İstanbul Kütüphaneleri

Sultan III Ahmet Kütüphanesi (Eminönü)

Ahmet Kütüphanesi, Sultan III Ahmet (1703–1730) tarafından yaptırılmıştır Daha önce kütüphanenin bulunduğu yerde Havuzlu Bahçe Köşkü bulunuyordu Kütüphanenin yapımına 1719 yılında başlanmış, giriş kapısı üzerindeki Arapça kitabesinden öğrenildiğine göre de aynı tarihte tamamlanmıştır

Kütüphanenin kuruluşu ile birlikte düzenlenen vakfiyesinde kitapların nerelerden toplandığı ve hangi günlerde bunlardan yararlanılacağı belirtilmiştir Buradaki görevlilerde aranacak vasıflar ile ödenecek ücretler de belirtilmiştir Vakfiyede kütüphaneden dışarıya kitap çıkarılmasını yasaklayan hükümler de bulunmaktadır Kütüphanede Fatih Sultan Mehmet döneminden beri sarayda toplanmış yazma eserler, Hıristiyan el yazmaları ile basılı kitaplar da bulunmaktadır Sultan II Abdülhamit 1877’de Macaristan Budapeşte Üniversitesi Kütüphanesine hediye edilen bir katalog hazırlatmıştır Ayrıca kütüphaneye sonraki yıllarda çeşitli bağışlar da yapılmıştır

Kütüphane mimari olarak kesme taş ve mermerden yararlanılarak dikdörtgen planlıdır Tüm cephe mermer kaplıdır İçerisindeki kitapların rutubetten zarar görmeleri önlenebilmesi için yapının altına yüksek pencereli bir bodrum yapılmıştır Havalandırmayı sağlanması için de bunların etrafı açık bırakılmıştır Kütüphanenin merdivenli girişinden sonra Hadis-i Şerif okunmasına mahsus çıkıntılı bir yer bulunmaktadır Ortadaki sofa basık ve penceresiz, kasnaklı, kurşun kaplı büyük bir kubbe ile örtülmüştür İkişer sütunla ayrılan ana mekânın yanındaki bölümler aynalı tonozla örtülüdür Kütüphanenin her cephesinde bulunan altlı üstlü pencerelerden içerinsin bol ışık alması sağlanmıştır Üst sıra pencereler renkli cam şebekelidir

Kubbe ve tonozların içleri malakâri nakışlarla bezenmiş, duvarların büyük bir bölümü çinilerle kaplanmıştır Bu çiniler XVI-XVII yüzyıla tarihlendirilmektedir Çiniler Boğaziçi’ndeki Kara Mustafa Paşa Yalısı’ndan ve diğer köşklerden sökülerek buraya getirilmiştir Kütüphanenin sedef bağa ve fildişi kakmalı zengin bir de ağaç işçiliği vardır Günümüze gelen kitap dolapları XIX yüzyılda yapılmıştır

İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesi (Eminönü)

İstanbul Eminönü ilçesinde, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin bir bölümünü oluşturan kütüphane müze binası ile birlikte dönemin ünlü mimarlarından Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âlisi hocalarından Mimar Aleixandre Vallaury tarafından yaptırılmıştır Yeni yapılan müze binada, antik yapıların cephe görünümlerine benzemesine özen gösterilmiştir Özellikle dış cephenin Ağlayan Kadınlar Lahdinden ilham alınarak yapıldığı da söylenmiştir Müze içerisinde teşhir ve düzenleme için geniş salonlara yer verilmiştir Böylece ilk özgün müze olan bu yapının ilk bölümü 1891’de, diğer bölümleri de Sultan II Abdülhamit’in izni ile 1903 ve 1907’de açılmıştır Müzenin bir bölümünü oluşturan ve İmparatorluk Kütüphanesi olarak nitelenen müze kütüphanesi U şeklindeki müze binasının girişinin sağındaki bölümün üst katında Hazine Dairesi’nin yanında yer almıştır

Geniş bir salondan içerisine girilen kütüphane tavana kadar ahşap ve iki katlı olarak düzenlenmiştir Kütüphane yaklaşık 500 m2’lik bir alanı kaplamaktadır Kütüphanenin büyük bir kısmı Osman Hamdi Bey’in satın alma ve bağışlarla sağladığı kitaplardan oluşmuştur Açılışından itibaren gittikçe artan yazma ve basma eserler burada büyük bir yekûn tutmuştur Çeşitli dillerde bilimsel, arkeoloji, sanat tarihi ve tarih ağırlıklı kütüphane uzmanlık kütüphanesi sınırlarını aşmıştır Günümüzde süreli arkeolojik yayınların da yer aldığı kütüphanede uzmanlık dalı dışında çeşitli kitaplar bulunmaktadır Ayrıca burada bağışlardan da önemli koleksiyonlar bulunmaktadır Bunların başında Ahmet Cevat Paşa Koleksiyonu, Mehmet Şakir Paşa Koleksiyonu, Sultan V Mehmet Reşat Koleksiyonu, Diyarbekirli Sait Paşa Koleksiyonu, Recaizade Ekrem Koleksiyonu, Murtaza Hocazade Hatice Hanım Koleksiyonu, Zeki Megamiz Koleksiyonu, Karman Büyükkaya Koleksiyonu ve HTurhan Dağlıoğlu’nun koleksiyonu gelmektedir

Kütüphanede çalışmak, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü’nden alınacak özel izne tabidir

Osman Hamdi Bey Yokuşu 34400 Gülhane
Tel: (212) 520 77 40 – 41
Faks: (212) 527 43 00