Haya Nedir? Haya'nın İslamdaki Anlamı Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

DOĞRULUK VE İHLÂS

Hakk’ın doğruluk makamında oturanların, orasını yurt edinenlerin derecesi; arştan da yücedir, kürsüden de

Her cüz’ünü doğrulara uyup doğrult

Ey doğru yola giden, o eşikten başını alma!

Ok gibi doğru ol da yaydan kurtul! Çünkü her doğru okun yaydan fırlayacağına şüphe yok

Teraziyi, terazi doğrulttuğu gibi, terazinin değerini azaltan da yine terazidir

Gönül, yalan sözden istirahat bulmaz

Suyla yağ karışık olursa çırağ aydınlık vermez

Doğru söz kalbe rahatlık verir

Doğru sözler, gönül tuzağının taneleridir

Allah, “Ey eğri adam, kulağını, kuyruğunu sallama

Doğrulara, doğrulukları fayda verir” dedi

Musa’nın doğruluğu, sopaya ve dağa tesir eti, hattâ azametli denize bile dokundu

Muhammed (a

s

)’ın doğruluğu da ayın yüzüne tesir etti

Hattâ parlak güneşin bile yolunu vurdu

Doğruluk, can vermektir

Kendinize gelin de bu hususta ileri geçin

Kur’ân’dan “Erler vardır ki Allah’la ettikleri ahdi bozmadılar, ahitlerine doğrulukla sarıldılar” âyetini okuyun!

Doğruların güzel yüzlerindeki nur, bedenleri yok olsa da kıyamet gününe kadar kalır

Senin tesbihin su ve topraktan bir buhardır; (ama) kalpteki ihlâs (ile verilen) nefes, cennet kuşu olur

Hikâye

Kulluktaki ihlâsı Ali’den öğren, Allah aslanını hilelerden arınmış bil

(Ali) savaşta bir yiğidi altetti, hemen kılıcını çekip üstüne saldırdı

O kişi, her peygamberin, her velinin öğündüğü Ali’nin yüzüne tükürdü

Öyle bir yüze tükürdü ki ay, secde yerinde o yüze secde eder

Ali, derhal kılıcı elinden attı, onunla savaşmaktan vazgeçti

O savaşçı er, bu işe, bu yersiz af ve merhamete şaşırıp kaldı

Dedi ki: “Bana keskin kılıcını kaldırmıştın, neden kılıcı indirdin ve beni bıraktın?”
Ne gördün ki bu derece kızgınken kızgınlığın yatıştı; böyle bir şimşek çaktı, sonra sönüverdi?
Ali dedi ki: “Ben kılıcı Allah için vuruyorum

Hakk’ın kuluyum, ten memuru değil

Benim sakınmamda ancak Allah içindir, vermem de

Tamamıyla Hakk’a aitim, başkasına değil

Sen, benim yüzüme tükürünce nefsim kabardı, hiddet ettim, huyum harap, berbat bir hale geldi

Öyle bir hale geldim ki o anda savaşımın yarısı Allah içindi, yarısı nefsim için

(Halbuki) Allah işinde ortaklık olmaz

Kafir bu sözü işitti, gönlünde öyle bir nur zuhur etti ki zünnarını kesti

Ben, cefa tohumunu ekmiştim, seni başka türlü sanıyordum

Halbuki sen tek huylu bir teraziymişsin, hatta her terazinin oku senmişsin

Meğer sen benim soyum sopummuşsun; meğer çırağımın, dinimin aydınlığı senmişsin!
Ben o görür göz arayan çırağın kulu, kölesiyim ki senin çırağın da ondan nurlanmış, aydınlanmıştır

“Bana kelime-i şahadeti söyle, ben de söyleyeyim ki seni zamanın en yücesi gördüm” dedi

Onunla beraber akrabasından, kavminden elli kişiye yakın kimse de âşıkçasına dine yüz tuttular ve Müslüman oldular

(I/3499, II/0121, I/1385, II/0122, 2735, 2736, III/740, V/2775, 2776, 3820, VI/4715, I/0866, Hikâye: I/3721-3727, 3729, 3787, 3805, 3976, 3977, 3980-3984, 3986, 3987)

Mesnevi'den

10-11-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Haya Nedir? Haya'nın İslamdaki Anlamı Nedir? DOĞRULUK VE İHLÂS Hakk’ın doğruluk makamında oturanların, orasını yurt edinenlerin derecesi; arştan da yücedir, kürsüden de Her cüz’ünü doğrulara uyup doğrult Ey doğru yola giden, o eşikten başını alma! Ok gibi doğru ol da yaydan kurtul! Çünkü her doğru okun yaydan fırlayacağına şüphe yok Teraziyi, terazi doğrulttuğu gibi, terazinin değerini azaltan da yine terazidir Gönül, yalan sözden istirahat bulmaz Suyla yağ karışık olursa çırağ aydınlık vermez Doğru söz kalbe rahatlık verir Doğru sözler, gönül tuzağının taneleridir Allah, “Ey eğri adam, kulağını, kuyruğunu sallama Doğrulara, doğrulukları fayda verir” dedi Musa’nın doğruluğu, sopaya ve dağa tesir eti, hattâ azametli denize bile dokundu Muhammed (as)’ın doğruluğu da ayın yüzüne tesir etti Hattâ parlak güneşin bile yolunu vurdu Doğruluk, can vermektir Kendinize gelin de bu hususta ileri geçin Kur’ân’dan “Erler vardır ki Allah’la ettikleri ahdi bozmadılar, ahitlerine doğrulukla sarıldılar” âyetini okuyun! Doğruların güzel yüzlerindeki nur, bedenleri yok olsa da kıyamet gününe kadar kalır Senin tesbihin su ve topraktan bir buhardır; (ama) kalpteki ihlâs (ile verilen) nefes, cennet kuşu olur Hikâye Kulluktaki ihlâsı Ali’den öğren, Allah aslanını hilelerden arınmış bil (Ali) savaşta bir yiğidi altetti, hemen kılıcını çekip üstüne saldırdı O kişi, her peygamberin, her velinin öğündüğü Ali’nin yüzüne tükürdü Öyle bir yüze tükürdü ki ay, secde yerinde o yüze secde eder Ali, derhal kılıcı elinden attı, onunla savaşmaktan vazgeçti O savaşçı er, bu işe, bu yersiz af ve merhamete şaşırıp kaldı Dedi ki: “Bana keskin kılıcını kaldırmıştın, neden kılıcı indirdin ve beni bıraktın?” Ne gördün ki bu derece kızgınken kızgınlığın yatıştı; böyle bir şimşek çaktı, sonra sönüverdi? Ali dedi ki: “Ben kılıcı Allah için vuruyorum Hakk’ın kuluyum, ten memuru değil Benim sakınmamda ancak Allah içindir, vermem de Tamamıyla Hakk’a aitim, başkasına değil Sen, benim yüzüme tükürünce nefsim kabardı, hiddet ettim, huyum harap, berbat bir hale geldi Öyle bir hale geldim ki o anda savaşımın yarısı Allah içindi, yarısı nefsim için (Halbuki) Allah işinde ortaklık olmaz Kafir bu sözü işitti, gönlünde öyle bir nur zuhur etti ki zünnarını kesti Ben, cefa tohumunu ekmiştim, seni başka türlü sanıyordum Halbuki sen tek huylu bir teraziymişsin, hatta her terazinin oku senmişsin Meğer sen benim soyum sopummuşsun; meğer çırağımın, dinimin aydınlığı senmişsin! Ben o görür göz arayan çırağın kulu, kölesiyim ki senin çırağın da ondan nurlanmış, aydınlanmıştır “Bana kelime-i şahadeti söyle, ben de söyleyeyim ki seni zamanın en yücesi gördüm” dedi Onunla beraber akrabasından, kavminden elli kişiye yakın kimse de âşıkçasına dine yüz tuttular ve Müslüman oldular (I/3499, II/0121, I/1385, II/0122, 2735, 2736, III/740, V/2775, 2776, 3820, VI/4715, I/0866, Hikâye: I/3721-3727, 3729, 3787, 3805, 3976, 3977, 3980-3984, 3986, 3987) Mesnevi'den