Kemiklerin Yapısı -Kemik Çeşitleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Kemik Yapısı ve Kemik Çeşitleri

Kemik, organik (%35) ve inorganik (%65) maddelerden oluşur

Organik kısımda Tip I kollagen (%90-95), inorganik kısımda başlıca kalsiyum hidroksiapatit [Ca10(PO4)6(OH)2] bulunur

Vücuttaki kalsiyumun hemen tümü; fosfor, sodyum ve magnezyumun da büyük kısmı buradadır

Kemikleşme, temel olarak, kalsiyum hidroksiapatitin kemik matriksi üzerine çökmesidir

Kemiklerin mineralizasyonunda D vitamininin önemli rolü vardır

Organik kısım, hücrelerden ve proteinlerden oluşur

Başlıca hücreler osteoblastlar, osteositler, osteoklastlar ve osteoprogenitör hücrelerdir

Organik bölümdeki proteinlerin büyük çoğunluğunu oluşturan Tip I kollagen, osteoidin de ana maddesidir

Kemikte; osteokalsin, osteopontin ve osteonektin gibi maddeler de bulunur

Osteokalsinin serum düzeyi, osteoblastik-osteoklastik aktivitenin derecesini yansıtır

Tip I kollagenin parçalanma ürünleri olan piridinolin ve deoksipiridinolinin idrardaki düzeyleri de kemik rezorpsiyonunun değerlendirilmesinde yardımcıdır

Kemiklerin genetik olarak kodlanmış olan biçimlerini alma sürecine modelizasyon, erişkinlik boyunca görülen ve birbirini izleyen yapım/yıkım sürecine de remodelizasyonTemel çok hücreli birim tarafından yönlendirilen bu süreç; sistemik hormonal etkilerin yanısıra, yerel olarak üretilen (parakrin) maddelerin kontrolündedir

Osteoblastik aktivite rezorpsiyonu (yıkımı); rezorpsiyon, osteoblastik aktiviteyi (yapımı) uyarır

Bu ilişki coupling olarak adlandırılır

Yapım-yıkım süreci normal kortikal kemikte ortalama 100 gün, trabeküler kemikte 200 gün sürer

Bu sürece trabeküler kemiğin katılımı çok daha yüksek düzeydedir

Uzun kemikler endokondral kemikleşme ile (kıkırdak taslağın kalsifiye olmasıyla); yassı kemikler ise membranöz kemikleşme ile (kıkırdak aşaması olmadan, doğrudan osteoide kalsiyum çökmesi ile) büyürler

Uzun kemiklerde büyüme, puberteye kadar büyüme plakları çevresinde daha çok olmak üzere devam eder

(Embriyo döneminde, tüm uzun kemiklerin önce kıkırdak taslakları oluşur daha sonra kemikleşecek olan bu taslaklar "primer kemikleşme merkezleri" olarak adlandırılırlar)

Yapı bakımından üç çeşit kemik bulunur

1

Uzun kemikler 2

Yassı kemikler 3

Kısa kemikler

1

Uzun Kemikler

- Boyu eninden uzun olan kemiklerdir

- Vücudun hareketini sağlayan kemiklerdir

- Kol ve bacaklarda bulunur

- Sarı ilik ve kemik kanalı vardır

2

Yassı Kemikler

- Yassı görünümlü kemiklerdir

- Sarı ilik ve kemik kanalı voktur

- Göğüs, kafatası ve kaburga kemikleri yassı kemiklerdir

3

Kısa Kemikler

- Boyu, eni ve genişlikleri hemen hemen aynı olan kemiklerdir

- Sarı ilik ve kemik kanalı yoktur

- Omurga, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir

10-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Kemiklerin Yapısı -Kemik Çeşitleri Kemik Yapısı ve Kemik Çeşitleri Kemik, organik (%35) ve inorganik (%65) maddelerden oluşur Organik kısımda Tip I kollagen (%90-95), inorganik kısımda başlıca kalsiyum hidroksiapatit [Ca10(PO4)6(OH)2] bulunur Vücuttaki kalsiyumun hemen tümü; fosfor, sodyum ve magnezyumun da büyük kısmı buradadır Kemikleşme, temel olarak, kalsiyum hidroksiapatitin kemik matriksi üzerine çökmesidir Kemiklerin mineralizasyonunda D vitamininin önemli rolü vardır Organik kısım, hücrelerden ve proteinlerden oluşur Başlıca hücreler osteoblastlar, osteositler, osteoklastlar ve osteoprogenitör hücrelerdir Organik bölümdeki proteinlerin büyük çoğunluğunu oluşturan Tip I kollagen, osteoidin de ana maddesidir Kemikte; osteokalsin, osteopontin ve osteonektin gibi maddeler de bulunur Osteokalsinin serum düzeyi, osteoblastik-osteoklastik aktivitenin derecesini yansıtır Tip I kollagenin parçalanma ürünleri olan piridinolin ve deoksipiridinolinin idrardaki düzeyleri de kemik rezorpsiyonunun değerlendirilmesinde yardımcıdır Kemiklerin genetik olarak kodlanmış olan biçimlerini alma sürecine modelizasyon, erişkinlik boyunca görülen ve birbirini izleyen yapım/yıkım sürecine de remodelizasyonTemel çok hücreli birim tarafından yönlendirilen bu süreç; sistemik hormonal etkilerin yanısıra, yerel olarak üretilen (parakrin) maddelerin kontrolündedir Osteoblastik aktivite rezorpsiyonu (yıkımı); rezorpsiyon, osteoblastik aktiviteyi (yapımı) uyarır Bu ilişki coupling olarak adlandırılır Yapım-yıkım süreci normal kortikal kemikte ortalama 100 gün, trabeküler kemikte 200 gün sürer Bu sürece trabeküler kemiğin katılımı çok daha yüksek düzeydedir Uzun kemikler endokondral kemikleşme ile (kıkırdak taslağın kalsifiye olmasıyla); yassı kemikler ise membranöz kemikleşme ile (kıkırdak aşaması olmadan, doğrudan osteoide kalsiyum çökmesi ile) büyürler Uzun kemiklerde büyüme, puberteye kadar büyüme plakları çevresinde daha çok olmak üzere devam eder (Embriyo döneminde, tüm uzun kemiklerin önce kıkırdak taslakları oluşur daha sonra kemikleşecek olan bu taslaklar "primer kemikleşme merkezleri" olarak adlandırılırlar) Yapı bakımından üç çeşit kemik bulunur 1 Uzun kemikler 2 Yassı kemikler 3 Kısa kemikler 1 Uzun Kemikler - Boyu eninden uzun olan kemiklerdir- Vücudun hareketini sağlayan kemiklerdir - Kol ve bacaklarda bulunur- Sarı ilik ve kemik kanalı vardır 2 Yassı Kemikler - Yassı görünümlü kemiklerdir - Sarı ilik ve kemik kanalı voktur - Göğüs, kafatası ve kaburga kemikleri yassı kemiklerdir 3 Kısa Kemikler - Boyu, eni ve genişlikleri hemen hemen aynı olan kemiklerdir - Sarı ilik ve kemik kanalı yoktur - Omurga, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir