10-13-2012
|
#3
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbul Tarihi Topkapı Sarayı Müzesi
Topkapı Sarayı Müzesi
HAREM
16 yy ortalarına kadar şehrin başka semtindeki Eski Sarayda yerleşikti Topkapı Sarayı Haremi dar uzun koridorlar, küçük iç avlular etrafına serpiştirilmiş 400 kadar odadan oluşmuştur Burası çağlar boyunca değişikliklere uğrayarak gelişmiştir Sultanın annesi, kız, erkek kardeşleri, ailenin diğer fertleri ve geniş aileye hizmet eden cariye ve harem ağalarının bulunduğu evin özel bölümü durumunda idi Harem Dışarıya kesinlikle kapalı olan bu özel, Harem bölümü için asırlar boyu pek çok öyküler anlatılmıştır Sultana ve ailesine hizmet verecek cariyeler, çeşitli ırkların en güzel ve sıhhatli kızları arasından seçilir veya hediye edilirlerdi Çocuk yaşta hareme giren kızlar yıllar süren kati disiplin içinde yetiştirilirlerdi Saray usullerini öğrendikten sonra, belirli sınıflara ayrılmış bu cariyelerden sultanın gözüne girebilenler, onun karısı bile olabilirdi İmparatorlukta kraliçe unvanı yoktu Haremin bütün idaresi sultanın annesinin elinde idi Zenginlik ve ihtişamın yanında dedikodu, kin ve sultana daha yaklaşabilmek için mücadele, yaşamın bir parçası idi Yeni bir sultanın tahta geçişi, eski sultanın hareminin bir başka saraya gönderilmesine sebep olurdu İdaresi ve kişiliği zayıf sultanlar devirlerinde harem kadınları ve harem ağalarının yönetime etkileri ve çevirdikleri entrikalar hemen ortaya çıkardı Bütün güzellikler, entrikalar ve çirkinlikleri ile birlikte haremde yaşam, çağdaşı kadın dünyasından üstün bir yaşam şekli idi Harem bölümünün ancak bir kısmı ziyarete açıktır Hareketli ve renkli eski günlerinin tam tersine loş koridorlar, boş odalar ziyaretçinin ancak hayal gücünde canlanabilir Harem gezisi sultan annesine tahsis edilen bölüm ile 40 odalı kısımdan başlar Büyük hamam ve kubbeli, geniş sultan salonu sonraki bölümlerdir Her münasip yere çeşme ve ocak yerleştirilmiştir Enteresan çeşmelerin aktığı havuzlu, büyük salon 16 yy şahane çinileri ile süslü olup, III Murat devri eseridir Küçük kütüphane odasına ve çok enteresan meyve ve çiçek resimleri ile bezeli “yemiş odasına” salonun dip tarafından girilir Harem turunun sonunda gezilen iki 16 yy odası, camları güzel vitraylar ve duvarları zengin dekorla kaplıdır Bu çift oda şehzadeye tahsis edilmişti
SİLAH KOLEKSİYONU VE DİVAN ODASI
Geniş saçaklı “Divan-ı Hümayun” bölümünün yanındaki büyük yapı devlet hazinesi idi 8 kubbeli bina eski silahların modern biçimde sergilendiği zengin bir koleksiyondur Sultanların kullandığı zırh ve silahlarla, saray ve ordu mensuplarının değişik çağlarda kullandıkları silahlar, diğer ülkelerden ele geçirilenlerle birlikte teşhirdedirler Hükümet üyelerine tahsis edilmiş Divan bölümü yanında sarayın tek kulesi Adalet Kulesi yükselir Divan toplantıları Sadrazam başkanlığında toplanan Vezirler ve katipler ile yapılırdı Sultanlar toplantıya katılmaz ancak, duvarda harem bölümüne açılan yüksek, perde ile kapalı bir pencereden toplantıyı dinleyebilirdi Elçi kabullerinde ziyafet sofrası bu salonda kurulurdu
MUTFAKLAR VE PORSELEN KOLEKSİYONU
İkinci avlunun sağ tarafında 20 bacalı saray mutfakları yer alır Sarayda mevcudu 12000”i geçen Çin ve Japon porselenlerinin 2500 kadarı bu bölümde sergilenmektedir Buranın mutfak olarak kullanıldığı günlerde sayıları 1000’i geçen aşçı ve yardımcıları, sarayın değişik bölümlerine tahsis edilmiş yemekleri pişirip, gönderirlerdi Günümüzdeki porselen teşhiri kronolojik ve modern bir sergidir Dünyanın en zengin koleksiyonunun seçilmiş parçalarıdır Mutfakların bir bölümü eskisi gibi muhafaza edilmiş, diğer bölümünde de İstanbul işi porselen eşya ve cam işi teşhire sunulmuştur Ayrı bir bölümde gümüş eşya ve Avrupa porselenleri koleksiyonu yer alır Eşsiz Çin seledonları giriş sağ salondadır Mavi beyazlar, tek ve çok renkli porselen teşhirleri, Japon porselen salonu ile nihayetlenir Helvahane bölümünde günlük yaşamda kullanılan madeni kapkacak, kahve takımları, tombaklar sergilenmektedir ÜÇÜNCÜ AVLU Üçüncü avluya Bab-üs Saade denilen, Ak Hadım Ağaların kontrol altında tuttuğu, ancak özel izni olmayan hiç kimse geçemediği kapıdan, Sultanın özel avlusuna girilirdi Saray Üniversitesi, Taht Odası, sultanın Hazine Dairesi ve Kutsal Emanetler bölümü bu kısımda yer alırdı Sultanlar elçi kabullerini Taht Odasında yapar, yüksek devlet memurları ile de burada görüşürlerdi Giriş karşısındaki taht odası hizmetkârları, güvenlik nedenleri ile sağır ve dilsiz kimselerden seçilirdi Sultanın çeşitli, değişik hizmetlerini gören subay rütbeli personel aynı zamanda saray okulunun ileri gelenleriydi Avlunun ortasında bulunan 18 yy III Ahmet Kütüphanesi Barok üslubunun Türk mimarisine uyumunun tipik, güzel örneğidir
ELBİSELER
Avlunun sağ yan bölümünde teşhir edilen sultan elbiseleri koleksiyonunun, dünyada bir benzeri yoktur Özel saray tezgâhlarında, elde yapılmış kumaşlardan dikilen elbiseler 15 yydan beri itina ile bohçalanıp, özel sandıklarda saklanmış olup tamamı 2500 kadardır İpek, altın ve gümüş simlerle işlenmiş elbiseler yanında, Türk Sanatının şaheserleri olan Sultanların kullandığı ipek halı, özel seccade örnekleri de teşhir edilmektedir
|
|
|
|