|
Prof. Dr. Sinsi
|
Müslüman Bir Ailenin Özellikleri Neler?
Çocuğun, bu ve benzeri konularda ebeveynine itaat etmemesi sorumluluk doğurmaz Çocuğun inancını sarsacak konular da bu kapsama girer Nitekim ayette şöyle buyurulur: "Biz, insana, ana-babasına karşı iyi davranmasını tavsiye etmişizdir Eğer onlar seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (körü körüne) bana ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme" (el-Ankebut, 29/8; bk lokman, 31/14,15)
4) Karı-koca arasındaki ilişkiler de karşılıklı sevgi, saygı ve güzel muaşeret esasına dayanmalıdır
Allahü Teala, aile yuvasının "iyi geçim" esasına dayanması gerektiğini şöyle belirtir: "Eşlerinizle iyi geçininiz Eğer onlardan hoşlanmazsanız (biliniz ki), Allah'ın hakkınızda çok hayırlı kılacağı bir şeyden de hoşlanmamış olabilirsiniz" (en-Nisa',4/19)
Muaşeret; söz ve davranışların güç yettiği kadar güzel olmasıdır Allahın Rasülü şöyle buyurmuştur: "Sizin en hayırlıınız, ailesine karşı en hayırlı olandır Ben de aileme karşı hayırlı olanım" (İbn Mace, Nikah, 50; Darimî, Nikah, 55) Hz Peygamber eşleriyle en güzel geçim halinde idi Daima güler yüzlü ve tatlı dilli idi Aile fertlerine iltifat eder ve onların maişetini geniş tutardı Hz Aişe, Allah elçisinin kendisi ile yaptığı bir yarışı şöyle anlatır: "Rasülullah (sas) benimle yarış yapmış ve ben onu geçmiştim Bu, benim bedence zayıf olduğum bir sırada olmuştu Daha sonra ben kilo alınca yeniden yarıştık, fakat bu kere o beni geçti" (İbn Mace, Nikah, 50; A b Hanbel, VI, 129,182, 261, 280; bk Ebu Davud, Cihad, 61; A b Hanbel, VI, 264; İbn Kesîr, Tefsir, l, 369)
Kadının kocasının meşru olan isteklerine uyması gerekir Örfe ve toplum değerlerine göre ev içinde kadına ait olması gereken iş ve hizmetler "iyi geçim"in bir sonucu olarak kadın tarafından yapılmalıdır Dengi aileler hizmetçi çalıştırmıyorsa temizlik, çamaşır ve mutfak işleri kadına ait işler arasında sayılabilir Çocuklarının bakımı da bu kapsama girer Kadın ma'siyet sayılan emirlere uymaya zorlanamaz (bk Buhari, Nikah, 94)
Allah'ın Rasülüne hangi kadının daha hayırlı olduğu sorulunca, şu cevabı vermiştir: "Kocası kendisine bakınca, ona neşe ve sevinç verir, emrederse itaat eder, kendi malı ve özel yaşantısı konusunda, kocasının sevmediği şeyleri yapmaz" (Ab Hanbel, II, 251, 432, 438; bk Ebu Davud, Zekat, 32; ibn Mace, Nikah, 5)
Sonuç olarak, dünya hayatını ömür boyu birlikte yaşamaya karar veren eşler birbirinin değerini bilmeli, karşılıklı anlayış ve fedakarlık içinde İslam'ın belirlediği ilkelere uyarak Yüce Allah'ın rızasını kazanmaya çalışmalıdır Ne kadının ve ne de erkeğin hayatı çekilmez hale getirmeye hakkı yoktur Eşlerin geçimsizliğinden özellikle aile içindeki dinî yaşantı zarar görmeye başlamışsa, tarafların İslam'ın bu konuda getirdiği önlemleri alma hakkı doğar Öğüt, hafifçe dövme, yatakta yalnız bırakma, hakeme başvurma ve boşama bunlar arasında sayılabilir İleride bu önlemler üzerinde ayrıca duracağımız için kısa geçiyoruz
5) Aile içinde eve giriş ve çıkışlarda aşağıdaki edeplerin gözetilmesi gerekir
Eve girerken zile basmak, girince selam vermek, hal-hatır sormak, çocukların ana-babalarına ait yatak odasına izinsiz girmemesi gibi edepler bunlar arasında sayılabilir
Kur'an-ı Kerîm'de başkasının evine giriş edebi şöyle belirlenmiştir: "Ey iman edenler! Kendi evinizden başka evlere, kendinizi tanıtıp ünsiyet kurmadan ve ev halkına selam vermeden girmeyin Herhalde bunun, sizin için daha iyi olduğunu düşünüp anlarsınız" (en-Nûr, 24/27) Devamı olan ayetlerde ise; evde kimse yoksa, izinsiz girilmemesi ve "geri dönün" denilirse, hemen dönülmesi, ancak bu gidilen evde kendimize ait eşya bulunur, fakat o sırada evde kimse oturmuyorsa buraya girmekte bir sakınca olmadığı belirtilir (en-Nûr, 24/28, 29)
Diğer yandan evin içinde birlikte yaşanan erginlik çağına girmeyen çocukların, günün üç vaktinde, yatak odasına veya dinlenme yerine girerken üç defa izin istemeleri esası getirilir Bu üç vakit; sabah namazından önce, öğleyin dinlenmek üzere yatıldığında veya yatsı namazından sonraki vakitlerdir Çünkü bu vakitlerde, kişinin giysilerini çıkarmış olması mümkündür Evin ergin çocuklarının da aynı şekilde izin isteyerek bu yerlere girebileceği ayrıca vurgulanmıştır (en-Nûr, 24/58, 59)
Ailede evlenme ümidi kalmamış yaşlı kadınların, zinetlerini açmamak şartıyla, yabancı erkeklerin yanında bazı giysilerini çıkarmalarının mümkün ve caiz olduğu belirtilmiştir (en-Nur, 24/60)
Ev içinde karı-kocanın yanına belli saatlerde izinsiz girmeyi yasaklayan yukarıdaki ayetlerin inme sebebi şudur
Mukatil bin Hayyan'a göre, ashab-ı kiramdan Esma binti Mürsed ile kocası, Nebî (sas)'e yemek hazırlamışlardı Bu arada bir takım insanlar izinsiz olarak içeri girmeye başlamıştı Esma (ranha) şöyle dedi: "Ey Allahın Rasulü! Bu ne çirkin bir durum Bir kadınla erkeğin yanına, ikisi bir örtü altında iken çocukları izinsiz giriyor" Bunun üzerine yukarıdaki ayetler inmiştir (bk ibn Kesîr, Muhtasar, Tefsîr, İhtisar ve Tahk M Ali, es-Sabünî, 7 baskı, Beyrut, 1402/1981, II, 618)
|