İstanbulun Çatalca İlçesi Tanıtımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-13-2012

III

Selim Dönemi
III

Selim döneminde Çatalca'nın önemli bir yer olduğunu görmekteyiz

III

Selim Kabakçı Mustafa İsyanıyla tahttan indirilmek istendiği zaman taht dan ayrılmadan önce kendisine Rumeli'ndeki Nizam-ı Cedid ordusunu Istanbul' a çağırması teklif edilmiş

Bu teklife "olmaz, sonra Rus orduları Çatalca'ya gelir

" diyerek karşı çıkmıştır

Bu Çatalca'nın o dönemdeki askeri önemini göstermektedir

Yine aynı olaydan sonra Kabakçı Mustafa'nın Bu isyan sırasında İnceğiz yakınlarındaki (Kabakça) mağaralarda saklanması dolayısıyla bu köyün ismi Kabakçı Mustafa'dan dolayı Kabakça şekline dönüşmüştür

Tanzimat Dönemi
Uzun bir süre Eyüb kadılğına bağlı bir nahiye olan Çatalca Tanzimat sonrası yapılan vilayet düzenlemelerinde Meclis-i Idare-i Liva-yı Zabtiyye'ye bağlanmıştır

(1865)

Daha sonra dört ilçenin bağlandığı mutasarrıflık olduğunu görmekteyiz

1895'te bağımsız bir sancak olup merkez nüfusu 5-6 bin, tüm nüfusu 60

000 civarındadır

1908'de 1900 km kare yüz ölçümlü, 85

000 nüfus üç kazalı birinci sınıf sancaktır

1893'lerde mutasarrıfı Mustafa Cevad Bey, 1907'den sonra mutasarrıfı Said Bey'dir

Şu andaki kaymakamı Yüksel Ayhan'dır

1893'de merkez kazadan başka iki kaza (B

Çekmece, Silivri) toplam üç kaza dört nahiye, 93 köyden oluşmuştur

1907'de toplam üç kaza üç nahiye 95 köy 9 çiftliktir

1911'de mutasarrıf Mahmud Celaleddin Bey toplam üç kaza, dört nahiye, 99 köy, 61 çiftlik

93 Harbi'nde Çatalca
İlk defa 1783'de Kırım'ın kaybı üzerine Kırım Tatarlarının bir kısmı Çatalca Izzettin Köyü’ne yerleşmişlerdir

31 Ocak 1878'de imzalanan mütarekeye göre Rus Askerini Çatalca'ya kadar gelmesi buradaki istihkamların birinci hattını işgal etmesi ikinci hattın Osmanlıda kalması kabul edilmişti

Bu demekti ki Ruslar Istanbul kapılarına dayandılar

Rus Kuvvetlerinin Çatalca'ya kadar geleceği anlaşılınca Ingiltere hükümeti Istanbul da çok sayıda göçmenlerin de bulunduğuna işaret ederek donanma gönderdiğini bildirmiştir

Ingiltere donanmasının gelmesi rekabeti arttıracağından Osmanlılar karşı çıkınca Ingiliz donanması Mudanya önlerine demirlemiş bunun üzerine Ruslar da 12

000 kişilik bir kuvveti Çekmece' ye göndermişlerdir

Rus orduları bu bölgede ilerlerken yakıp yıkmışlardır

93 Harbi sonlarında Rus ordularının Yeşilköy'e kadar gelmeleri üze-rine Çatalca çok büyük sıkıntılar çekmiş aynı zamanda Rumeli'den kalabalık kafileler halinde (Osmanlı tarihinin en büyük göç dalgası 1

500

000) Çatalca ve Istanbul' a doğru çok sayıda göçmen gelmiştir

Bu göçmenler Çatalca ve havalisinde büyük sıkıntılara yol açmıştır

(Çatalca halkının büyük bir bölümü bu tarihten başlayarak Balkan Harbi I

Dünya Savaşı, Yunanistan ile yapılan mübadele ve çeşitli ta-rihlerde Balkanlardan gelen insanlardan oluşmaktadır

Balkan Savaşlarında Çatalca
Çatalca'nın gördüğü en zor günler Balkan Savaşlarının olduğu dönemdir

Bulgarlar karşısında bozguna uğrayan Osmanlı ordusu son müstahkem mevkii olan Çatalca'ya 5 Kasım' da Nazım Paşa komutasında gelmiş, 19 Kasım' da Bulgarlarla burada savaşa tutuşmuş Çatalca savaşı her ne kadar Bulgarların yenilgisiyle sonuçlanmışsa da 3 Aralık 1912'de Çatalca tren istasyonunda ateşkes antlaşması imzalanmış bu antlaşmada da Bulgarlar murahhaslarının kurnazlığı ile masa başında kazanmışlardır

Âlaiye (Alanya) taburunun baskına uğraması bu dönemdedir

Bulgarlar bir tabur askerimizi, henüz yoldan yeni gelmiş bu redif (gönüllü) birliğini biraz da kayıtsızlığımızdan yararlanarak ani bir süngü hücumuyla şafak vakti baskınla şehit etmişledir

Hatta bu olayın olduğu sıralarda buraya gelen ordu komutanı Mahmut Muhtar Paşa da yaralanmıştır

Türk kuvvetleri bu elim olayı müteakiben Alaiye birliğinin intikamını almışlardır

1913 Londra antlaşmasının imzalanmasından sonra Balkan devletleri Bulgarlar' a saldırınca Türk kuvvetleri de Midye (Kıyıköy) - Büyükçekmece sınırını geçmişler, Çatalca bu sırada kurtulmuş fakat Bulgarlar çekilirken Çatalca'nın Müslüman mahallesini yakmışlar bir tek Kaleiçi Mahallesi yakılmaktan kurtulmuştur

Bulgarların yenilgisini bir sebebi de Osmaniye'den gelen redif taburunun getirdiği kolera, tifo vb

hastalığının onlara da bulaşmasıyla büyük kayıplar vermelerindendir

Bugün Balkan Savaşının en kanlı muharebelerinin geçtiği Çanakça, Dağyenice, Yazlıkköy arasında kalan bu bölgede Âlaiye taburu anısına bir şehitlik bulunmaktadır

Son dönemde Çatalca Kaymakamı Yüksel Ayhan'ın girişimleri ve hayırseverler tarafından onarılmıştır

Bu topraklar için kanlarını ve canlarını veren aziz şehitlerimiz Çatalca Kaymakamlığı ve Çatalca Halkı tarafından her yıl törenlerle anılmaktadır

Milli Mücadele Döneminde Çatalca
Mondros'un imzalanmasından sonra Istanbul ve çevresi Itilâf Devletleri tarafından işgal edilince Doğu Trakyadaki işgal sınırı Çatalca yakınından geçiyordu

Istasyon ve demir yolu Yunanlıların kontrolünde idi

Milli Mücadelede Çatalca'nın önemli bir yeri vardır

Ankara'dan gelen telgraflar da bunu açıkça görmekteyiz "Çatalcasız bir Trakya ve Milli Mücadele düşünülemez" deniliyor

Çatalca Trakyada Milli Mücadelede mühim rol oynamış Türk direniş kuvvetlerinin üssü olmuştur

17 Ocak 1913 günü Istanbul Üniversitesi konferans salonunda yapılan Müdafaa-i Milliye Cemiyeti toplantısı sonradan kurulacak Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Heyet-i Osmaniyesi vb

cemiyetlere öncülük etmiştir

Çatalca ve Çatalcalı vatan severler bu Trakya Paşaeli Cemiyetinin çalışmalarına Lüleburgaz ve Edirne kongrelerine Istanbul'un bütün engellemelerine rağmen katılmışlardır

Yunan kaynaklarına göre Venizelos - General Françe De Esperey konuşmasında Çatalca'ya kadar Trakya'nın işgali kararlaştırılmıştır

14 Ocak 1919 günü

10-13-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	İstanbulun Çatalca İlçesi Tanıtımı III Selim Dönemi III Selim döneminde Çatalca'nın önemli bir yer olduğunu görmekteyiz III Selim Kabakçı Mustafa İsyanıyla tahttan indirilmek istendiği zaman taht dan ayrılmadan önce kendisine Rumeli'ndeki Nizam-ı Cedid ordusunu Istanbul' a çağırması teklif edilmiş Bu teklife "olmaz, sonra Rus orduları Çatalca'ya gelir " diyerek karşı çıkmıştır Bu Çatalca'nın o dönemdeki askeri önemini göstermektedir Yine aynı olaydan sonra Kabakçı Mustafa'nın Bu isyan sırasında İnceğiz yakınlarındaki (Kabakça) mağaralarda saklanması dolayısıyla bu köyün ismi Kabakçı Mustafa'dan dolayı Kabakça şekline dönüşmüştür Tanzimat Dönemi Uzun bir süre Eyüb kadılğına bağlı bir nahiye olan Çatalca Tanzimat sonrası yapılan vilayet düzenlemelerinde Meclis-i Idare-i Liva-yı Zabtiyye'ye bağlanmıştır (1865) Daha sonra dört ilçenin bağlandığı mutasarrıflık olduğunu görmekteyiz1895'te bağımsız bir sancak olup merkez nüfusu 5-6 bin, tüm nüfusu 60000 civarındadır 1908'de 1900 km kare yüz ölçümlü, 85000 nüfus üç kazalı birinci sınıf sancaktır 1893'lerde mutasarrıfı Mustafa Cevad Bey, 1907'den sonra mutasarrıfı Said Bey'dir Şu andaki kaymakamı Yüksel Ayhan'dır 1893'de merkez kazadan başka iki kaza (B Çekmece, Silivri) toplam üç kaza dört nahiye, 93 köyden oluşmuştur 1907'de toplam üç kaza üç nahiye 95 köy 9 çiftliktir 1911'de mutasarrıf Mahmud Celaleddin Bey toplam üç kaza, dört nahiye, 99 köy, 61 çiftlik 93 Harbi'nde Çatalca İlk defa 1783'de Kırım'ın kaybı üzerine Kırım Tatarlarının bir kısmı Çatalca Izzettin Köyü’ne yerleşmişlerdir 31 Ocak 1878'de imzalanan mütarekeye göre Rus Askerini Çatalca'ya kadar gelmesi buradaki istihkamların birinci hattını işgal etmesi ikinci hattın Osmanlıda kalması kabul edilmişti Bu demekti ki Ruslar Istanbul kapılarına dayandılar Rus Kuvvetlerinin Çatalca'ya kadar geleceği anlaşılınca Ingiltere hükümeti Istanbul da çok sayıda göçmenlerin de bulunduğuna işaret ederek donanma gönderdiğini bildirmiştir Ingiltere donanmasının gelmesi rekabeti arttıracağından Osmanlılar karşı çıkınca Ingiliz donanması Mudanya önlerine demirlemiş bunun üzerine Ruslar da 12000 kişilik bir kuvveti Çekmece' ye göndermişlerdir Rus orduları bu bölgede ilerlerken yakıp yıkmışlardır 93 Harbi sonlarında Rus ordularının Yeşilköy'e kadar gelmeleri üze-rine Çatalca çok büyük sıkıntılar çekmiş aynı zamanda Rumeli'den kalabalık kafileler halinde (Osmanlı tarihinin en büyük göç dalgası 1500000) Çatalca ve Istanbul' a doğru çok sayıda göçmen gelmiştir Bu göçmenler Çatalca ve havalisinde büyük sıkıntılara yol açmıştır (Çatalca halkının büyük bir bölümü bu tarihten başlayarak Balkan Harbi IDünya Savaşı, Yunanistan ile yapılan mübadele ve çeşitli ta-rihlerde Balkanlardan gelen insanlardan oluşmaktadır Balkan Savaşlarında Çatalca Çatalca'nın gördüğü en zor günler Balkan Savaşlarının olduğu dönemdir Bulgarlar karşısında bozguna uğrayan Osmanlı ordusu son müstahkem mevkii olan Çatalca'ya 5 Kasım' da Nazım Paşa komutasında gelmiş, 19 Kasım' da Bulgarlarla burada savaşa tutuşmuş Çatalca savaşı her ne kadar Bulgarların yenilgisiyle sonuçlanmışsa da 3 Aralık 1912'de Çatalca tren istasyonunda ateşkes antlaşması imzalanmış bu antlaşmada da Bulgarlar murahhaslarının kurnazlığı ile masa başında kazanmışlardır Âlaiye (Alanya) taburunun baskına uğraması bu dönemdedir Bulgarlar bir tabur askerimizi, henüz yoldan yeni gelmiş bu redif (gönüllü) birliğini biraz da kayıtsızlığımızdan yararlanarak ani bir süngü hücumuyla şafak vakti baskınla şehit etmişledir Hatta bu olayın olduğu sıralarda buraya gelen ordu komutanı Mahmut Muhtar Paşa da yaralanmıştır Türk kuvvetleri bu elim olayı müteakiben Alaiye birliğinin intikamını almışlardır 1913 Londra antlaşmasının imzalanmasından sonra Balkan devletleri Bulgarlar' a saldırınca Türk kuvvetleri de Midye (Kıyıköy) - Büyükçekmece sınırını geçmişler, Çatalca bu sırada kurtulmuş fakat Bulgarlar çekilirken Çatalca'nın Müslüman mahallesini yakmışlar bir tek Kaleiçi Mahallesi yakılmaktan kurtulmuştur Bulgarların yenilgisini bir sebebi de Osmaniye'den gelen redif taburunun getirdiği kolera, tifo vb hastalığının onlara da bulaşmasıyla büyük kayıplar vermelerindendir Bugün Balkan Savaşının en kanlı muharebelerinin geçtiği Çanakça, Dağyenice, Yazlıkköy arasında kalan bu bölgede Âlaiye taburu anısına bir şehitlik bulunmaktadır Son dönemde Çatalca Kaymakamı Yüksel Ayhan'ın girişimleri ve hayırseverler tarafından onarılmıştır Bu topraklar için kanlarını ve canlarını veren aziz şehitlerimiz Çatalca Kaymakamlığı ve Çatalca Halkı tarafından her yıl törenlerle anılmaktadır Milli Mücadele Döneminde Çatalca Mondros'un imzalanmasından sonra Istanbul ve çevresi Itilâf Devletleri tarafından işgal edilince Doğu Trakyadaki işgal sınırı Çatalca yakınından geçiyordu Istasyon ve demir yolu Yunanlıların kontrolünde idi Milli Mücadelede Çatalca'nın önemli bir yeri vardır Ankara'dan gelen telgraflar da bunu açıkça görmekteyiz "Çatalcasız bir Trakya ve Milli Mücadele düşünülemez" deniliyor Çatalca Trakyada Milli Mücadelede mühim rol oynamış Türk direniş kuvvetlerinin üssü olmuştur 17 Ocak 1913 günü Istanbul Üniversitesi konferans salonunda yapılan Müdafaa-i Milliye Cemiyeti toplantısı sonradan kurulacak Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Heyet-i Osmaniyesi vb cemiyetlere öncülük etmiştir Çatalca ve Çatalcalı vatan severler bu Trakya Paşaeli Cemiyetinin çalışmalarına Lüleburgaz ve Edirne kongrelerine Istanbul'un bütün engellemelerine rağmen katılmışlardır Yunan kaynaklarına göre Venizelos - General Françe De Esperey konuşmasında Çatalca'ya kadar Trakya'nın işgali kararlaştırılmıştır 14 Ocak 1919 günü