|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bursa'da Tarihi Eserler Ve Turistik Yerler
Tarihi Eserler ve Turistik yerler
Tarihi Eserler ve Turistik yerler
Bursa ili baştan başa bir târih hazînesidir Ülkemizin İstanbul’dan sonra târihî eser bakımından en zengin ilidir Osmanlılar, Selçuk sanat ve mîmârîsine kendi görüş ve mahâretlerini katarak Bursa tipi mîmârî meydana getirmişlerdir Buna Bursa Mektebi denir Çinicilik, ağaç oymacılık ve duvarlardaki nakışcılıkta çok ileri bir sanat zirvesine çıkmışlardır
Orhan Gâzi zamânında yapılan câmi ve mescitler
Orhan Câmii: Ters (T) biçiminin ilk modelidir Çift kubbeli, iki yan eyvanlı, dışta iki oda ve bir revaklıdır Kitâbesi Çelebi Mehmed zamânında Bâyezîd Paşa tarafından tâmir edilmiştir
Alâeddîn Câmii: Orhan Gâzinin kardeşi, Alâeddîn Bey yaptırmıştır Tek kubbeli tonozlu bir revakı ve önünde kla*** çeşmesi bulunan bir câmidir
Ahi Hasan Mescidi: Hisar-Ortapazar semtindedir Maalesef bugün ev olarak kullanılmaktadır Ahî Hasan, Edebâli’nin kardeşinin oğludur Bursa’nın fethinde kale burcuna bayrağı ilk diken ve Bursa’ya ilk giren bu akıncıdır Çobanbey, Gâzi Aktimur, Lala Şâhin ve Nilüfer Hâtun Mescidleri bugün yoktur
Murâd Hüdâvendigâr Devri Câmileri
Hüdâvendigâr Câmii: Çekirge’dedir Alt katı câmi ve üst katı medresedir Medresede 12 oda vardır
Şehâdet Câmii: Hisar içinde büyük bir câmidir 1854 zelzelesi ile zarar gören câmiyi, Vâli Mahmûd CelâleddînPaşa tâmir ettirmiştir
Kavaklı Mahallesindeki câmi ile Murâdiye’de Koca Nâib Câmiini Kâdızâde-i Rûmî yaptırmıştır Bu zât Bursa’da 40 sene kâdılıkta bulunmuştur Molla Fenârî hazretlerinden ders almıştır İran’a gitmiş ve İranlılar "Molla Zâde-i Ekber"derler Uluğ Beye muallimlik yapmıştır Uluğ Beyin kurduğu rasathânede emeği vardır Yıldırım Bâyezîd’in düğününde kâfile başkanıydı Her iki câmi tek kubbelidir
Kavaklı Mahallesindeki câminin önündeki yaşlı çınarı Orhan Gâzi devri erenlerinden "Baba Sultan" dikmiştir
Hayreddîn Paşa Câmii: Çancılar’da olup sâdece minâresi kalmıştır İzzeddîn Câmii: Pınarbaşı’ndadır Emin İzzeddîn tarafından yaptırılmıştır Minâresi yenidir Eski karakteri kaybolmuştur Kara Ali Câmii: Yerkapı’dadır İznik fethinin kahramanı Kara Timurtaş Paşanın babası yaptırmıştır Moloz taştan yapılmıştır Kubbesi çökmüştür
Yıldırım Devri Câmileri
Yıldırım Câmii: Yıldırım semtinde büyük bir câmidir Orhan Gâzi devrinde başlayan kanatlı câmi tipindedir Sanat değeri çok yüksektir Ali Paşa Câmii: Ali Paşa semtindedir Çandarlı Kara Halil’in oğlu Yıldırım Bâyezîd’in vezîri Ali Paşa yaptırmıştır 1854 depreminde zarar görmüştür Çandarlı Kara Halil, Bursa’nın ilk kâdısı, ilk kazasker ve ilk Osmanlı vezîridir Demirtaş Câmii: Demirtaş semtindedir Minâresi câmiden ayrıdır Altı şadırvan, üstü minâre olarak şöhretli bir eserdir Kara Timurtaş Paşanın oğulları yaptırmıştır Ertuğrul Câmii: Üstü çatı ve kiremit, tek kubbe esâsına göre yapılmış bir eserdir Yıldırım Bâyezîd’in oğlu Ertuğrul adına yapılmış olup, kabri yanındadır Gâzi Timurtaş Mescidi: Çakırhamam karşısındaydı Bugün yoktur Molla Fenârî Câmii:Çok ziyâret edilen Molla Fenârî (1331-1429) Osmanlı Devletinin ilk şeyhülislâmıdır 100’den fazla eseri vardır Hüdâvendigâr ve Yıldırım Bâyezîd devrinde yaşamıştır Emir Sultan hazretleri ile yakın dostluğu vardı Mübârek kabirleri câminin avlusundadır Câmi Aydede semtindedir Mehmed Şah Fenârî, Molla Fenârî hazretlerinin oğludur 18 yaşında Edirne’de müderrislik yaptı 1429’da vefât etti Kabri babasının yanındadır Somuncubaba Câmii ve Fırını: Molla Fenârî’nin alt kısmında tek kubbeli kla*** bir mescittir Bir çift fırını ve çilehânesi yanındadır Somuncubaba, Ulu Câminin açılışında ilk namazı kıldıran ve ilk hutbeyi okuyan zâttır Kerâmetinin anlaşılması üzerine Bursa’dan Aksaray’a gitmiştir
Ulucâmi: Bursa’nın her tarafından görülen büyük bir câmidir Yıldırım Bâyezîd yaptırmıştır İki minâreli, 20 kubbeli, ortasında büyük bir şadırvan bulunur Minberi ceviz ağacından oyma ve geçmeli şaheser bir yapıdır Duvarları İslâm harflerinin en güzel örnekleri ile baştan başa yazılıdır Duvarlarında 87’si sâbit ve 105’i levha olarak 192 yazı vardır Kıymetli levhalarla süslüdür Her gün birçok yerli ve yabancı turist ziyâret etmektedir Yeşil Bursa’nın zümrüt göğsünü bir elmas gibi süslemektedir 1396 Niğbolu Savaşını kazanan Yıldırım Bâyezîd, ganîmetlerle 20 câmi yapacağını vâd eder Emir Sultan hazretleri 20 câmi yerine 20 kubbeli bir câmi yapmasını söyler Sınırlarını rüyâ âleminde Emir Sultan hazretleri tesbit eder
Moğol, Karaman istilâları, zelzele, şiddetli lodos ve yangınlarla zararlar görmüşse de tâmir edilmiştir
Çelebi Sultan Mehmed Devri Câmileri
Yeşil Câmi: Şâheser Câmi ismiyle de anılır Plânını, çinilerini, nakışları ve sanat değerini târif ve tasvir etmek çok zordur Osmanlı Devletinin ikinci kurucusu Çelebi Mehmed Sultan 1421’de yaptırdı Nefis İznik çinileriyle süslüdür Çinilerde hâkim renk yeşildir Mîmârı Hacı İvaz Ağadır Selçuk Hâtun Câmii: Çelebi Sultan Mehmed’in kızları Selçuk Hâtun ve Hafsa Hâtun tarafından yaptırılmıştır Bedreddîn Câmii: Dış kapı üzerinde kalan duvarındaki, tuğlalarla yapılmış motiflerin benzeri yoktur Sanat değeri çok yüksektir
İkinci Murad Devri Câmileri
Murâdiye Câmii: Murâdiye semtinin büyük câmisidir Beş tâne küçük revak kubbeli, iki büyük, yanlarında birer tâne de küçük kubbeli, kanatlı câmi tiplerindendir Dıştaki cephe duvarı tuğla ve çini ile süslü, içi kısmen çini ile kaplı sâde bir câmidir Abdal Câmii: Mutasavvıf Abdal Mehmed adına Başçı Hacı İbrâhim yaptırmıştır Câmi karşısındaki türbesini Sultan Murad yaptırmıştı Hayâtı menkıbeleşmiş bir akıncıdır Zeyniler Câmii: Tek kubbeli son cemâat revakı bulunan bir câmidir Bu câmi etrâfında büyük zâtların kabirleri vardır Abdüllatîf-i Kudsî, Hızır Bey,Molla Hüsrev ve Molla Hayâlî’nin kabirleri buradadır Abdüllatîf-i Kudsî (İbn-i Gânim el-Makdisî ) Horasan’dan gelmiştir Yedi eseri vardır 1452’de vefât etmiştir Molla Hayâlî (Mevlânâ Şemseddîn Ahmed), Hızır Beyden ders almıştır Filibe, İznik müderrisliği yapmıştır Kelâm, mantık ve fıkıh âlimidir 33 yaşında 1480’de vefât etmiştir Molla Hüsrev, Fâtih’in kazaskerliğini ve İstanbul’un ilk kâdılığını yapmıştır Âlim ve büyük bir velîdir Çok sayıda eseri vardır "Dürer ve Gurer, Mir’ât- ül-usûl" İslâm Hukûku (fıkıh) için kaynak eserlerdir Kabri, Zeynîler Câmii yanında kendi medresesinin avlusundadır 1481’de vefât etmiştir
Fâtih Sultan Mehmed Han Devri Câmileri
Fatih devrinde büyük câmi yapılmamıştır Yıldırım Bâyezîd’in yaptırdığı Ebû İshak Câmii yenilenmiştir Zeynîler Câmii civârındaki mübârek zâtların kabirlerine hürmeten çeşme yaptırıp su getirmiştir Fâtih devrinde Tuzpazarı (1479), Akbıyık, Veli Şemseddîn, Nalbantoğlu, Karaşeyh, Namazgâh, Omurbey (Umurbey), Şible, Yiğit Köhne, Kiremitçi, Koca Taşkır, Mahsem, Hacılar, Hacı Seyfeddin, Hoca Tayyib, Arap Mehmed, Kamberler (1456), Ahmed Dâî (1471) ve Acem Reis câmileri yapılmıştır Akbıyık’ın İstanbul fethinde büyük hizmeti olmuştur İstanbul Sultanahmed yakınındaki Akbıyık Mahallesi bu zâta hürmeten verilmiştir Ulucâmi yakınında kendi ismini taşıyan mahallede evinin bahçesindeki türbesi ahşaptır Umur Bey büyük bir kumandan olup, 1460’ta vefât etti Açık türbesi Umur Bey Câmii avlusundadır
İkinci Bâyezîd Devri Câmileri
Molla Arab Koca Hanı Mescidi: Molla Arab (Vaiz Muhammed bin Ömer bin Hamzâ bin İvaz) aslen Türktür Molla Arab ismi Mısır’da hadis âlimi Süyûtî’den ve Şa’bî’den ders aldığı içindir Nihâye isimli fıkıh eseri meşhurdur Ehl-i sünnet âlimidir Yavuz Sultan Selim ile Çaldıran Savaşına katılmış, askere vâz ederek cesâret vermişdir Çok sayıda eseri vardır Üsküp ve Bursa’da câmi yaptırmıştır Pir Emir Buhara’dan gelmiştir 1532’de vefât etmiştir Adına yapılan câmi yanındaki türbede yatmaktadır Menkıbeleri çoktur
Emir Sultan Câmii: İstanbul’daki Fâtih Câmiinin küçük bir benzeridir Câmi ve türbeyi ilk yaptıran Emir Sultan hazretlerinin eşi ve Yıldırım Bâyezîd’in kızı Hundî Hâtundur Aynı türbede Hundî Hâtun ile oğul ve kızlarının da kabirleri vardır Üçüncü Selim 1804’te câmiyi restore ettirmiştir Câmi ile türbe arasında şadırvanlı geniş bir avlu vardır Câmide ahşap kısımlar hâkimdir Yüksek tek kubbe ile üç kat pencerelidir
Emir Sultan (Şemseddîn Mehmed Ali el-Hüseyin el-Buhârî)Buhâra’da doğmuş olup, Evlâd-ı Resûl (seyyid)dür Peygamber efendimizin mânevî emirleri ile Bursa’ya gelmiştir Yıldırım Bâyezîd’in kızı Hundî Hâtun ile evlenmiş büyük hizmetler görmüştür 1430’da vefât etmişdir Câmi ve türbesi Bursa’da en çok ziyâret edilen yerdir
Üftâde Câmii: 1581’de Üftâde Mehmed Muhyiddin yaptırmış ve depremden yıkılınca torunu İbrâhim yenilemiştir 1869’da Rızâ Paşa ahşap kısımları tâmir etmiştir Yanındaki türbede 9 kabir vardır Kabirlerde Üftâde hazretleri, oğul ve torunları Mustafa, Mehmed ve Hayreddîn vardır İsmâil Hakkı Tekkesi:1722’de yapılmış, sonra câmi hâline gelmiştir
|