İstanbul Türbeleri

Bosnalı İbrahim Paşa Türbesi (Eminönü)

İstanbul Eminönü ilçesinde, Şehzadebaşı Camisi’nin haziresinde bulunan bu türbe 1603 yılında Dalgıç Ahmet Ağa tarafından yaptırılmıştır

Bosnalı İbrahim Paşa, Sultan III Murad (1574–1595) devri sadrazamlarından olup, aslen Bosnalıdır Enderun’da yetişmiş, Yeniçeri Ağalığı, Diyarbakır (1574), Şam (1581) ve Mısır (1583) valiliklerinde bulunmuş, 1584 yılında Sultan III Murad’ın kızı Ayşe Sultan ile 1605’te evlenerek saraya damat olmuştur Bundan sonra 1586’da Kaptan-ı Derya, 1587’de ikinci vezir ve Sadrazam olmuştur İbrahim Paşa 1595–1596 ve 1598 yıllarında üç kez sadrazamlık yapmıştır Son sadrazamlığı sırasında Serdar-ı Ekrem olmuş, Tiryaki Hasan Paşa’nın yardımı ile Kanice Kalesi’ni ele geçirmiş, 1601 yılında Belgrat seferinde ölmüştür Cesedi İstanbul’a getirilmiş ve daha sonra türbesinin yapılacağı mezara gömülmüştür

Türbe dıştan sekizgen, içten de on altıgen planlıdır Üzeri duvarlar üzerine oturtulmuş kubbe ile örtülüdür Kesme taştan yapılan türbenin kuzey cephesinde dördü serbest, ikisi de duvara gömülü mukarnaslı sütunların taşıdığı saçaklı bir revak bulunmaktadır Giriş kapısı üzerinde kitabesi vardır:

Kitabe:

“Eyledi Mimarbaşı Ahmed Ağa ihtimam

Rıhletine haşimi Dai dedi tarih anın

İde İbrahim Paşa adn-i alâ-yi makam

Hatıf-i Haybi dedi tarih-i itmamın anın

Oldu sahn-ı adrı İbrahim Paşa’ya mekân

1012 (1613)”

Ayrıca giriş kapısı üzerinde Kelime-i Şahadet yazılıdır Basık kemerli abanozdan sedef kakmalı kapının iki tarafındaki panolara bitkisel motifler yerleştirilmiştir Bunlardan sağ taraftaki panonun üzerine celi-sülüs ile “Amentü bi’llâhi ve Melâiketihi ve kütübihi ve Resulihi ve’l-yevmi’l-âhiri” yazılıdır Sol taraftaki pano üzerine de Kassas suresinin 84 ayeti yazılmıştır

Türbenin giriş cephesi dışında her cephesinde altlı üstlü birer penceresi vardır Bunlardan alt taraftaki pencereler düz, üsttekiler sivri kemerlidir Bu pencereler arasına mermer üzerine Bakara suresinden Ayet’el Kürsi’nin 155 ve 156 ayetleri yazılmıştır

Türbe içerisinde alt ve üst pencereler arasında İznik çinileri duvarları kaplamıştır Alt pencereler üzerindeki çini ayet kuşağı mavi zeminli olup, üzerine beyaz yazı ile Mülk suresi yazılmıştır Kubbe döneminin malakari süslemeleri ile bezenmiştir

Türbede İbrahim Paşa ile küçük yaşta ölen oğlu ve kızına ait iki mermer lahit bulunmaktadır

Destari Mustafa Paşa Türbesi (Eminönü)

İstanbul Eminönü ilçesi, Şehzadebaşı’nda, Şehzadebaşı Camisi’nin avlusunda bulunan bu türbe 1611 yılında Destari Mustafa Paşa’nın sağlığında kendisi tarafından yaptırılmıştır

Destari Mustafa Paşa Sultan I Ahmet (1603–1617) devri vezirlerinden olup, Enderun’da yetişmiş, Mirahorluk, Beylerbeyliği, Sadaret Kaymakamlığı, Kubbe Vezirliği ve Vezirlik yapmıştır Saraya damat olmuş, 1614 yılında öldürülmüştür

Türbe kesme taştan, dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır Üzeri dışa taşkın sekizgen bir kasnak üzerine oturan kubbe ile örtülmüştür Kubbenin yanında ayna tonozlara yer verilmiştir Türbenin caddeye yönelik cephesine iki sıra pencere açılmıştır Bunlardan alt sıradakiler dikdörtgen söveli, üsttekiler de kaş kemerlidir Sonraki yıllarda türbeye üç sütunun taşıdığı, düz çatılı bir ziyaret mekânı eklenmiştir Caddeye açılan pencerelerin üzerine 20 satırlık bir kitabe yerleştirilmiştir Giriş kapısı üzerinde de 12 satırlık bir başka kitabe daha bulunmaktadır

Türbenin içerisinde, girişin bulunduğu duvar dışındaki diğer üç duvara ve pencere aralarına çini panolar yerleştirilmiştir Bunlar İznik işi çiniler olup, beyaz zemin üzerine mavi, yeşil, kırmızı ve firuze renklerde narçiçekleri, palmetler, kıvrık dallara yer verilmiştir Kubbenin içerisi ile pandantif ve tonozların da kalem işleri bezendiği günümüze gelen izlerden anlaşılmaktadır

Türbe içerisinde Destari Mustafa Paşa’dan başka Ayşe Sultan ve üç çocuk lahti bulunmaktadır Bunlardan üzerinde hançer motifi olan lahit Paşanın oğluna aittir Diğerleri de Paşanın kızlarına aittir Günümüzde türbe İstanbul Türbeler Müdürlüğü’nün yönetiminde olup, ziyarete açıktır

Ekmekçizade Ahmet Paşa Türbesi (Eminönü)

İstanbul Eminönü ilçesi Alemdar Mahallesi’nde Kovacılar Caddesi ile Taştekneler Sokağı’nın birleştiği köşede Molla Hüsrev Camisi karşısında bulunan bu türbe, yanındaki medrese ve sebil ile birlikte 1606–1618 yıllarında Ekmekçizade Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır Kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Mimarının Sedefkâr Mehmed Ağa olduğu sanılmaktadır

Ekmekçizâde Ahmet Paşa Edirneli bir sipahinin oğludur Sultan I Ahmet (1603–1617) zamanında Rumeli Beylerbeyi (1607) olmuş, ardından Halep Valiliği görevinde bulunmuş, 1618 yılında ölmüş ve kendi yaptırdığı türbesine gömülmüştür Ekmekçizâde Ahmet Paşa’nın Şehzadebaşı’ndaki külliyesinin yanı sıra Edirne’de de çeşitli eserleri bulunmaktadır

Türbe, medrese ile sebil arasında bulunmaktadır Kesme taştan kare planlı olan türbenin üzeri kubbe ile örtülüdür Türbenin içerisinde yapıldığı dönemi yansıtan XVII yüzyıl kalem işleri bulunmaktadır

Türbede Ekmekçizâde Ahmet Paşa, eşi Hanım Sultan, kızı Fatma Sultan, yakınlarından Ahmet Vasıf Efendi, Vasıf Efendi’nin eşi, torunu Siret Bey, Siret Bey’in eşi ve Hafız Mehmet Efendi’ye ait sekiz sanduka bulunmaktadır

Fatma Sultan Türbesi (Eminönü)

İstanbul ili Eminönü ilçesi, Şehzadebaşı Caddesi’nde, Şehzade Camisi avlusunda bulunan bu türbe 1588 yılında yaptırılmıştır Fatma Sultan Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mehmed’in kızı, Hümaşah Sultan’ın Ferhat Paşa’dan olma kızıdır

Türbe baldaken tarzında yapılmış olup, kare planlıdır Etrafı açık, dört yuvarlak sütunun üzerine oturan kubbelidir Aşağıdan yukarıya doğru daralan mermerden baklava başlıklı dört sütun sivri kemerlerle birbirlerine bağlanmıştır Türbenin giriş kapısının ön yüzünde Kelime-i Şahadet yazılıdır Türbeye batı cephesindeki basık kemerli yekpare mermerden yapılmış bir kapıdan girilmektedir

Türbe içerisinde Fatma Sultan’ın sandukası bulunmaktadır Ayrıca Fatma Sultan’ın kocası Şehrizor Beylerbeyi Mehmet Bey’in sandukası da bulunmaktadır

Kesikbaş Hüseyin Ağa Türbesi (Eminönü)

İstanbul Eminönü ilçesi, İshak Paşa Mahallesi’nde, Küçük Ayasofya Camisi’nin haziresi içerisinde bulunan bu türbe 1510 yılında yaptırılmıştır Hüseyin Ağa Sultan II Bayazıt (1481–1512) devri Darüssaade Ağalarından olup, kapıcılık görevinde bulunmuş, rivayete göre de 1510 yılında öldürülmüştür Bunun da nedeni Hüseyin Ağa’yı çekemeyenler vergi kaçakçılığı yaptığını padişaha şikâyet etmişler Padişah da bunun üzerine başının vurulmasını istemiştir Küçük Ayasofya Camisi’nin bulunduğu yerde başı vurulmuş, rivayete göre ayağa kalkan Hüseyin Ağa kesik başını alarak bugünkü türbenin bulunduğu yere gelmiş ve orada ölmüştür

Türbe sekizgen planlı, klasik üslupta, tuğla ve kesme taştan yapılmıştır Duvarları iki sıra tuğla bir sıra da moloz taştan örülmüştür Duvarlarında sivri hafifletme kemerleri içerisine her sırada birer tane olmak üzere iki sıra halinde pencereler açılmıştır Ahşap çatının üzerine boynuz şeklinde bir alem yerleştirilmiştir

Türbede Hüseyin Ağa’dan başka Mehmet Kamil Efendi (1911) sandukası ile kimliği bilinmeyen bir sanduka daha vardır

Koca Ragıp Mehmet Paşa Türbesi (Eminönü)

İstanbul ili Eminönü ilçesi, Laleli Ordu Caddesi’nde bulunan bu türbe ismini taşıyan kütüphanenin bahçesinde 1761 yılında yapılmıştır

Koca Ragıp Mehmet Paşa Sultan III Osman (1754–1757) ve Sultan III Mustafa (1757–1774) devri sadrazamlarından olup, Enderun’da yetişmiş Sadaret Mektupçuluğu, Reisül-Küttablık, Halep Beylerbeyi ve Sadrazamlık yapmıştır Sultan III Ahmed’in (1703–1730) kızı Saliha Dlâşup Sultan ile evlenerek saraya damat olmuştur Sadrazamlık görevinde iken yaşlılığından ötürü kendisine Koca unvanı verilmiş ve 1762 yılında da ölmüştür Hayatta iken 1761 yılında yaptırmış olduğu kütüphanesinin yanındaki türbeye gömülmüştür

Koca Ragıp Mehmet Paşa Kütüphanesi’nin bahçesindeki türbe altıgen planlı, açık türbe şeklinde yapılmıştır Barok üsluptaki türbe üç basamaklı bir podyum üzerinde altı mermer sütun ve bunların arasındaki altı yuvarlak kemerlidir Sütunların arası dövme demir şebekeli olup, aynı zamanda üst örtüdeki kubbe yerine de demir bir başlık oturtulmuştur

Türbenin içerisinde Koca Ragıp Mehmet Paşa’nın lahdi bulunmaktadır Bu lahdin baş taşı üzerinde de kitabesi yazılıdır:

“Hüvel baki

Sahib’ül Hayrat ve’l hasenat

El merhum’ül Mağfurun leh el muhtaç

İlâ rahmet-i Rabbi gafur es Seyyid

Sadrazam Muhammed Ragıp Paşa

Tabe serahü birrevâih il-cenneti

Ruhu için Fatiha sene 1176 (1782)”

Türbede ayrıca Koca Ragıp Paşa’nın torunu Mehmet Emin Bey’in 1763 tarihli lahdi de bulunmaktadır