|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hacc'ın Farzları, Vacipleri, Sünnetleri Ve Edepleri
Hacc'ın farzları, vacipleri, sünnetleri ve edepleri
Hakkında Hacc'ın farzları, vacipleri, sünnetleri ve edepleri
HACC'IN FARZLARI, VACİPLERİ, SÜNNETLERİ VE EDEPLERİ
HACC'IN FARZLARI
Molla Hüsrev: "İhrama bürünmek (giymek), Arafat'ta vakfe yapmak ve ziyaret tavafında bulunmak haccın farzlarıdır Şayed bunlardan birisi edâ edilmese hac batıl olur ve gelecek yılda kazâ etmek icabeder İhrama bürünmek; tıpkı namazdaki iftitah tekbiri gibi şarttır Geriye kalanlara, (yani Arafat'ta vakfe'ye durmak ve ziyaret tavafı yapmak) haccın rükünleri de denilmiştir" hükmünü zikreder
Dürri'l Muhtar'da: "Haccın farzları üçtür Birincisi: İhramdır İhram, başlarken şarttır Sonu itibariyle ona rükün hükmü verilir Hatta hacca yetişmeyene, gelecek sene kaza etmek için ihramda kalmak caiz değildir İkincisi: Arafat'ta vakfe zamanında durmaktır (Arafat, Mina tarafında bir yerin ismidir "Tanışma" manasına gelen "Marifet'ten" yapılmış bir ismi cemidir) Bu yere Arafat denilmesi, Hz Adem (as) ile Hz Havva'nın orada tanıştıkları içindir Üçüncüsü: Ziyaret tavafının ekserisidir Bunların ikisi rükündür" hükmü kayıtlıdır
İbn-i Abidin bu metni şerhettikten sonra "Tetimme" diyerek, bu farzlara şunların da eklenmesi gerektiği üzerinde durur: "Haccın farzlarından şunlar kaldı: Tavafa niyyet, farzlar arasında tertib: evvelâ ihram, sonra vakfe, sonra ziyaret tavafı yapılacak Her farzın vaktinde yapılmasıŞu halde vakfe, arefe gününün zevalinden, bayram gününün fecrine kadar yapılacak, ziyaret tavafı ondan sonra ömrün sonuna kadar yapılabilir Bir de yeri, yani vakfe yapmak için Arafat'tan bir yer ve tavaf için Kâbe'nin kendisi Vakfeyi yapmadan cimaı (cinsi münasebet) terk etmek de farzlardan sayılmıştır
HACC'IN VACİBLERİ
Feteva-ı Hindiyye'de: "Haccın vacibleri şunlardır: Müzdelife'de vakfe, Safa ile Merve tepeleri arasında sa'y etmek, Cemreleri taşlamak (Şeytan taşlamak), saçları traş etmek veya kısaltmak ve Sader (veda) tavafını edâ etmek, Tahavi Şerhinde de böyledir" hükmü kayıtlıdır
Müzdelife'deki vakfeye "Cem" adı da verilir Bu şekilde isimlendirmenin sebebi, Hz Adem (as) ile Hz Havva'nın (ra), bu mahalde bir araya gelip gerdeğe girdikleri içindir Bu hâdisenin, insan neslinin ortaya çıkması noktasında önemi büyüktür
Safa ile Merve arasında sa'y etmek, Hanefi mezhebinin müctehid imamlarına göre vacip, diğer üç mezhebin imamlarına göre rükündür Safa ile Merve, Kâbe'nin yakınında karşı karşıya bulunan iki tepedir "Safa" denilmesi, üzerinde Satvetûllah olan adem Aleyhisselâm oturduğu içindir Merve'ye de, üzerinde kadın, yani Hz Havva oturduğu için bu isim verilmiştir Müennes olması bundandır
HACC'IN SÜNNETLERİ
- Kudûm tavafı yapmak,
- Erkeklerin kudûm ve ziyâret tavafında remel yapmaları (Reml: Adımları kısaltıp, omuzları silkerek çalımlı bir şekilde yürümektir Tavafın ilk üç şavt'ında yapılır),
- Safa ile Merve arasında sa'y ederken, orada bulunan iki direk arasında erkeklerin süratlice geçmeleri,
- Bayram gecelerinde Mina'da yatmak,
- Arefe günü, güneş doğduktan sonra Mina'dan Arafat'a gitmek,
- Müzdelife'den Mina'ya bayram günü sabahı, henüz güneş doğmadan hareket etmek,
- Müzdelife'de gecelemek ve cemreler arasında (şeytan taşlama esnasında) tertibe riayet etmektir Bahrû'r Raik'te de böyledir" hükmü kayıtlıdır (Feteva-yı Hindiyye)
HACC'IN EDEBLERİ
Hacc gitmeye niyyet eden mükellef'in; borçlarını ödemesi esastır Bilhassa üzerinde Zekât ve Öşür borcu varsa, mutlaka bunları edâ etmelidir Dürri'l Muhtar'da "Haccın nevileri" üzerinde durulurken: "Hacc bir defa farzdır Çünkü onun sebebi Beytullahtır O ise birdir" Birden ziyadesi nafile olur
Bazen de vacib'tir Nitekim Mik'atı ihramsız geçerse böyledir Çünkü ileride izah edeceğimiz vechile o kimseye iki ibadetten biri vacip olur
Eğer haccı tercih ederse, vücûbla vasıflanır
Bazen haram olmakla da vasıflanır Haram malla hac böyledir
|