Unkapanı Köprüsü (Atatürk Köprüsü) (Fatih)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-13-2012

Unkapanı Köprüsü (Atatürk Köprüsü) (Fatih)XIX

yüzyılın sonlarında Haliç’te bulunan köprülerin değiştirilmesi gündeme gelmiş ve Osmanlı tersanelerinin olanakları el vermeyince burada demir bir köprü yapılması düşüncesi ön plana çıkmıştır

Bu konuda yabancı şirketler konuya yaklaşmışlardır

“Forges and Chantiers de la Mediterranee” isimli bir Fransız şirketi Galata’ya; “Wells and Taylor” isimli bir İngiliz Şirketi’de Unkapanı’na demir konstrüksiyonlu köprüler yapması için anlaşılmıştır

Ancak bilinmeyen bir nedenle bu düşünce değiştirilmiş ve Fransızlara yaptırılacak köprünün Mahmudiye Köprüsü yerine konulması uygun görülmüştür

Sökülen Mahmudiye Köprüsünün yerine yapılan Unkapanı Köprüsü’nün Eylül l872’de açılışı yapılmıştır

Mahmudiye Köprüsü’nün sökülen parçaları da mezatta satılmıştır

Böylece İstanbul’da ilk demir köprü Unkapanı ile Azapkapı arasında açılmıştır

Bu köprü 504 m

boyunda, ortasında iki parçadan oluşan 30 m

açıklığı olan bir de kapısı vardı

Bu kapının iki yanında gemi ve kayıkların geçmesi için 12 m

genişliğinde bir açıklığı bulunuyordu

Köprüyü 24 demir duba taşıyordu

Bu köprü 11 Şubat 1936 yılına kadar hizmet vermiştir

O tarihte çıkan bir fırtınaya dayanamayarak parçalanmış ve batmıştır

Bunun üzerine yeni bir köprünün yapımı için çalışmalara başlanmıştır

Yeni köprünün projesini Fransa Yollar ve Köprüler Müfettişi M

Pigeaud hazırlamış ve 1

585

665 liraya ihale edilmiştir

Vali Muhittin Üstündağ zamanında köprünün yapımına başlanmış, 29 Ağustos 1936’da temeli atılmıştır

Temel atma merasiminde eski Türk altınları ile yeni Türk paraları serpilmiştir

Köprü Cumhuriyetin kuruluşunun 16

yıldönümünde 29 Ekim 1939 ‘da zamanın İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Dr

Lütfü Kırdar tarafından törenle açılmıştır

TBMM’nin daha önceden almış olduğu karar ile köprünün isminin “Gazi Mustafa Kemal Paşa Köprüsü” olması kararlaştırılmıştır

Günümüzde Atatürk Köprüsü ismi ile tanına köprü, çelik konstrüksiyonlu olup, 24 adet çelik duba ile taşınmaktadır

Bu dubaların her biri 600 ton yük taşıyabilecek kapasitededir

Uzunluğu da 453 m, genişliği 25 m

dir

Gemilerin giriş ve çıkış gözleri 17

75 m

dir

Köprü 1939 fiyatlarına göre 2

300

000 liraya mal olmuştur

Köprü zaman zaman onarılmış, l950’li yıllarda ahşap parkeli yolu asfaltlanmıştır

10-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Unkapanı Köprüsü (Atatürk Köprüsü) (Fatih) Unkapanı Köprüsü (Atatürk Köprüsü) (Fatih)XIX yüzyılın sonlarında Haliç’te bulunan köprülerin değiştirilmesi gündeme gelmiş ve Osmanlı tersanelerinin olanakları el vermeyince burada demir bir köprü yapılması düşüncesi ön plana çıkmıştır Bu konuda yabancı şirketler konuya yaklaşmışlardır “Forges and Chantiers de la Mediterranee” isimli bir Fransız şirketi Galata’ya; “Wells and Taylor” isimli bir İngiliz Şirketi’de Unkapanı’na demir konstrüksiyonlu köprüler yapması için anlaşılmıştır Ancak bilinmeyen bir nedenle bu düşünce değiştirilmiş ve Fransızlara yaptırılacak köprünün Mahmudiye Köprüsü yerine konulması uygun görülmüştür Sökülen Mahmudiye Köprüsünün yerine yapılan Unkapanı Köprüsü’nün Eylül l872’de açılışı yapılmıştır Mahmudiye Köprüsü’nün sökülen parçaları da mezatta satılmıştır Böylece İstanbul’da ilk demir köprü Unkapanı ile Azapkapı arasında açılmıştır Bu köprü 504 m boyunda, ortasında iki parçadan oluşan 30 m açıklığı olan bir de kapısı vardı Bu kapının iki yanında gemi ve kayıkların geçmesi için 12 m genişliğinde bir açıklığı bulunuyordu Köprüyü 24 demir duba taşıyordu Bu köprü 11 Şubat 1936 yılına kadar hizmet vermiştir O tarihte çıkan bir fırtınaya dayanamayarak parçalanmış ve batmıştır Bunun üzerine yeni bir köprünün yapımı için çalışmalara başlanmıştırYeni köprünün projesini Fransa Yollar ve Köprüler Müfettişi M Pigeaud hazırlamış ve 1585665 liraya ihale edilmiştir Vali Muhittin Üstündağ zamanında köprünün yapımına başlanmış, 29 Ağustos 1936’da temeli atılmıştır Temel atma merasiminde eski Türk altınları ile yeni Türk paraları serpilmiştir Köprü Cumhuriyetin kuruluşunun 16 yıldönümünde 29 Ekim 1939 ‘da zamanın İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Dr Lütfü Kırdar tarafından törenle açılmıştır TBMM’nin daha önceden almış olduğu karar ile köprünün isminin “Gazi Mustafa Kemal Paşa Köprüsü” olması kararlaştırılmıştır Günümüzde Atatürk Köprüsü ismi ile tanına köprü, çelik konstrüksiyonlu olup, 24 adet çelik duba ile taşınmaktadır Bu dubaların her biri 600 ton yük taşıyabilecek kapasitededir Uzunluğu da 453 m, genişliği 25 mdir Gemilerin giriş ve çıkış gözleri 1775 mdir Köprü 1939 fiyatlarına göre 2300000 liraya mal olmuştur Köprü zaman zaman onarılmış, l950’li yıllarda ahşap parkeli yolu asfaltlanmıştır