Yalnız Mesajı Göster

Samsun'da Kültür Ve Turizm

Eski 10-14-2012   #2
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Samsun'da Kültür Ve Turizm




Samsun Evlerinin Mimari Özellikleri

Genellikle zemin üzeri iki katlı olan binaların dış cephesi yığma tuğladan (bazı büyük yapılar taştan) iç bölmeleri bağdadi olarak yapılmıştır Ikinci katta bir çıkma mevcuttur Çıkma, bazı yapılarda iki adet (bazen dört) ahşap veya taş direkle taşınmakta, bazı yapılarda demir çubuklarla desteklenmektedir Kırma çatısı alaturka kiremitle örtülü, saçak altları ahşaptır Iç mekanda ortada bir sofra yer almakta, diğer odalar bu sofaya açılmaktadır Taban ve tavan ahşap malzemelidir

Halk Müziği;Samsun Halk müziğinde farklı tavırlar görülmektedir Yörede Doğu Karadeniz, Orta Anadolu ezgi ve sazları kaynaşmıştır Bağlama ile Karadeniz kemençesi bir aradadır

Halk Müziği Çalgıları;Davul, zurna, kaval, bağlama, cura, kemençe'dir Yörenin en ünlü türküsü "Çarşamba'yı sel aldı Bir yar sevdim el aldı" dır

El Sanatları

Samsun ilinde el sanatları da, azımsanamayacak konumdadır Ancak ülkemizde olduğu gibi ilimizde de, el sanatları gelişen teknoloji ve endüstriye mağlup olmuş, böylece geleneksel kültür unsurumuz olan el sanatlarımızın bir kısmı kaybolmuş, yozlaşmış veya değişikliğe uğramıştır Bütün olumsuzluklara rağmen, varolma savaşı veren el sanatlarımızdan halı, kilim, bez dokumacılığı, taş işçiliği, oya, kunduracılık, bakır işlemeciliği, hasır dokumacılığı, zembil örücülüğü, çorap, kuşak dokumacılığı, ağaç oymacılığı vb gibi el sanatlarımızın yöremizde tespiti yapılmış bulunmaktadır Günümüzde de bazı köylerde, yaygın olmamakla birlikte, hala kullanım amacıyla veya ihtiyaç gayesiyle üretimi yapılmaktadır

Tiyatro

Geleneksel tiyatro anlayışından (kukla, karagöz ve ortaoyunu) batılı anlamda tiyatro'ya geçişi değişik zamanlarda görmek ve değerlendirmek mümkündür Samsun'da tiyatro çalışmaları II Meşrutiyet ve Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında yetişen tiyatrocuların, gezici grupların veya büyük illere Istanbul'dan gönderilen usta tiyatrocuların önderliğinde açıla şube ve buna bağlı olarak da yerel tiyatroların açılmasıyla görülmektedir Ayrıca 1930'lu yıllarda tüm yurtta faaliyet gösteren Halk Evlerinin faaliyetleri arasında tiyatro çalışmalarına yer verildiği tespitler arasındadır

Bütün bunların yanında 1960'lı yıllardan itibaren Istanbul takviyeli tiyatro çalışmaları hız kazanmış, yerel tiyatro kuruluşları, Tatbikat Sahnesi, Oda Tiyatrosu adı altında faaliyetlere devam etmiştir

Müzeler

Atatürk Müzesi;Samsun eski fuar alanı içinde 19 Mayıs Galerisi olarak inşa edilmiş bulunan Atatürk Müzesi, 1 Temmuz 1968 Pazartesi günü ziyarete açılmıştır Tamamen taş ve renkli mermerlerle inşa edilen müze binası, anıtsal ve etkili bir görünüme sahiptir Ön cephesindeki basamaklar ve bir friz halinde Kurtuluş Savaşını temsil eden kabartmalar binaya hareket kazandırmaktadır Müzede Atatürk'e ait eserler teşhir edilmektedir

Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ;1981 yılında Vilayet Eski Müzesi eserlerinin kullanılmasıyla oluşturulan Müze, Samsun'da eski fuar alanında 19 Mayıs 1981 günü ziyarete açılmıştır Müze, orta salon ve simetrik olarak yapılmış iki yan salondan ibarettir Orta salonda Amisos kentinde ortaya çıkartılan mozaik teşhir edilmektedir Bu salondaki en göz alıcı eser olan mozaik taban üzerinde, çeşitli mitolojik sahneler simetrik olarak işlenmiştir

Orta salonun sağ tarafında yer alan salonda Samsun ve çevresinde ele geçen kalkolitik, Ilk Tunç, Hitit, Helenistik ve Roma dönemlerine ait eserler kronolojik olarak sergilenmektedir Diğer yan salonda ise Samsun yöresinden müzeye intikal etmiş olan etnoğrafik nitelik eserler; bindallılar, peşkirler, cepkenler, para ve saat keseleri, el yazması Kur'anlar, süs eşyaları, silahlar, mutfak eşyaları, halı, kilim vb eşyalar teşhir edilmektedir Müze bahçesinde Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserler sergilenmektedir

Gazi Müzesi; Kale Mahallesi'nde, Mecidiye Caddesi üzerinde yer almaktadır Iki katlı bölmeler bağdadi olarak yapılmıştır

Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a geldiği zaman Mıntıka Palas olarak bilinen bu binada kalmıştır

20 - 24 Eylül 1924'teki Samsun seyhatlerinde Ulu Önder'e Samsun halkınca hediye edilmiştir Yine 16 Eylül 1928 ve 22 Kasım 1930'da Ulu Önder Atatürk Samsun'a gelişlerinde, Samsun halkı tarafından kendilerine bağışlanan bu binada konaklamışlardır Bugün müze olarak kullanılan bina da, bir konser salonu ve Atatürk ile ilgili kitapların derlendiği bir özel ihtisas kütüphanesi bulunmaktadır

Tarihi ve Kültürel Değerler

Anıtlar

Atatürk Anıtı: 1928-1938 yılları arasında Avusturyalı Heykeltıraş Heinz Kreppel tarafından yapılmıştır 19 Mayıs 1919’un anısına yaptırılan bu anıtın kaidesinin dört bir tarafında Milli Mücadeleyi vurgulayan figürler mevcuttur Ilimizin amblemi haline gelen bu anıt Dünyada ikincidir

Ilkadım Anıtı: 1981-1982 yılları arasında Heykeltıraş Hakkı Atamalı tarafından yapılmıştır Atatürk’ün doğumunun 100yılında Samsun halkı tarafından yaptırılan bu anıtın öndeki üçlü figürü, Atatürk ve beraberindekilerin Samsun’a ilk ayak basışlarını simgelerken Kurtuluş Mücadelesinin buradan başlatıldığını ifade etmektedir

Camiler

Büyük Cami: Batumlu Hacı Ali Efendi tarafından 9 eylül 1884 tarihinde yaptırılmıştır Sultan Abdulaziz’ in annesi tarafından onarıldığı için Valide Camii de denir Cami kesme taştan yapılmış olup, iki minarelidir Büyük ana kubbe çevresinde küçük kubbeler şeklinde imar edilmiştir Kubbe kasnağı dışarıdan sekizgen, içten dairevi olup, bitki ve geometrik şekillerle süslüdür

Pazar Camii: 14 Yüzyılda Ilhanlılar tarafından yapılmış olan cami 1819 yılında da onarım görmüştür Dikdörtgen şeklinde imar edilen caminin üzeri ahşap çatı ile örtülüdür Mihrabı üç yüzlü ve mihrap nişi kavislidir

Yalı Camii: 1312 yılında Sadık Bin Abdullah tarafından yaptırılmıştır Sekizgen bir kasnak üzerine oturan tronoplu bir kubbeye sahip olan caminin kubbesi kiremit ile örtülü, içi ve dışı taş ve tuğla ile örülüdür Küçük bir minareye sahiptir

Türbeler

Isa Baba Türbesi: Anadolu’nun fethi sırasında şehit olan Isa Baba ve diğer Türk mücahitlerin mezarlarını ve küçük bir mescidi ihtiva eden kare şeklinde bir türbedir 1815 yılında Haznedarzade Süleyman Paşa’nın torunu Memduh Bey tarafından onarılmıştır

Şeyh Seyyid Kutbittin Türbesi: Büyük islam alimi Abdulkadir Geylani Hazretlerinin torunu Şeyh Seyyid Kutbittin’in bulunduğu bu türbe ve yanındaki mescidin 700 yıllık bir geçmişi olduğu tahmin edilmektedir Kütahya çinileriyle süslenmiş bu eser yöre halkının ilgi duyduğu dini ziyaret yerlerindendir

Kılıçdede Türbesi:Kılıçdede ‘nin Seyyid Kutbittin ve Isababa ile beraber Samsun’a geldikleri 1078 ile 116 yılları arasında Selçuklu Savaşlarında bulundukları söylenmektedir Savaşta şehit düştükleri yerde de türbeleri bulunmaktadır

Kiliseler

Italyan Katolik Kilisesi: 1885 yılında yaptırılan kilise bir rahip ile çalışmalarını sürdürmekte olup, ziyarete açıktır

Sivil Mimari Örnekler

Taşhan: Sivil Osmanlı mimarisinin güzel bir örneği olan bu eser, 17 Yy sonlarına doğru inşa edilmiş olan han iki katlıdır

Bedestan:Genç Osmanlı devrine ait olan bu eser, bugün Bitpazarı adı ile anılan antika ve eski eşyaların satıldığı yerdir

Eski belediye Binası: Eski Belediye Başkanlarından Merhum Gebilizade Necip Bey tarafından 1913-1914 yılları arasında yaptırılan binanın dış yüzü Ünye taşı ile kaplanmış ve yontma ve süsleme sanatının güzel bir örneğini teşkil etmektedir Üçüncü katın balkonunun kenarında eski yazı güzel bir mermer kitabe mevcuttur

TURIZM

Ilimizin Turizmdeki Yeri

Samsun Anadolu'nun Karadeniz'e açılan en önemli kapısı; Avrupa - Asya transit yolu üzerinde işlek bir kavşak noktası, Türkiye'nin en büyük akarsuları Kızılırmak ve Yeşilırmak'ın arasında verimli delta toprakları üzerinde kurulmuş önemli bir tarım merkezi, denizi, ormanları, yaylaları ile bir doğa cennetidir

Tabiat örtüsünün elverişli olması, Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasında bulunuşu Ilimizi turizm açısından değerli kılmakta, Asya-Avrupa transit yolu üzerinde bulunması, hava,deniz,demir ve karayolu ile Türkiye ‘nin her tarafına bağlantısının olması turizm açısından önemli bir konaklama merkezi konumuna gelmesini sağlamaktadır

Samsun’un merkezinde olduğu gibi ilçe ve köylerinde de gezilip görülmeye değer çok sayıda tarihi ve turistik yerler mevcut olup, yaz aylarında denizden ve kumdan yararlanılabildiği gibi kış aylarında da av turizmi yapmaya müsaittir

Samsun ve çevresinin tarihi ve eski yerlerinin tesbiti buralarda yapılan arkeolojik kazılar neticesi ortaya çıkarılmıştır Bugün limanın üst tarafındaki platoda Karasamsun denilen mevkide yıkılmış sütunlar bulunmaktadır

Dündar tepede yapılan kazılarda, kalkolitik ve bakırçağı eserleri bulunmuştur Bulunan bu eserler Arkeoloji Müzesindedir Samsun dolaylarında birçok mezar kalıntılarına rastlanmıştır Paleotik devrine ait Samsun’un 15 km doğusunda bulunan Tekkeköy Mağaraları görülmeye değer tarihi kalıntılar arasındadır

Kavak ilçesinin Kaledoruğunda, Vezirköprü Ilçesinin Oymaağaç Köyünde Bakırçağ ve Hitit yerleşmeleri; Bafra ve Alaçam arasındaki ikiztepe, hoşkademtepe, Dedetepe ve Gökçeboğaz höyüklerinde Bronz Hitit kültürünün mevcudiyeti ile Hititlerin Karadeniz sahiline indikleri, Samsun’un 18 km güneybatısında Atalan Kalesinde Alman arkeolog Markidi’nin yaptığı kazılarda Frigler’ in de Karadeniz’e indikleri görülmüştür


Alıntı Yaparak Cevapla