10-14-2012
|
#3
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tekirdağ Gelenek Ve Görenekleri
Kına Gecesi
Tekirdağ'da kına âdeti çok yaygındır Türk inançlarında seçilmişadak edilmiş olanı gösterme inancına göre kına işaretini taşıyan canlı vecansız tüm varlıkların kutsallığına inanılır, onlara dokunulmaz Bunlara dokunana uğursuzluk geleceği inancı yaygındır Bunlar adanmışlar, bir türkoruma altına alınmışlardır (Kalafat, 1990:51) Kına yakılırken gelinin ve güveyin avucuna konan para kısmetiçindir Onları ömür boyu kötülüklerden koruyacağına inanılır Bir türsaçıdır Geline kına yakılırken başına al örtülmesi, al basmasından korunmakiçindir Kötülük ve nazardan korunmak için gelinin yüzü örtülür Bazıköylerde kına öncesi gelin ve güveyin iki rekât namaz kılması eski Türk inançlarıyla İslâmiyet'in nasıl içice yaşadığının göstergesidir Tekirdağ'da genellikle Cuma günü gecesi, kız evinde ana kınasınıkutlamak üzere toplanırlar Konuklar gelin evinin en yakın komşuları,akrabalarıdır Bazan kınaya oğlan tarafından kızlar da gelirler Mevsim yazsadışarıda, kışsa içeride toplanılır Gelin kına gecesinde gelinlik giymez ya nişan elbisesini ya da başka bir elbise giyer Gelin kızın başı mumçiçekleriyle süslenir Bazan kına gecesi için ince çalgı tabir edilen keman,cümbüş, darbukadan oluşan çalgıcılar tutulur Çalgıcı tutulmazsa kızların çaldığı darbuka eşliğinde türküler söylenir, oyunlar oynanır Kına yakılmadan önce, genç kızlar çeşitli kılıklara girerek oyunçıkarırlar Mani atışırlar Kına gecesinin son saatlerine doğru geline kınayakılır Kına yakılacağı zaman gelini bir sandalyeye oturtup yüzünü kırmızıgreple örterler Gelin bu sırada ağlamaya başlar Eğer ağlamazsa kınanır, ayıplanır Gelinin kınasını yengeler yakar Kına yakmadan Önce gelininomuzuna bir mendil koyarlar Gelinin ellerine ve ayaklarına kına yakarlar Gelinin ellerini, gelinin çeyiz sandığından çıkarılan oyalı kına bezleriyle sararlar Kına yakılırken kızlar kına vurma türküsünü söylerler Eğer gelinuzak bir yere gidiyorsa kına yakılırken hasretliği, gurbetliği anlatan türküler söylenir Gelini kına için bağlanmış elleriyle oynatırlar Kına yakılırken para yapıştırırlar veya gelinin avucuna para koyarlar Gelinin arkadaşları gelininyanında kalarak sabaha kadar eğlenirler, hiç uyumazlar Güneş doğmadan önce çalgılar alınarak köy içinde yakın birçeşmeye gidilir Gelinin annesi ve babası genç kızlara gelinin kınasını yıkatırlar Gelinin avucundan çıkan paraların bir kısmını arkadaşlarınaverirler, bir kısmını ise gelinin sandığına ve damadın cebine kısmeti açılsındiye koyarlar Oğlan evi cumartesi günü sabahtan kız evini berbere götürür Köyünbütün genç kızlarının saçları yapılır Akşam için ince çalgı tutulur Gelin o gece gelinlik giyer Öğleye kadar iş biter, kızlar düğün evine dönerler Busırada gelin salınması için davetliler toplanmıştır Ağır bir müzik çalar Bu müzik daha çok "Kırmızı Gül" türküsüdür Ortaya bir sandık sandığın üzerinde bir içi su dolu bozuk paraların konduğu bir tas konur Önde başındayeşil bir başörtü bulunan gelin ve kollarında iki yenge arkada ikişer ikişergurup olmuş kızlar tasın etrafında üç defa dönerler Gelin üçüncü turun sonunda sandığa bir tekme vurur Tas devrilir bozuk paralar etrafa saçılır Çocuklar bu paraları kapışırlar Gelin önce yengelerin sonra davetlilerin ellerini öper Cumartesi günü öğleden sonra oğlan tarafı kız evine gider İki tarafın davetlileri bir araya gelir Davetlilere akşam kız evinde yemek verilir Köy halkı ve davetliler oyun alanında toplanırlar Bu arada gelin davetlilergelene kadar kız tarafının bulunduğu bölümde oturur Kızlarla oynar Sonra gelin annesinin elini öper Biri anne bir baba tarafından iki yenge kollarındantutarak gelini annesine getirir Anne kızına takısını takar Yenge kadınlarınboynuna ikişer metre, basma asar Ayrıca mumlu tası taşıyan fike kadına da iki metre basma asar Karşı tarafta oğlanın yengeleri el çırparak gelini istediklerinibelirtirler Yengeler gelinin koluna girerek kaynanasına getirirler Kaynanagelinin ayağına ipekli bir elbise yayar Gelin bunun üzerinden geçerek kaynananın önüne gelir Kaynana gelinin yüzünü açar, başının üzerindenşekerle karışık bozuk para saçar Bir şekerin yarısını kendi yer, diğer yarısınıgeline yedirir Sonra takısını takar gelini getiren yengelere ve yiğitbaşı fike kadına hediye verir Yerinden kalkarak yerine gelini oturtur Oğlan tarafınınyengeleri gelini hemen kaldırırlar Çevredekiler alkışlarlar Gelini başka yereoturturlar Gelen hediyeler bir yorgan çarşafının içinde toplanır Yiğitbaşı kadın hediyelerin tek tek kimlerden geldiğini söyler Düğün bitmedenpeksimet dağıtılır Yanında şeker, kuru üzüm, fındık fıstık verilir
|
|
|