesin elini öper,kızın eline bir miktar para verilir Nişan günü tesbit edilerek dağılırlar
Nişan
Nişan evliliğe atılan ilk adımdır Bu törenle kız ve oğlanın evlenme istekleri çevreye duyurulmuş olur Nişan kız evinde yapılır Nişan günü kızevi oğlan evi tarafından istenilen bohçaları yanında bir tepside nişan tatlısınıoğlan evine gönderir Oğlan evi nişan tatlısını nişan alameti olarak konukomşu, akrabaya dağıtır Kız ve oğlan tarafının ve köy halkının hazırbulunduğu bir bahçede nişan töreni yapılır Yüzükler bu törende takılarak gençlerin nişanları ilan edilir Köy halkı bu tür törenlere büyük ilgi gösterirDaha sonra düğün günü kararlaştırılır
Düğün
Düğünler bazen salı günü başlayıp pazar günü sona erer Bu düğünler "perşembe düğünü" ve "pazar düğünü" olarak adlandırılırKöylerde daha çok "pazar düğünü" yapılmaktadır Düğüne cuma gecesi kızevinde, cumartesi günü oğlan evinde başlanır Düğüne komşular akrabalar veköylüler katılır Oğlan evine yakın bir yerde komşu evinde veya bir kahveocağına giderek erkekler düğünü kutlarlar, çay, kahve içilirKadınlar hediyeleriyle birlikte düğün evine giderler, kız evinde ve erkek evinde cümbüş vardır Kızlar rengarenk elbiseleri, pırıl pırıl parlayanoyalı grepleriyle maniler, türküler söyleyip oynarlarKöyde delikanlılar, oynayan kızları 30-40 metre uzaktan seyrederlerKızlara yaklaşıp laf atmak hoş karşılanmaz Eğlenceler kızlarla delikanlılarınkarşılıklı bakışmaları, kızların delikanlıların imalı maniler söylemeleriylesürerDüğün, evlenme denilen geçit döneminin en belirgin özelliğidirDüğünün geleneklere en uygun bir biçimde kullanılmasına çaba sarfedilirMedeni nikahtan sonra yapılan düğünle, gelinle güveyin evliliği yasa, din ve
bağlı bulunduğu topluluğun üyelerinin onayıyla geçerli sayılmış olur Düğünden amaç kadın ve erkeğin evliliğini ilan etmek toplumun gözünde geçerli kılmak kutlamak ve kutsamaktır
Çeyiz Götürme - Çeyiz Gösterme
Kız evinin, düğün tarihinden önce çeyiz adı verilen bir takımeşyaları hazırlayıp alması âdettir Düğünden bir müddet önce damat ve gelinkendi yakınlarından bir kaç kişiyle giyecek ve ev eşyası almak için alışverişeçıkarlar Buna "çeyiz düzme" denirÇeyiz damat evine davul zurna eşliğinde bayrakla götürülürTekirdağda çeyiz taşınırken sandığın üzerine oturma âdeti vardır Bahşişalınmadan kalkılmazBu arada gelinlik, alınır veya diktirilir Kızın çeyizi tamamlanıncakonu komşuya gösterilir Çeyiz düğüne bir hafta kala ve alay önünde oğlanevine gönderilir Çeyiz oğlan evinde duvarlara asılır, masalar zerindesergilenirBu hazırlık tamamlanınca düğüne bir kaç gün kala veya bir kaç günönce adına "okuyucu" ,"fike" veya "yiğitbaşı" adı verilen genellikle fakir vedul bir kadın, komşuları, hısım akrabayı ve diğer köylüleri tek tek gelinhamamı, hamam gecesi, ana kınası ve kız kınası için çağırır Okuyucu kadının sepetinde yaşlılar için kına ve gençler için kırmızı kurdeleyle bağlı tel bulunur Köyün yaşlı kadınlarına birer fincan kına verir Genç kızları kızkınası için yapılacak olan peksimet yapımı için kız evine çağırır Okuyucu kadına çağırdığı evlerden mendil, havlu, kumaş, para ve yiyecek gibi şeylerverilir Köy kahyası da muhtelif yerlerde bağırarak düğünü ilan eder
Gelin Hamamı
Köyün kadınları hamama çağırılır Hamam parasını oğlan evi verirHamamda türküler söylenir, maniler atılır, tef eşliğinde oynanır Gelininarkadaşları sırayla gelinle oynarlar Hamam sonrası kız evi yemek verir Bu yemekte özellikle yufka böreği yapılır Pirinç çorbası, dolma ve aşure vbikram edilir
Hamam Gecesi
Bu gece hamama gelen kadınlar arasında yapılan bir eğlencedirGelin kız en güzel elbisesini giyer Genç kızlar darbuka çalar, mani söylerOynarken gelinin başına hamam tası konur Bunun içine para atılırToplanan bu paralar tellaklara bahşiş olarak verilir
|