Marmara Bölgesinin Ekonomisini Oluşturan Faktörler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-13-2012

Balıkesir’dir

(yılda 6-7 bin ton)

3)Şeker pancarı

Şeker pancarı üretilen bölgeler arasına Marmara Bölgesi de girer

1926′da en çok şeker pancarı Kırklareli ve Uşak’ta üretilmiştir

d)yağlı tohumlar tarımı (pamukçiğiti ve ayçiçeği)

Pamukçiğiti pamukla beraber, aynı şartlarda yetişir

Ayçiçeği tarımının en gelişmiş olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir

Bu ürünün tarımı ilk kez Trakya’da yapılmıştır

Bölgenin hemen her ilinde tarımı yapılmaktadır

Ama Edirne ve Tekirdağ illeri hem bölgede hem de yurdumuzda, en fazla üretim yapılan iller durumundadır

Örneğin; 1990′da Türkiye ayçiçeği tarım arazisi 720 bin ha

ve ayçiçeği tohumu üretimi de, 860 bin ton kadardı

Ancak ekiliş alanlarının % 40′ı, ve üretimin % 50-55′i bu bu iki ile aitti

e)meyvecilik

1)Fındık

Fındık, Orta ve Doğu Karadeniz Bölümleri’nden sonra Doğu ve Güney Marmara Bölümleri illerinde yetiştirilir

Marmara Bölgesi’nde fındık bahçeleri ve üretimi Sakarya ili ile temsil edilir

Bölge üretiminin (80 bin tonu biraz aşar) % 90′dan fazlasını bu ilimiz verir

Verimli yıllarda, ilin kuru kabuklu meyve üretimi, 70-75 bin tonu bulur

Bölgede, bu ilden başka;Kocaeli (5 bin tonu aşar), Bilecik (30-35 ton), Bursa (150 tonu bulur), Çanakkale (15-20 ton), Tekirdağ (1,5-3 ton) ve Kırklareli (25-30 ton) illerinde de, az çok fındık bahçelerine rastlanır

İstanbul üretimi de 500 tonu aşar

2)Zeytin

Marmara Bölgesi, zeytin ağacı sayısı fazlalığı bakımından ikinci sırada gelir

Türkiye zeytin ağacı sayısının % 25′ten fazlasını temsil eder

Bölge zeytin bahçelerinin hemen tamamı, Güney Marmara Bölümü illeri ile kısmen de Doğu Marmara illerinde toplanmıştır

Trakya kesimi illerimizde de, tek tük zeytin ağacına rastlanır

Ama üretimi ekonomik değildir

Güney Marmara Bölümü’nde özellikle Balıkesir ili, Aydın ve İzmir illerinden sonra Türkiye’nin en büyük üçüncü zeytincilik merkezi durumundadır

Özellikle Edremit Körfezine doğru geniş alanlar, zeytin bahçelerine ayrılmıştır

Bölge zeytin ağacı sayısının, % 45′e yakını bu illerdedir

İlin,Bandırma ve Erdek dolayları da, geniş bahçelere sahiptir

Bursa ilinin en geniş zeytin bahçeleri, Gemlik ve Mudanya çevresinde toplanmıştır

Batıda Çanakkale ve doğuda Kocaeli illerine dğru bahçeler, giderek azalır ve seyrekleşir

Türkiye zeytin ağacının bölgesel dağılışı

Bölge Ağaç sayısı(milyon) Türkiye % si

Ege 49

6 57

3

Marmara 22

3 25

8

Akdeniz 9

4 10

9

Güneydoğu 4

3 5

0

Diğerleri 0

9 1

0

Toplam 86

5 100

0

[Linkleri Sadece Üyeler Görebilir

Üye Olmak İçin Tıklayınız

]

3)Turunçgiller

Güney Marmara’da Türkiye’de turunçgil ağaçları sayısının %1,5′i bulunmaktadır

Bahçeler, büyük çoğunluğu ile başta Balıkesir ili olmak üzere, bu il ve Çanakkale ili kıyılarında yoğunlaşmıştır

4)Şeftali

Bahçe kültürü biçimindeki yetişme bölümlerinden birisi Güney Marmara Bölümüdür

Yurdumuzun, en kaliteli ve pazar değeri en yüksek şeftali meyvesi, eskiden beri Bursa ili bahçelerinde yetişir

Ülkemiz şeftali ağacı sayısı % 25′i bu ilde olup, verimli yıllarda Bursa’nın üretimi 100 tonu aşar

5)Armut

Üretimi giderek yükselen bir meyvedir

Bahçelerin çoğu Güney Marmara Bölümü’ndedir

(B-2)Hayvancılık

1)Küçükbaş Hayvancılık

Küçükbaş hayvancılıkta, Marmara Bölgesi, İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, İç Batı Anadolu, Karadeniz Bölgesi’nin iç yörelerinden sonra gelir

Bu bölgelerde yoğun koyun yetiştirilir

Koyunlar, ırk, et, süt ve yapağı gibi nedenler yüzünden soylar halindedir

Marmara ve Ege Bölgeleri’nde daha çok “kıvırcık” soylu koyun yetiştirilir

2)Büyükbaş Hayvancılık

Karadeniz Bölgesi’nden sonra, sığır yetiştiriçiliği’ninMarmara Bölgesi’nde önem kazandığı göze çarpar

Sığırın yurdumuzda belirlenen bir cinside, Manda sığırı olup eti, sütü ve derisi için yetiştirilir

Yurdumuzda da Karadeniz Bölgesi’nden sonra Marmara’ bu sığır cinsi yaygındır

3)Kümes Hayvancılığı

Tavuk çiftlikleri, Marmara’da daha çok kalabalık olan İstanbul’un yakın çevresindedir

4)İpekböcekçiligi

M

Ö 6

yy’da başta Bursa olmak üzere, Güney Marmara Bölümü başlıca doğa yetiştirme bölümüydu

Bugün yurdumuzda en önemli üretim bölgesi,yetiştiriciligin merkezi Bursa olmak üzere, Güney Marmara Bölümü illeridir

Yaklaşık 2000 ton olan Türkiye yıllık yaş koza üretiminin, % 40 ile % 50′si Bursa ilinden olmak üzere, % 80 ila % 90′ı Marmara Bölgesi illerinden sağlanır

5)Arıcılık

Arıcılığın coğrafi dağılışını beş madde yaparsak Marmara Bölgesi dördüncü sırayı alır

Çünkü arıcılıkta sadece Balıkesir ve Çanakkale’den söz edilebilir

6)Su Ürünleri Avcılığı

a)deniz balıkçılığı

Hamsi de dahil, yıllık balık üretimimizin %10′u Marmara Denizi’nden sağlanır

Sonbaharda suların soğumasıyla balıklar güneye göçerler

Göçerlerken İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından geçerler

Bu nedenle İstanbul Boğazı tam bir balık kapanıdır

Bu balıkçılık Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazında da sürdürülür

b)tatlı su balıkçılığı

Güney Marmara Bölümünde bulunan Manyas, Ulubat ve İznik göllerinde su ürünleri avcılığı yapılır

Ancak yıllık toplam av ürünleri 50′şer 100′er tonu aşmaz

(B-3)Ormancılık

Marmara bölgesi orman bakımından zengiliği ile Türkiye’de % 18

8′lik bir payla, karadeniz’den (% 26) ve Akdeniz’den (% 21) sonra üçüncü sıraya gelir

(B-4)Madenler

1)Kromit

Kromit rezervlerimizden Bursa ili yatakları, Elazığ ve Muğla yataklarından sonra üçüncü sırada yer alır

Bu yataklar Orhaneli ilçesi dahilinde yer alır

(rezervleri 1,5 milyon tonu aşar)

İşletilirler ve ihraç edilirler

2)Manganez

manganez Türkiye’de Uşak ilinden sonra İstanbul ilinde (Çatalca ve ayrıca Binkılıç), Kırklareli ilinde (Vize çevresi), Balıkesir ilinde (Dursunbey çevresi) çıkarılır

3)Kurşun ve Çinko

Kuşun ve çinko, Türkiye de Karadeniz Bölgesinden sonra Marmara Bölgesi’de çıkarılır

başlıca rezervler, Balıkesir ilinin Balya, Çanakkale ilinin Yenice ilçesinde; Bağıkaç ve Handeresi yataklarıdır

4)Volframit

Türkiye’de, sadece Uludağ masifi volfram rezervleri, 30 milyon ton dolayında tahmin ediliyor

Ve ayrıca Uludağ’da Etibank’a ait volfram işletme tesisleri vardır

(1979′da faaliyete geçmiştir) Yıllık üretim, metal kapsamı olarak 60-90 ton kadardır

5)Molibden

En zengin rezervler, Kırıkkale-İkiztepeler ve Keban çevresi rezervleridir

üretim ihraç edilir(20-25 ton kadar)

6)Antimon

Coğrafi dağılışa göre en zengin rezervler Güney Marmara Bölümü’nde Balıkesir ili rezervi ve onu takir eden birkaç rezerv olarak tahmin edilmiştir

7)Bortuzu

Bortuzu rezervlerinin coğrafi dağılışında birinci sırayı Balıkesir ili alır

Rezervler Bigadiç ve Susurluk çevresinde bulunmaktadır (rezervlerin 20-25 milyon ton olduğu sanılıyor)

8)Mermer

Yurdumuzun en zengin doğal kaynaklarından biride mermer rezervleridir

en kaliteli mermerler Ege ve Marmara Bölgeleri yataklarınden çıkartılır

Kırklareli’nde, Çanakkale’de, Balıkesir’de,Bursa’da, Sakarya’da ve Kocaeli’nde önemli mermer rezervleri vardır

(B-5)Enerji Kaynakları

1)Petrol

Trakya Doğal Gaz Bölgesi:Bölgede, 1984 yılına dek 153 sondaj yapılmıştır

Ama bu faaliyet sonucunda, sadece Lüleburgaz – Babaeski ve Kırklareli arasındaki bölgede doğal gaz rezervlerine rastlanılmıştır

Başlıca rezervler; Babaeski, Lüleburgaz ve Kırklareli – Deveçatağı çevresinde işletilmektedir

Bu yataklar, Hamitabat Doğal Gaz santraline bağlanmıştır

2)Jeotermal enerji

Bu günkü bilgilerimize göre, yurdumuzun en zengin doğal buhar bölümlerinden biride Güney Marmara Bölümüdür

Bölümde çok illerde buhar çıkmaktadır

(B-6)Endüstri

1)Şeker Üretimi

Şeker fabrikalarımızın Marmara Bölgesindeki illere göre dağılış durum ve kuruluş yılları

Adı Üretime açılış yılı

Kırklareli – Alpullu 1926

Adapazarı 1953

Balıkesir – Susurluk 1956

2)Süt ve Süt Ürünleri

Marmara Bölgesi’nin bazı yerlerinde süt ve süt ürünlerine dayalı fabrikalar vardır

Örneğin;Mis Süt (Balıkesir – Gönen), ve Meriç Süt (Edirne)

Ayrıca Edirne ve Tekirdağ illerimiz beyaz peynir üretimi ile ün salmıştır

3)Un ve Unlu Ürünler Endüstrisi

Yurdumuzda ilk un fabrikası, 1885 yılında, İstanbul – Ayvansaray’da kurulmuştur

1885 yılından bu yana bölgede birçok un fabrikası kurulmuş ve bu fabrikalar her yıl ürütimlerini biraz daha artırmışlardır

4)Konserve veSalça Üretimi

İlk konserve fabrikası 1920 yılında İstanbul – Kartal’da kurulmuştur

Yurdumuzda (1985 yılı verisidir), 72 adet büyük konserve fabrikası vardır

Yıllık üretim kapasitesi, 125 bin tonu bulur

Fabrikaların, 16 sı Balıkesir, 12 si Bursa ve 10 u da Çanakkale’de idi

Giderek gelişen bir gıda sanayi dalı da, salça üretimidir

Bu üretimin merkezi Güney Marmara Bölümü illeridir

Özellikle 1960′dan sonra çağdaş fabrikalar kurulmaya başlamış ve bugün yıllık üretim kapasitesi, 120 bin tonu bulmuştur

Bu alanda en büyük gıda şirketleri;Demko, Pınar, Akfa, Tukaş, Tat ve Sedaş gibi şirketlerdir

5)Bitkisel Yağ Üretimi

Bu gün ülkemizde birkısmı Balıkesir ilinde olmak üzere, yıllık üretim kapasiteleri 10bin ton ve daha fazla olan 26 büyük fabrika vardır (1990)

Bunlara, büyük zeytinyağı fabrikaları da dahildir

Örneğin;Trakya Yağ Sanayii, Tar – İş, Aymar, Bafay gibi

6)Tütün ve İspirtolu İçkiler Endüstrisi

Marmara Bölgesi Tütün ve Sigara Fabrikaları(1990)

Fabrikanın Adı Kuruluş Yılı Kapasitesi(ton/yıl)

İstanbul – Cibali 1887 5950

İstanbul – Maltepe 1970 20046

Marmara’daki yıllık üretim kapasitesi en yüksek Bira fabrikaları

İli ve Adı Yıllık Üretim Kapasitesi(bin tl)

İstanbul Tekel Bira Fabrikası 40

İstanbul Efes Bira Fabrikası 25

10-13-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Marmara Bölgesinin Ekonomisini Oluşturan Faktörler Balıkesir’dir(yılda 6-7 bin ton) 3)Şeker pancarı Şeker pancarı üretilen bölgeler arasına Marmara Bölgesi de girer 1926′da en çok şeker pancarı Kırklareli ve Uşak’ta üretilmiştir d)yağlı tohumlar tarımı (pamukçiğiti ve ayçiçeği) Pamukçiğiti pamukla beraber, aynı şartlarda yetişir Ayçiçeği tarımının en gelişmiş olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir Bu ürünün tarımı ilk kez Trakya’da yapılmıştırBölgenin hemen her ilinde tarımı yapılmaktadır Ama Edirne ve Tekirdağ illeri hem bölgede hem de yurdumuzda, en fazla üretim yapılan iller durumundadır Örneğin; 1990′da Türkiye ayçiçeği tarım arazisi 720 bin ha ve ayçiçeği tohumu üretimi de, 860 bin ton kadardı Ancak ekiliş alanlarının % 40′ı, ve üretimin % 50-55′i bu bu iki ile aitti e)meyvecilik 1)Fındık Fındık, Orta ve Doğu Karadeniz Bölümleri’nden sonra Doğu ve Güney Marmara Bölümleri illerinde yetiştirilirMarmara Bölgesi’nde fındık bahçeleri ve üretimi Sakarya ili ile temsil edilir Bölge üretiminin (80 bin tonu biraz aşar) % 90′dan fazlasını bu ilimiz verir Verimli yıllarda, ilin kuru kabuklu meyve üretimi, 70-75 bin tonu bulur Bölgede, bu ilden başka;Kocaeli (5 bin tonu aşar), Bilecik (30-35 ton), Bursa (150 tonu bulur), Çanakkale (15-20 ton), Tekirdağ (1,5-3 ton) ve Kırklareli (25-30 ton) illerinde de, az çok fındık bahçelerine rastlanır İstanbul üretimi de 500 tonu aşar 2)Zeytin Marmara Bölgesi, zeytin ağacı sayısı fazlalığı bakımından ikinci sırada gelir Türkiye zeytin ağacı sayısının % 25′ten fazlasını temsil eder Bölge zeytin bahçelerinin hemen tamamı, Güney Marmara Bölümü illeri ile kısmen de Doğu Marmara illerinde toplanmıştır Trakya kesimi illerimizde de, tek tük zeytin ağacına rastlanırAma üretimi ekonomik değildir Güney Marmara Bölümü’nde özellikle Balıkesir ili, Aydın ve İzmir illerinden sonra Türkiye’nin en büyük üçüncü zeytincilik merkezi durumundadır Özellikle Edremit Körfezine doğru geniş alanlar, zeytin bahçelerine ayrılmıştır Bölge zeytin ağacı sayısının, % 45′e yakını bu illerdedirİlin,Bandırma ve Erdek dolayları da, geniş bahçelere sahiptirBursa ilinin en geniş zeytin bahçeleri, Gemlik ve Mudanya çevresinde toplanmıştır Batıda Çanakkale ve doğuda Kocaeli illerine dğru bahçeler, giderek azalır ve seyrekleşir Türkiye zeytin ağacının bölgesel dağılışı Bölge Ağaç sayısı(milyon) Türkiye % si Ege 496 573 Marmara 223 258 Akdeniz 94 109 Güneydoğu 43 50 Diğerleri 09 10 Toplam 865 1000 [Linkleri Sadece Üyeler Görebilir Üye Olmak İçin Tıklayınız] 3)Turunçgiller Güney Marmara’da Türkiye’de turunçgil ağaçları sayısının %1,5′i bulunmaktadır Bahçeler, büyük çoğunluğu ile başta Balıkesir ili olmak üzere, bu il ve Çanakkale ili kıyılarında yoğunlaşmıştır 4)Şeftali Bahçe kültürü biçimindeki yetişme bölümlerinden birisi Güney Marmara Bölümüdür Yurdumuzun, en kaliteli ve pazar değeri en yüksek şeftali meyvesi, eskiden beri Bursa ili bahçelerinde yetişir Ülkemiz şeftali ağacı sayısı % 25′i bu ilde olup, verimli yıllarda Bursa’nın üretimi 100 tonu aşar 5)Armut Üretimi giderek yükselen bir meyvedir Bahçelerin çoğu Güney Marmara Bölümü’ndedir (B-2)Hayvancılık 1)Küçükbaş Hayvancılık Küçükbaş hayvancılıkta, Marmara Bölgesi, İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, İç Batı Anadolu, Karadeniz Bölgesi’nin iç yörelerinden sonra gelir Bu bölgelerde yoğun koyun yetiştirilir Koyunlar, ırk, et, süt ve yapağı gibi nedenler yüzünden soylar halindedir Marmara ve Ege Bölgeleri’nde daha çok “kıvırcık” soylu koyun yetiştirilir 2)Büyükbaş Hayvancılık Karadeniz Bölgesi’nden sonra, sığır yetiştiriçiliği’ninMarmara Bölgesi’nde önem kazandığı göze çarpar Sığırın yurdumuzda belirlenen bir cinside, Manda sığırı olup eti, sütü ve derisi için yetiştirilirYurdumuzda da Karadeniz Bölgesi’nden sonra Marmara’ bu sığır cinsi yaygındır 3)Kümes Hayvancılığı Tavuk çiftlikleri, Marmara’da daha çok kalabalık olan İstanbul’un yakın çevresindedir 4)İpekböcekçiligi MÖ 6 yy’da başta Bursa olmak üzere, Güney Marmara Bölümü başlıca doğa yetiştirme bölümüydu Bugün yurdumuzda en önemli üretim bölgesi,yetiştiriciligin merkezi Bursa olmak üzere, Güney Marmara Bölümü illeridir Yaklaşık 2000 ton olan Türkiye yıllık yaş koza üretiminin, % 40 ile % 50′si Bursa ilinden olmak üzere, % 80 ila % 90′ı Marmara Bölgesi illerinden sağlanır 5)Arıcılık Arıcılığın coğrafi dağılışını beş madde yaparsak Marmara Bölgesi dördüncü sırayı alır Çünkü arıcılıkta sadece Balıkesir ve Çanakkale’den söz edilebilir 6)Su Ürünleri Avcılığı a)deniz balıkçılığı Hamsi de dahil, yıllık balık üretimimizin %10′u Marmara Denizi’nden sağlanır Sonbaharda suların soğumasıyla balıklar güneye göçerler Göçerlerken İstanbul ve Çanakkale Boğazlarından geçerler Bu nedenle İstanbul Boğazı tam bir balık kapanıdır Bu balıkçılık Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazında da sürdürülür b)tatlı su balıkçılığı Güney Marmara Bölümünde bulunan Manyas, Ulubat ve İznik göllerinde su ürünleri avcılığı yapılırAncak yıllık toplam av ürünleri 50′şer 100′er tonu aşmaz (B-3)Ormancılık Marmara bölgesi orman bakımından zengiliği ile Türkiye’de % 188′lik bir payla, karadeniz’den (% 26) ve Akdeniz’den (% 21) sonra üçüncü sıraya gelir (B-4)Madenler 1)Kromit Kromit rezervlerimizden Bursa ili yatakları, Elazığ ve Muğla yataklarından sonra üçüncü sırada yer alır Bu yataklar Orhaneli ilçesi dahilinde yer alır(rezervleri 1,5 milyon tonu aşar) İşletilirler ve ihraç edilirler 2)Manganez manganez Türkiye’de Uşak ilinden sonra İstanbul ilinde (Çatalca ve ayrıca Binkılıç), Kırklareli ilinde (Vize çevresi), Balıkesir ilinde (Dursunbey çevresi) çıkarılır 3)Kurşun ve Çinko Kuşun ve çinko, Türkiye de Karadeniz Bölgesinden sonra Marmara Bölgesi’de çıkarılır başlıca rezervler, Balıkesir ilinin Balya, Çanakkale ilinin Yenice ilçesinde; Bağıkaç ve Handeresi yataklarıdır 4)Volframit Türkiye’de, sadece Uludağ masifi volfram rezervleri, 30 milyon ton dolayında tahmin ediliyorVe ayrıca Uludağ’da Etibank’a ait volfram işletme tesisleri vardır (1979′da faaliyete geçmiştir) Yıllık üretim, metal kapsamı olarak 60-90 ton kadardır 5)Molibden En zengin rezervler, Kırıkkale-İkiztepeler ve Keban çevresi rezervleridirüretim ihraç edilir(20-25 ton kadar) 6)Antimon Coğrafi dağılışa göre en zengin rezervler Güney Marmara Bölümü’nde Balıkesir ili rezervi ve onu takir eden birkaç rezerv olarak tahmin edilmiştir 7)Bortuzu Bortuzu rezervlerinin coğrafi dağılışında birinci sırayı Balıkesir ili alır Rezervler Bigadiç ve Susurluk çevresinde bulunmaktadır (rezervlerin 20-25 milyon ton olduğu sanılıyor) 8)Mermer Yurdumuzun en zengin doğal kaynaklarından biride mermer rezervleridiren kaliteli mermerler Ege ve Marmara Bölgeleri yataklarınden çıkartılırKırklareli’nde, Çanakkale’de, Balıkesir’de,Bursa’da, Sakarya’da ve Kocaeli’nde önemli mermer rezervleri vardır (B-5)Enerji Kaynakları 1)Petrol Trakya Doğal Gaz Bölgesi:Bölgede, 1984 yılına dek 153 sondaj yapılmıştır Ama bu faaliyet sonucunda, sadece Lüleburgaz – Babaeski ve Kırklareli arasındaki bölgede doğal gaz rezervlerine rastlanılmıştırBaşlıca rezervler; Babaeski, Lüleburgaz ve Kırklareli – Deveçatağı çevresinde işletilmektedir Bu yataklar, Hamitabat Doğal Gaz santraline bağlanmıştır 2)Jeotermal enerji Bu günkü bilgilerimize göre, yurdumuzun en zengin doğal buhar bölümlerinden biride Güney Marmara Bölümüdür Bölümde çok illerde buhar çıkmaktadır (B-6)Endüstri 1)Şeker Üretimi Şeker fabrikalarımızın Marmara Bölgesindeki illere göre dağılış durum ve kuruluş yılları Adı Üretime açılış yılı Kırklareli – Alpullu 1926 Adapazarı 1953 Balıkesir – Susurluk 1956 2)Süt ve Süt Ürünleri Marmara Bölgesi’nin bazı yerlerinde süt ve süt ürünlerine dayalı fabrikalar vardırÖrneğin;Mis Süt (Balıkesir – Gönen), ve Meriç Süt (Edirne) Ayrıca Edirne ve Tekirdağ illerimiz beyaz peynir üretimi ile ün salmıştır 3)Un ve Unlu Ürünler Endüstrisi Yurdumuzda ilk un fabrikası, 1885 yılında, İstanbul – Ayvansaray’da kurulmuştur 1885 yılından bu yana bölgede birçok un fabrikası kurulmuş ve bu fabrikalar her yıl ürütimlerini biraz daha artırmışlardır 4)Konserve veSalça Üretimi İlk konserve fabrikası 1920 yılında İstanbul – Kartal’da kurulmuştur Yurdumuzda (1985 yılı verisidir), 72 adet büyük konserve fabrikası vardır Yıllık üretim kapasitesi, 125 bin tonu bulur Fabrikaların, 16 sı Balıkesir, 12 si Bursa ve 10 u da Çanakkale’de idi Giderek gelişen bir gıda sanayi dalı da, salça üretimidir Bu üretimin merkezi Güney Marmara Bölümü illeridir Özellikle 1960′dan sonra çağdaş fabrikalar kurulmaya başlamış ve bugün yıllık üretim kapasitesi, 120 bin tonu bulmuştur Bu alanda en büyük gıda şirketleri;Demko, Pınar, Akfa, Tukaş, Tat ve Sedaş gibi şirketlerdir 5)Bitkisel Yağ Üretimi Bu gün ülkemizde birkısmı Balıkesir ilinde olmak üzere, yıllık üretim kapasiteleri 10bin ton ve daha fazla olan 26 büyük fabrika vardır (1990) Bunlara, büyük zeytinyağı fabrikaları da dahildirÖrneğin;Trakya Yağ Sanayii, Tar – İş, Aymar, Bafay gibi 6)Tütün ve İspirtolu İçkiler Endüstrisi Marmara Bölgesi Tütün ve Sigara Fabrikaları(1990) Fabrikanın Adı Kuruluş Yılı Kapasitesi(ton/yıl) İstanbul – Cibali 1887 5950 İstanbul – Maltepe 1970 20046 Marmara’daki yıllık üretim kapasitesi en yüksek Bira fabrikaları İli ve Adı Yıllık Üretim Kapasitesi(bin tl) İstanbul Tekel Bira Fabrikası 40 İstanbul Efes Bira Fabrikası 25