10-14-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Trabzon Doğal Güzellikleri
Trabzon Doğal Güzellikleri
Trabzon Doğu Karadeniz Bölgesi’nde oldukça dağlık bir yörede yer almaktadır İl topraklarında ağırlıklı yeri dağlar tutmakta olup, il alanının % 77’si dağlarla, arta kalanı da platolarla kaplıdır Ordu’daki Melet Suyu yakınlarından başlayan Doğu Karadeniz Dağlarının bir bölümü Trabzon il toprakları içerisinde kalmaktadır Bu dağlar vadilerle yarılmış, sırtlar halinde Karadeniz kıyılarına kadar ulaşmaktadır İl topraklarındaki başlıca dağlar, Zigana Dağları, Trabzon Dağları ve Çakırgöl Dağı’dır
Zigana Dağları
Doğu Karadeniz Dağları’nın Trabzon, Giresun ve Gümüşhane il sınırlarının birleştiği kesimde başlayarak doğuda Değirmendere’ye kadar uzanan bölümüne Zigana Dağları ismi verilmektedir Trabzon’un iç kesiminde yer alan bu dağ sırası akarsuların açtığı derin vadilerle yarılmıştır Zigana Dağlarının il toprakları içerisinde en yüksek noktası 2 356 m ye ulaşmaktadır Bu dağ sırası üzerindeki Zigana Geçidi 2 036 m yüksekliğinde olup, Trabzon ile Doğu Anadolu arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır
Zigana Dağları çam ormanları ile kaplı olup, kıyıya doğru sırtlar biçimde alçalır Akçaabat’ın yakınındaki Küçük Tepeköy’deki Karadağ’da kıyı uzantısındaki en önemli ve en son yükseltisidir (1 946 m )
Trabzon Dağları
Bu dağlar iç kesimlerde batı-doğu doğrultusunda uzanır ve birbirlerinden vadilerle ayrılır Yükseltileri sürekli azalarak il topraklarının kuzeyine doğru uzanır Yükseklikleri 2 500–3 000 m arasında değişen bu dağlar lav, tüf ve aglomeralardan meydana gelmiştir Kranbey Tepesi (2 380 m ) ve Gümüşki Tepesi (2 375 m ), Koçalak Tepesi (1 487 m ) Trabzon Dağları’nın en yüksek noktalarıdır
Çakırgöl Dağı
Çaykara’nın güneyinde, Soğanlı Dağları’nın kuzeyinde yer alan Çakır göl Dağı, Doğu Karadeniz Dağları’nın bir uzantısıdır Bu dağın yüksekliği 3 063 m ye kadar ulaşır ve ilin en yüksek noktasını oluşturur Kuzeye bakan yamaçları çoğu yerde dik ve sarptır Bu dağlardan beslenen akarsular birbirlerine paralel olarak Karadeniz’e kadar uzanmaktadır Çakırgöl Dağı’nın kuzey eteklerinde oldukça derin ve geniş buzul çanakları bulunmaktadır
Çakırgöl Dağı’nın güneyinde 3 020 m yüksekliğinde bir tepe ile doğusunda Kemer Dağı (2 856 m ) bulunmaktadır Kuzeye ve kıyıya doğru bu dağ sırasının yükseklikleri gittikçe azalır ve yaylalara dönüşür
Plato ve Yaylalar
İl topraklarının % 22,4’ünü kaplayan bu plato ve yaylalar 1 750–2 200 m yüksekliğe kadar ulaşmaktadır Bu yaylaların denize doğru alçalan kesimlerinde, vadi yamaçları ve ormanlık alanlar halindedir Kuzey kesimleri ise daha alçak ve çıplaktır Plato ve yaylaların bir kısmı fındık ağaçları ile kaplıdır Bu yaylaların en önemlileri Sultan Murat, Sürmene, Aşot, Reşadiye, Kılıçlı, Çakırgöl’ün kuzeyinde Mecit, Maçka’nın batısında Fikonov, Solma Yaylası, Mavura Yaylası, Günağaç Yaylası, Lapazan Yaylası’dır
Akarsuları
İl toprakları içerisinde çok sayıda akarsu vardır Bunlar ilin güneyindeki yüksek dağlık yörelerden doğarak, yüksek dağ sıraları ve platolarda derin vadiler oluşturarak Karadeniz’e ulaşırlar Karadeniz kıyılarında küçük alüvyal kıyı düzlükleri de oluştururlar Bunların uzunlukları 50 km yi pek aşmamaktadır
Doğu Karadeniz Havzası içerisindeki Trabzon’da bulunan başlıca akarsular, Fol Dere, Kale Deresi, Değirmendere, Yanbolu Deresi, Kara Dere, Koha Deresi, Sürmene Deresi, Solaklı Çayı, Baltacı Deresi ve İyidere’dir
Bu akarsulardan Fol Dere Zigana Dağları’nın yüksek kesimlerinden doğarak kuzey-güney doğrultusunda akar ve Vakfıkebir’den sonra Karadeniz’e dökülür
Kale Deresi, Zigana Dağları’ndan doğarak Akçaabat yakınlarında akar ve buradan doğuya dönerek Karadeniz’e dökülür Bu akarsu üzerinde bir de hidroelektrik santrali kurulmuştur
İlin en bol suyu olan akarsuyu Değirmendere’dir Değirmendere Kılıçlı Yaylası’ndan kaynaklanır Meryemana ve Zigana Dağları’nın eteklerinden geçerek sularına yeni sular ekler ve Trabzon il merkezinin doğusunda bir delta oluşturduktan sonra Karadeniz’e dökülür Bu akarsuyun uzunluğu 55 km dir
Trabzon’un güneyindeki dağlık yöreden kaynaklanan Yanbolu Deresi Arsin ve Araklı’dan geçtikten sonra Karadeniz’e dökülür
Karadeniz’in en uzun akarsuyu olan Kara Dere 56 km uzunluğundadır Güneydeki dağlık kesimden kaynaklanır, Araklı ilçe merkezinden geçerek Karadeniz’e dökülür
Koha Deresi Yalıköy’ün yakınlarından kaynaklanır, Ağaçbaşı Yaylası’ndan gelen küçük dere ile birleştikten sonra kuzeye yönelir ve Karadeniz’e dökülür
Kemer Dağları’nın kuzeyinden kaynaklanan Sürmene Deresi Aşot Yaylası’ndan gelen bir kolla birleştikten sonra Sürmene yakınlarında denize dökülür Bu akarsuyun uzunluğu 40 km dir
Holdizen ve Soğanlı Dağlarının güney eteklerinden kaynaklanan, Holdizen ve Ögene derelerini içerisine alan Solaklı Çayı Of ilçe merkezinden Karadeniz’e dökülür
Çivil Deresi ile Gökyaylası’ndan çıkan Çamlık Deresi’nin Rize’de İyidere ile birleşmesinden oluşan İyidere Akarsuyu Rize Trabzon il sınırını çizdikten sonra İyidere yakınlarında Karadeniz’e dökülür Bu akarsu üzerinde Trabzon ve Rize’ye elektrik sağlayan İkizdere Hidroelektrik santrali bulunmaktadır
Baltacı deresi ise, Kirazlı Dağları’nda 2 662 m den doğar, Maki Suyu ile birleştikten sonra Of ilçe merkezinin doğusundan Karadeniz’e dökülür
|
|
|