Samsun Şehir Rehberi

İldeki sanayii kuruluşu olarak, un, salça, süt ürünleri, çeltik, bitkisel yağ, şeker, su ürünleri işleme, sigara, yaprak tütün işleme, yem, orman ürünleri, gübre, çimento, metalürji, plastik, profil boru ve tel fabrikaları bulunmakta olup, en önemli sanayi kuruluşu Etibank’a ait Karadeniz Bakır İşletmeleridir Küçük sanayiinin önemli dallarını ise orman ürünleri ve gıda üretimi ile dokumacılık oluşturmaktadır

Yer altı kaynakları bakımından yoksul olan Samsun’da sıcak madensuyu kaynakları ile tuğla-kiremit hammaddesi, Havza yöresinde linyit, Vezirköprü’de de mermer içeren cevher yatakları bulunmaktadır

Antik Çağda Amisos adı ile anılan kent, Miletosluların MÖVIIyüzyılda Karadeniz kıyılarında kurdukları ticaret kolonilerinden biridir MÖVyüzyılda Atinalıların ele geçirdiği kent, bir süre Priraierus adı ile anılmıştır Önemli bir ticaret limanı olan Amisos’u saldırılardan korumak amacı ile surlar yapılmıştır Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olan Amisos’u alamayan Yüzyıllarca zengin bir ticaret merkezi olan eski yerleşim Hıristiyan Samsun ya da Gavur Samsun adı ile anılmıştır XIyüzyılda Cenevizlilerin eline geçen Eski Amisos ve Yeni Amisos arasında ticari bir ilişki bulunmakta idi Sonraları Simisso ve Samissun olarak isimlendirilen bu yerleşmenin adı Samsun’a dönüşmüştür Eski Amisos’un bulunduğu yer günümüzde halk tarafından Kara Samsun olarak anılmaktadır

Samsun’daki ilk yerleşim tarih öncesi dönemlere kadar uzanmaktadırTekkeköy yakınlarında ele geçen buluntular yörenin Paleolitik Çağda (MÖ10000-5500) yerleşime sahne olduğunu göstermiştir İkiztepe, Dündar Tepe, Öksürük Tepe ve diğer höyüklerde yapılan arkeolojik kazılar ve araştırmalar, yerleşmenin Kalkolitik Çağ (MÖ5500-3500) ve sonrasında da sürdüğünü kanıtlamıştır Ayrıca söz konusu yörenin Hititlerden önce ve Hititler döneminde Gaskalar tarafından da yerleşim yeri olarak seçildiği Hitit yazılı kaynaklarından anlaşılmaktadır

MÖ 750-760 yılları arasında Anadolu’da yunan kolonilerin kurulduğu dönemde Amisos adlı küçük bir yerleşme merkezi idi Şehrin İon şehir devletlerinden Miletos (millet) tarafından kurulduğu sanılmaktadır MÖVyüzyılda Atinalılar, MÖIVyüzyılda önce Persler daha sonrada Makedonyalılar yörede egemenlik kurmuşlardır
Ö331 yılında Büyük İskender Amisos ’u bağımsız şehir olarak ilan etmiştir Daha sonra Seleukosların hakimiyetine giren yöre, MÖIIIyüzyıl başlarında kurulan Pontus Devleti’nin egemenliği altına girmiştir Bu dönemde burada Mossynoikialılar yaşıyordu Pontus kralı Mithridates VI Zamanında (MÖ120-MÖ63) yöre en parlak dönemini yaşamıştır MÖIyüzyıl ortalarında Romalıların hakimiyetine giren Samsun yöresi Pontus Polemoniacus bölgesi sınırları içerisinde idi 395’de Roma İmparatorluğu’nun Batı Doğu olmak üzere ikiye ayrılmasın ile Doğu Roma (Bizans)toprakları içinde kalmıştır Bizanslılar zamanında önemli bir piskoposluk merkezi olmuş, Armeniakon Theması’na bağlanmıştır VIII Ve IXyüzyıllarda birkaç kez Arap saldırılarına uğramıştır

Danişmendliler, Bizanslılar ve Anadolu Selçukluları arasında birkaç kez el değiştiren Samsun ve yöresi, XIIIyüzyıl başlarında kurulan Trabzon İmparatorluğunca yönetilmiştir Pontuslularla Anadolu Selçukluları arasında çekişmeye neden olan Samsun XIIIyüzyıl ortalarında Moğolların saldırılarına uğramıştır Bir süre Pervaneoğullarının, XIVyüzyıl ortalarında Eretna Beyliğinin, daha sonra da Kadı Burhanettin Devleti’nin egemenliği altında kalmıştır 1398’de Osmanlıların eline geçen Samsun , Ankara Savaşı (1402) sonrasında, Timur yönetimi sırasında Taveddinoğulları, Kubadoğulları ve Candaroğulları arasında paylaşılmıştır Çelebi Sultan Mehmet tarafından 1428’de kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır

yüzyılda büyük bir bölümü Trabzon vilayetinin Canik Sancağına bağlı olan yörenin güney kesimi Sivas vilayetinin sınırları içerisinde idi 1869 yılında büyük bir yangın geçiren Samsun’un hemen hemen tamamı yanmıştır