|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sabah Namazına Nasıl Kalkabilirim?
c- Uyandırması için birisine söylemek
Sabah namazına daha kolay kalkan veya size göre kalkması daha güvenli olan birisine haber vermeniz klâsik, ama en çok uygulanan yöntemlerden birisidir Bunu evlerde daha çok anneler üstlenir Çocuklar da, “Nasıl olsa annem kaldırır” diye alabildiğine rahat, nazlı ve ilgisizdir
Dikkat edin, sabah namazına annesi tarafından uyarılan gençlerin çoğu, büyük bir rahatlık içindedir Annesi veya babası, defalarca odasına gelir, “Haydi namazın gidiyor”, “Güneş doğmak üzere” diye başlarlar, “Güneşin doğmasına 15 dakika kaldı, 10 dakika kaldı, 5 dakika kaldı” diye devam ederler Maalesef birisinin kaldıracağının rahatlığını yaşayan insanlar, namazı son dakikaya bırakır, güneşin doğmasına az bir zaman kala güçlükle yetiştirirler
Gençlerin böyle yapması, anne ve babaları canından bezdirir, çocuklarını namaza kaldırmak büyük bir yük olur
Sabah namazına kalkmak için üşengeç ve isteksiz davranmak, hem bizi kaldıran kimselerin hakkına tecavüzdür, hem de Rabbimize karşı büyük bir günahtır Onun huzuruna büyük bir şevkle ve zamanında koşmamız gerekir
Bunun çözümü şudur:
Her şeyden önce sabah namazına kalkmak için belirli bir saatiniz olmalıdır Genelde anne ve babalar, nasıl olsa çocuğum geç kalkıyor, diye güneşin doğmasına bir saat kala seslenmeye başlarlar Gençler de, henüz daha erken diye işi yavaştan alırlar Oysa büyükler her gün belirli bir saatte kaldırsa, gençler de kalkmaya kararlı olsalar sorun çözülür
Sabah namazına kimileri saatlerce önce kalkar, teheccüt namazı kılar, Kur’an ve dua okur, ibadet ederler Kimileri de beş on dakika önce kalkar Makul olan en geç vakit, güneşin doğmasına yarım saat kaladır 20 dakika içinde ihtiyacı gidermek, abdest almak ve namaz kılmak gerekir Namaz kıldıktan sonra 10 dakika zaman kalmalıdır Çünkü, bir aksilik durumunda tekrar abdest almak ve namaz kılmak için ihtiyatlı olmalısınız
Gençler yarım saat kala büyüklerinin sesini duyduklarında hemen yataktan fırlamalıdır Çünkü, zaten yarım saat kalmış Beş on dakika fazla uyusanız, bir şey kazanmaz, az uyusanız bir şey kaybetmezsiniz Yatmadan önce bu hususta sizi namaza kaldıracak kimseyle uzlaşmanız ve kararlı olmanız gerekir
Eğer sizi namaza kaldıracak kişi, anne ve babanızın dışında bir kişiyse, fazla nazlanamazsınız Ancak bu durumda da kimi inatlaşmalar, kırgınlıklar olabilmektedir Bazı öğrenciler birkaç arkadaşıyla aynı evi paylaşırlar Ortak bir kaderi yaşadıkları için daha hoşgörülü, daha anlayışlı olmaları gerekirken, aralarında pürüzler, anlaşmazlıklar olur Bunlar sabah namazına kaldırmaya kadar yansır Bazı gençlerin, “Aslında namaza kalkacağım ama, arkadaşımın kaldırış biçimine kızdığım için kalkmıyorum” dediklerini duydum Ne kadar gereksiz ve anlamsız bir tepki
Sizi namaza kaldıran kişi, gereken nezaket ve yumuşaklıktan uzak bile davransa, ona karşı yapmanız gereken namaza kalkmayarak tepki vermek değil, sorunu diyalogla çözmektir Gündüz o kişiyle görüşür, namaza kaldırırken daha nazik davranmasını isteyebilirsiniz İkili ilişkilerin sağlıklı gelişmesi için en güzel yöntem doğru iletişimdir Siz meramınızı anlatın, ama buna rağmen o kişi kaba davranırsa, siz namazınızı bırakmayın
Uyuyan insan, ışığın birden yanmasından, yüksek sesle bağrılmasından rahatsız olur Nefsin rahatsızlığını, başkasına yıkmamak gerekir Sorumluluk sizdedir, başkasına atmayın
Namaza kaldırmak için başkasına haber vermeniz, her zaman anlattığımız durumlardaki gibi düzenli olmaz Bazen de bütün imkânlardan mahrum olursunuz Bu durumda bir başka kişiye, sizi bizzat veya telefonla uyarması için haber vermeniz gerekir
d- Nöbetleşe beklemek
Öyle olumsuz bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz ki, namaza kaldıracak her şeyden mahrum olabilirsiniz Lisede öğrenciyken beş kişi aynı evde kalıyorduk Evimizde telefonumuz yoktu Saatimiz bozulmuştu Tamamen çözümsüzdük Bu durumda her birimiz birer saat uyanık kalarak nöbet tutmaya karar verdik Herkes bir saat uyanık kalıyor, kitap okuyor, sıradaki kişiyi kaldırıp yatıyordu En son kişi ise, hepimizi namaza kaldırdı Böylece namazımızı tehlikeye atmaktan kurtulmuş olduk Biraz zahmet çekmiş, uykusuz kalmıştık Ama sabah namazını zamanında kılmanın doyumsuz huzurunu tatmıştık Cenab-ı Hak, hiç kimseye sabah namazına kalkamamak veya namazı kazaya bırakmak gibi bir acı yaşatmasın
Nitekim ünlü şairlerimizden Yahya Kemal Beyatlı, “Ezansız Semtler” isimli yazısında, bir bayram namazı hatırası anlatır “Büyükada’da oturuyordum Bayramda bayram namazına gitmeye niyetlendim Fakat frenk hayatının gecesinde sabah namazına kalkılır mı? Sabah erken uyanamamak korkusuyla o gece hiç uyumadım Vakit gelince abdest aldım” diyen Beyatlı, bu ilginç formülü hatırlatır bize
Belki ömrünüzde bir kez uygulayacaksınız, belki de hiç gerek duymayacaksınız bu yönteme Ama aklınızın bir köşesinde bulunsun Belki bir gün lâzım olur Sık sık tekrar ettiğimiz gibi, bir vakit namaz bile dünyalara değer
4 Sabah namazına nasıl kaldırılır?
Sabah namazına kalkmak kadar kaldırmak da çok önemlidir ve beceri ister Eğer siz bulunduğunuz yerde sabah namazına herkesten önce kalkıp başkalarını da kaldıran birisi iseniz, bilin ki, yaptığınız iş çok mühim, hassas ve değerlidir Bunun şuurunda olun
Sabah namazına kaldıracağınız kişiye uygun bir şekilde hareket etmelisiniz O kişi, anneniz, babanız, eşiniz, çocuklarınız veya arkadaşlarınız olabilir
Öncelikle kimi kaldırıyor olursanız olun, tatlı, yumuşak, içten ve şefkatli bir dil kullanın Kimileri, eliyle uyuyanı veya yatağı sarsarak, bağıra bağıra, kişiyi inciterek seslenir
Uyuyan kişinin yattığı odanın kapısını sertçe açıp, hışımla içeri girip, hemen lâmbayı yakıp bağırmaya başlamak yanlıştır Uyuyan insanın psikolojisini anlamak, tam bir sessizlik içinde ve karanlıkta iken mışıl mışıl uyuyan birisinin, gürültüyle birlikte gözünü acıtan ışığa nasıl tepki vereceğini tahmin etmek gerekir
Evet, niyetiniz çok güzel ve samimîsiniz Bir mü’mini sabah namazı gibi en mühim ve en vazgeçilmez bir göreve çağırıyorsunuz Ancak olumsuz davranışlar, sizin arzunuzun tam tersi bir sonuç almanıza sebep olabilir
Nitekim bazı kimselerin sabah namazına kaldırış biçimi; yeni, tecrübesiz ve imanı zayıf kimseleri ibadetten soğutabilir Bu konuda inatlaşmaya gerek yoktur Özellikle kaldıracağınız kişi sizden büyük ise, mutlaka daha anlayışlı ve yumuşak olmalısınız
Zaten namaz gönül işidir Kişi kendi isteğiyle, yürekten arzu ederek kılmalıdır Namaz zorla, ite kaka kılınmaz Rabbimiz isteseydi, hepimize huzurunda boyun eğdirirdi Ama O, zor ve baskıyla değil, gönülden arzulayarak namaz kılmamızı istiyor
Eğer namaza kaldıracağınız kişi eşiniz ise, biraz daha teşvikkâr olmalısınız Çünkü, eşlerin birbirine karşı hem nazları geçer, hem de karşılıklı yaptırımları vardır
Eğer sabah namazına kaldıracağınız kişiler çocuklarınız ise, küçükken aşırı teşvik edici ve özendirici, büyüdüklerinde biraz tatlı sert olun Ama asla baskıcı ve cezalandırıcı olmayın Sizin göreviniz, namazı sevdirmek, nefret ettirmek değil
Siz namazı öyle güzel anlatın ve bazı hediyelerle çekici hâle getirin ki, onlar sabah namazına kaldırmanız için yalvarsınlar Siz de, “Madem çok istiyorsunuz, peki kaldırayım” diyerek sorumluluğu onların üzerine yıkın
Mümkün mertebe namaz kılmadığı için ceza vermek yerine, kılarsa ödül vermeyi tercih edin Çünkü, ödüllendirmek her zaman daha etkilidir
Bazı anne ve babalar, çocuklarına güya şefkat ettikleri için namaza kaldırmıyorlar “Aman çocuğum üşümesin, aman uykusuz kalmasın” diye düşünüyorlar Daha sonra da, “Neden çocuğum namaz kılmıyor” diye yakınıyorlar
Hiç şikâyet etmeyin Çünkü, bunu siz istediniz Cehennemin ateşini düşünmeden çocuğunuza acıdınız Oysa namaz kılmamanın nasıl bir azaba yol açacağını düşünerek çocuğunuzu namaza kaldırmalıydınız Her şey küçükten öğrenilir
Rabbimizin şu anlamdaki emri, tüm anne babaları düşündürmelidir:
“Ailene namazı emret; sen de namaza sabır ve sebatla devam et” (Taha:132)
Anne ve babanın çocuklarına karşı en büyük görevlerinden birisi, namazı sevdirerek ve teşvik ederek kıldırmasıdır
1 Tâhâ Sûresi, 130
2 Riyazü's-Sâlihîn, 2:411
Cemil Tokpınar
|