|
Prof. Dr. Sinsi
|
Günahtan Kaçmak Sevaptan Önce Gelir
Muhammed Masum-i Faruki hazretleri buyuruyor ki:
“Teberri etmedikçe, tevelli olmaz Yani uzaklaşmadıkça, dostluk olmaz Farzları herkes yapabilir; ama haramlardan herkes kaçamaz Ancak salihler kaçar İyi olan da, kötü olan da, iyilik yapabilir Kötülük yapmamak ise, ancak Allah adamlarının özelliğidir Sıddıklar günah işlemez”
Farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur meselesine gelince, haramların terkinde sadece tasdik yani bunlar haramdır diye inanmak ve kaçınmak vardır, amel yoktur Farzlar da ise tasdik ile beraber ameli de yapmak vardır Amel terk edildiği için günahı daha fazladır Başka bir ifadeyle, farzları yapmayan ameli terk ettiği için, haramları işlemekten daha büyük günaha girer Haram işi yapmayan mesela içki içmeyen; namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek gibi ameli gerektiren işleri yapmıyor İçki içen sadece bir haram işlemiş olur Namaz kılmayan ise, çok ameli terk etmiştir Bir namazda 12 farz var Beş vakit namazda 60 farz var Günde 60 kere büyük günah işliyor namaz kılmayan Diğer farz ve günahlar da buna benzer
O örnekte, cemaat sünnetini işlemek için takkesiz namaz kılmak yani mekruh işlemek meselesi var Cemaat sünnetini terk etmek mekruh olsa idi, iki mekruh çakışacağı için, sizin dediğiniz doğru olurdu Ancak, cemaatsiz, tek başına namaz kılmak mekruh değildir Burada cemaat sünneti ile takkesiz kılma mekruhu çakışıyor (Mekruh işlememek için sünnet terk edilir) kaidesi uygulanıyor O örnekte iki sünnet yok Takkesiz kılmak mekruhtur, cemaate katılmadan kılmak, yani tek başına kılmak mekruh değildir Mekruh olsa idi, iki mekruhtan hafif olan tercih edilirdi Çünkü kaideler şöyledir:
(İki sünnet çakışınca, evla olan tercih edilir)
(İki mekruh çakışınca, hafif mekruh olan tercih edilir)
Mesela, mekruh vakitte ve abdest sıkıştırırken de namaz kılmak mekruhtur İkindi, abdest sıkışık vaziyette mekruh vakit girmeden kılınacak olsa, sıkışık kılındığı için namaz mekruh olur Abdest alıp kılınacak olunca mekruh vakit girecekse, bu ikisi arasında daha hafif olan tercih edilir Daha hafif olan ise, ikindinin mekruh vakte kalmasıdır Abdestin sıkışık olması, biraz daha kerihtir Onun için, namaz mekruh vakte de girse, sıkışık kılmamak için abdest alıp rahat kılmalıdır İki şerden birini yapmak zorunda kalan da hafif olanı yapar Mecelle kaidesi şöyledir:
(Ehveni şerreyn tercih olunur)
Yani iki zararlı şeyden birini yapmak zorunda kalanın hafifini tercih etmesi gerekir
Haramdan kaçmak
Sual: Haramlardan kaçmak mı, yoksa farzları yapmak mı daha kolaydır?
CEVAP
Muhammed Masum-i Faruki hazretleri, (Teberri etmedikçe, tevelli olmaz Yani uzaklaşmadıkça, dostluk olmaz Farzları herkes yapabilir; ama haramlardan herkes kaçamaz Ancak salihler kaçar İyi olan da, kötü olan da, iyilik yapabilir Kötülük yapmamaksa, ancak Allah adamlarının özelliğidir Sıddıklar günah işlemez) buyuruyor
Haramdan kaçmak
Sual: Haramdan sakınmak mı, yoksa farzı yapmak mı daha sevabdır?
CEVAP
Bir haramdan sakınmanın sevabı, bir farzı yapmanın sevabından kat kat çoktur Haramdan sakınmak, farzı yapmaktan önce gelir Zararlardan kaçmak; faydalı şeyleri yapmaktan daha önce gelir Mekruhtan sakınmak, sünnet işlemekten önce gelir Günahtan kaçmak ibadet yapmaktan önce gelir Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Haramdan sakınan kimseyle oturmak ibadettir) [Deylemi]
(Ahirette, helal kazancın hesabı, haram kazancın da azabı vardır) [İ Ahlakı]
(Duanızın kabul olması için, helal lokma yiyin! Çok kimsenin yediği ve giydiği haramdır Sonra ellerini kaldırıp dua ederler Böyle dua nasıl kabul olunur?) [Şir’a]
Haram işleyerek farz yapılmaz Farzla haram bir araya gelince, yani farzı işlerken haram işlemek mecburiyeti olunca, haram işlememek için farz, duruma göre terk veya tehir edilir
Haramların terkinde sadece tasdik yani bunlar haramdır diye inanmak ve kaçınmak vardır, amel yoktur Farzlardaysa, tasdikle beraber ameli de yapmak vardır Amel terk edildiği için günahı daha fazladır Başka bir ifadeyle, farzları yapmayan, ameli terk ettiği için, haram işlemekten daha büyük günaha girer İçki içen sadece bir haram işlemiş olur Namaz kılmayansa, çok ameli terk etmiştir
Haram ve farzlar
Sual: Şu üç cümleyi birer örnekle açıklar mısınız?
1- Haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır
2- Farzları yapmamanın günahı, haram işlemek günahından daha çoktur
3- Kötülükten sakınmak, iyilikten daha sevabdır
CEVAP
1- Haramdan kaçmanın sevabı 100 birim, farzı yapmanın sevabı 10 birim olsun Ana babaya isyan günahı 100 birim, ana babaya iyilik ise 10 sevabdır Haramdan kaçmak daha çok sevab oluyor
2- Farzları yapmamak 100 birim, haram işlemek 10 birim günah olsun Farz olan namazı kılmayan kimse, 100 birim, içki içen ise 10 birim günah işlemiş olur Bir insan her akşam bir içki içse 10 birim günah kazanır Bir namazda 12 tane farz var Bir günde 60 farz eder Bir Müslüman, beş vakit namazını kılmazsa, günde tam 60 kere Allahü teâlâya karşı gelmiş oluyor 60 x 100 = 6000 birim günah eder Farzların özellikle namazın önemi buradan anlaşılmalıdır
3- Kötülükten sakınmak, iyilik yapmaktan daha önce gelir, sevabı da daha fazladır
Her üç maddede, günahtan sakınmanın önemi bildiriliyor Farzları yapmamak da günah oluyor Günahtan kaçmak, sevab işlemekten önce geliyor (Gölge etme, başka ihsan istemem) sözü de bunlara benziyor Gölge edip bana zararın dokunmazsa, iyilik etmezsen bana zararın olmaz denmek isteniyor Komşumuza iyilik etmezsek, bize bir şey demez, ama onu rahatsız edersek, kötü komşu olmuş oluruz Tersine, komşu bize sıkıntı verir de, biz ona katlanırsak, Allah indinde de, iyi komşu olmuş oluruz Hiç kimseye iyilik etmek zorunda değiliz, ama hiç kimseye kötülük etmemeye mecburuz Mecelle’de, (Zararı yok etmek, fayda sağlamaktan önce gelir) deniyor Burada da, zarardan, kötülükten sakınmak fayda sağlamaktan, iyilik etmekten önce geliyor
Yapacağımız bir işte 99 fayda ile bir zarar meydana gelecekse, bir zarardan sakınmak için o 99 faydadan vazgeçmek gerekir
|