Tiroid Bozuklukları

Tiroidin Az Çalışması

Hipotiroidi adı verilen tiroidin az çalışması durumunda tiroit bezinde T3 ve T4 hormonlarının üretimi azalır Nüfusun yüzde birini etkileyen ve esas

Hipotiroidi adı verilen tiroidin az çalışması durumunda tiroit bezinde T3 ve T4 hormonlarının üretimi azalır Nüfusun yüzde birini etkileyen ve esas olarak orta yaşlı ve yaşlı kadınlarda görülen en yaygın türünde, bir bağışıklık sistemi kusuru hücrelerinin tümünü tahrip ettiğinden tiroit bezi büzülür Daha seyrek olarak bu kusur hipotiroidiyle birlikte tiroit bezi büyümesine, yani guatr oluşumuna da neden olur Bu hastalığa Hashimoto tiroiditi adı verilir Basedow-Graves hastalığında olduğu gibi, bu hipotiroidi türü de bir sonraki sayfadaki kutuda gösterilen “otoimmün hastalıklar” (bağışıklık sisteminin kişinin kendi vücudundaki bir öğeyi hedef aldığı hastalıklar) adı verilen diğer hastalıklarla bağlantılıdır

Hipotiroidi gelişmesi sizde bu sorunlardan birinin ya da birkaçının gelişme olasılığını artırır, ama risk yine de küçüktür İnsanlarda hipotiroidi gelişmesinin bir başka nedeni ise Basedow-Graves hastalığının ameliyatla ya da radyoaktif iyotla tedavi edilmesidir
Hipotiroidi akşamdan sabaha değil, aylar içinde yavaş yavaş gelişir ve başlangıçta aileniz belirtileri fark etmeyebilir ya da bunları yaşlanmanıza verebilir

Uygun laboratuvar testlerine erişim olanakları yaygınlaştığı için, hipotiroidi günümüzde belirtilerin hafif olduğu görece erken bir evrede saptanabiliyor İleri evredeki hipotiroidiye bazen “miksödem” adı verilir

Şu ya da bu nedenle tanının birkaç ay, hatta birkaç yıl geciktiği durumlar dışında, yukarıda sözü edilen belirtilerin hepsinin bulunması beklenmez Doktora genellikle halsizlik ve kilo alma gibi birçok nedene bağlı olabilecek belirsiz yakınmalarla başvurursunuz

Size bir kan testi yapılır; T4 düzeyinizin düşük, TSH düzeyinizin yüksek olduğu görülürse, hipotiroidiniz olduğu doğrulanır Anjina gibi bir komplikasyon gelişmediyse tedavinizi aile doktorunuz sürdürebilir

Belirtiler

• Kilo alma: İştah artışı olmamasına, hatta iştahın azalmasına karşın hastaların çoğu beş on kilo alır

• Soğuğa duyarlılık: Çok üşürsünüz ve sürekli kalın giyinmek ve ateşe ya da sobaya yakın oturmak istersiniz Özellikle soğuk havalarda ani hareketlerde kaslarınız tutulabilir ya da kramplar gelişebilir

• Ruhsal sorunlar: Halsizlik, uyku hali ve zihnin daha yavaş çalışması gibi sorunlar olur Tepkileriniz de yavaşlar, ama mizah duygunuzdan bir şey kaybetmezsiniz! Yaşlı hastalarda bu durum bunamayla karıştırılabilir Bazı hastalarda da depresyon ve paranoya gelişir Geçmişte “miksödem deliliği” denen durum budur

• Konuşma: Sesiniz kısılır ve boğuklaşır; genellikle geveleyerek konuşursunuz

• Kalp: Tiroit bezinin fazla çalışmasından farklı olarak, nabzınız dakikada yaklaşık 60 vuru olacak kadar yavaşlar Tansiyonunuz yükselebilir ve uzun süre hipotiroidisi olan yaşlı hastalarda kalp yetersizliği riski vardır Hipotiroidinin ilk belirtisi anjina olabilir

• Barsak hareketleri: Büyük bir olasılıkla kabızlık gelişir

• Âdet kanamaları: Henüz menopoza girmediyseniz, âdet kanamalarınızın miktarı artabilir (menoraji)

• Deri ve saçlar: Deriniz sert ve kurudur ve hemen pul pul olur Renginiz solgundur Gözkapaklarınız, elleriniz ve ayaklarınız şişer Bazı kişiler derilerinin limon yeşili bir renk aldığını fark edebilir ve kan damarlarının belirginleşmesiyle yanaklarda kızarıklık olabilir

Ateşe ya da sobaya çok yakın oturunca bacak deriniz benek benek olabilir Bazı kişilerde deride beyaz lekelerin oluştuğu vitiligo adı verilen durum gelişir Saçlarınız kurur ve çabuk kırılır ve kaşlarınızın kenarları dökülebilir

• Sinir sistemi: Biraz duyma kaybı nız ve denge sorununuz olabilir Özellikle geceleri parmaklarınız karıncalanırsa ellerinizi hızla sallamak rahatlatıcı olabilir

OTOİMMÜN HASTALIKLAR

• Pernisiyöz anemi; bu durumda kan sayısının normal olması için düzenli aralıklarla B12 vitamin iğnesi yapılması gerekir

• Şeker hastalığı (diabetes mellitus); genellikle insülin tedavisi gerektirir

• Addison hastalığı: her iki böbreğin üzerine yerleşmiş olan böbreküstü bezleri yeterince kortizol ve aldosteron salgılamaz, ama bu hormonlar haplarla alınabilir

• Erken yumurtalık yetersizliği; bu da âdetlerin kesilmesine, kısırlığa ve erken menopoza neden olur

• Tiroide komşu paratiroid bezlerinin az çalışması; bu durum kandaki kalsiyum düzeyinin düşmesine ve kaslarda kasılma nöbetlerine (tetani) neden olur, ama D vitaminiyle etkili biçimde tedavi edilebilir

• Vitiligo; derinin bazı bölgelerinde pigment kaybı sonucunda beyazlaşmalar görülen ve kişiye “alacalı” bir görünüm veren hastalık

Tedavi
Hipotiroidi tiroksinle tedavi edilir Türkiye’de 100 mikrogram (01 miligram) levotroksin sodyum içeren tabletler kullanıma sunulmuştur Normalde tiroksin tedavisine yavaş başlanır ve üç dört hafta boyunca günde 50 mikrogram kullanmanız önerilir Sonra yine üç dört hafta boyunca günde 100 mikrograma, daha sonra da günde 150 mikrograma çıkılır Tedavinin başlangıcından yaklaşık üç ay sonra yeniden kan testi yapılarak dozda küçük bir ayarlama gerekip gerekmediğine bakılır Amaç kandaki normal T4 ve TSH düzeylerine ulaşmaktır

İki üç hafta içinde kendinizi daha iyi hissetmeye başlarsınız; kısa sürede kilo vereceksiniz ve gözlerinizin çevresindeki şişkinliğin geçtiğini göreceksiniz, ama derinizin ve saçlarınızın eski haline gelmesi için aylar geçmesi gerekebilir Normalde tiroksin tedavisini ömür boyunca sürdürmeniz gerekecektir

HASTA ÖYKÜSÜ
Jean Spencer 17 yaşında bir lise son sınıf öğrencisiydi ve üniversiteye devam ederek hukuk okumak istiyordu On bir yaşından beri şeker hastalığı vardı ve günde iki kez kendisine insülin iğnesi yapıyordu

Şeker hastalığı her zaman yeterince denetim altında tutulabilmişti ve gerekli insülin dozları oldukça sabitti Bununla birlikte, son üç aydır geçmişteki kadar insüline gereksinim duymadığını fark etmek onu şaşırtmıştı Dört kez kan şekeri çok düştüğü için sınıfta neredeyse bayılmış, öğretmeninin verdiği şekerli içeceklerle kendine gelmişti

Bir kez şekerli içecek yeterli olmamış, acele hastaneye götürülerek damardan glikoz verilmesi ve bir gece hastanede kalması gerekmişti Jean’in anne babası ve öğretmenleri sınıfta derslere yeterince yoğunlaşamaması nedeniyle de kaygılanıyorlardı; son sınavlarda beklediği başarı düzeyine ulaşamamıştı Soğuktan ve sıcaktan da yakınmaya başlamıştı ve sesi boğuklaştığı için okuldaki Noel Konserinde şarkı söyleyememişti Jean’in dış görünümündeki değişiklikleri Kanada’dan gelen ve kendisini bir yıldır görmeyen teyzesi fark etti On yıl önce o da hipotiroidi geçirmişti ve Jean’e kan testi yaptırmasını önerdi Jean artık teyzesi gibi tiroksin tabletleri alıyor ve insülin dozu önceki düzeye döndü Lise bitirme ve üniversiteye girişte büyük başarı gösterdi ve şu anda hukuk fakültesi birinci sınıfta okuyor