Samsun Camileri

Rıdvan Bey Camisi (Çarşamba)

Samsun ili Çarşamba ilçesinde, Orta Mahalle’de bulunan bu cami, Erbaalı Rıdvan Bey tarafından 1781 yılında Yeşilırmak’ta boğulan kızının anısına yaptırılmıştır

Cami kesme taş ve tuğladan dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır İbadet mekânı kasnaklı merkezi bir kubbe ile örtülmüştür

Mustafa Paşa Camisi (Havza)

Samsun Havza ilçesinde, İmaret Mahallesi’nde bulunan bu camiyi, Mustafa Paşa 1256 yılında yaptırmıştır

Kare planlı olan cami kesme taştan yapılmıştır İbadet mekânı sütunlarla üç sahna ayrılmıştır İbadet mekânının üzeri ahşap kiremitli bir çatı ile örtülmüştür Mihrap sade ve yuvarlak niş şeklindedir Mihrabın karşısında ve giriş kapısının üzerinde üç ahşap direğin taşıdığı bir kadınlar mahfili bulunmaktadır Yanında taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli minaresi bulunmaktadır

Emir El-Hac Veliyüddin Bin Berekât-Şah Camisi (Havza)
Samsun Havza ilçesi, Dereköy’de bulunan bu camiyi, Selçuklu Sultanı IIİzzeddin Keykavus döneminde Selçuklu Emiri El Hac Veliyüdin bin Berekat Şah 1249 yılında yaptırmıştır

Cami değişik zamanlarda yapılan onarım ve eklerle özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir Moloz taş ve kesme taştan yapılan cami dikdörtgen planlıdır Üzeri ahşap bir çatı ile örtülüdür Mihrap nişi ve bezemesi özellik göstermemektedir

Sivrikise Camisi (Havza)

Cami Todor Usta tarafından yapılmıştır

Geniş bir avlu içerisindeki cami kare planlıdır Düzgün olmayan kesme taşlardan yapılmıştır Duvar köşelerine kesme taşlar yerleştirilmiştir Üzeri ahşap kırma çatı ile örtülmüştür Çatı altı XIX, yüzyılda çok sık kullanılan kirpi saçak şeklindedir Caminin önündeki son cemaat yeri dört ahşap sütunun taşıdığı çatı örtülüdür Giriş kapısı dikdörtgen çerçeveli ve basık kemerlidir Kapı üzerine Arapça yapım tarihini belirten bir kitabe yerleştirilmiştir

İbadet mekânının her cephesine dikdörtgen söveli, sivri kemer alınlıkları olan ikişer pencere açılmıştır Girişten sonra dört ahşap sütunun taşıdığı bir mahfil bulunmaktadır İbadet mekânını örten ahşap tavanın orta göbeği kademelidir Mihrap sade bir niş görünümünde olmasına rağmen minber ağaç işçiliğinin güzel örnekleri arasındadır Minber korkulukları çeşitli bitkisel motiflerle bezenmiştir
Yanındaki minaresi taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir Avlusundaki şadırvanın bir özelliği bulunmamakta olup XX yüzyılda buraya eklenmiştir

Taceddin Paşa (Kurşunlu) Camisi (Vezirköprü)

Cami 1943 depreminde yıkılmıştır

Osmanlı Erken Dönem Mimarisinde kullanılan yan mekânlı veya Tabhaneli, Ters T planlı olarak yapılan cami, kesme taştan yapılmıştır Art arda yerleştirilmiş iki kare mekân ve yan kanatlardan meydana gelen caminin bölümleri kasnaklı kubbelerle örtülmüştür Önüne de beş bölümlü, üzeri kubbeli altı sütunun yuvarlak kemerlerle bağlandığı bir son cemaat yeri bulunmaktadır Ancak 1945 depreminde yan mekânlar dışındaki bölümleri yıkılmış üzeri de çatı ile örtülmüştür

Vakıflar Genel Müdürlüğü 1989 yılında caminin restorasyonuna başlamış ve 1998 yılında da ibadete açılmıştır Son onarım sırasında caminin üzerini örten çatı kaldırılmış ve buraya yüksek kasnaklı aynı eksende iki kubbe yapılmıştır

Taşkale (Kale Camisi) Camisi (Vezirköprü)



Günümüze özgünlüğünü koruyarak gelen cami, kesme taştan kare planlıdır, İbadet mekânının üzerini sekizgen yüksek kasnaklı basık bir kubbe örtmektedir Caminin önünde birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanmış dört sütunun taşıdığı üç bölümlü bir son cemaat yeri bulunmaktadır Kemerlerin üzerindeki duvarlar iki renkli taşların alternatifli olarak sıralanmasıyla gösterişli bir konuma getirilmiştir Son cemaat yeri 1945 yılından sonra camekânla kapatılmıştır Giriş kapısının sağında minareye açılan bir kapı, solunda da kadınlar mahfiline çıkan bir dehliz bulunmaktadır

İbadet mekânındaki mihrap yedi köşeli olup mukarnas dolguludur Günümüzde yağlı boya ile boyanmış mihrabın altındaki izlerden orijinal mihrabın bezemeli olduğu anlaşılmaktadır Geç dönem işçiliği göstermesine rağmen mihrap ağaç işçiliğinin güzel örneklerinden olup yan yüzeyler bitkisel ve geometrik bezemelerle kaplanmıştır Kıvrık dallar, çiçekler, baklava motifleri sık sık kullanılmıştır Son cemaat yerinden çıkılar minare dikdörtgen taş kaide üzerine yuvarlık gövdeli ve tek şerefelidir Günümüze gelen minare 1945 depreminden sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yeniden yapılmıştır