Bağımlılığı Etkileyen Risk Ve Koruyucu Etmenler Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Risk etmenleri nelerdir?

Gençler alkol ve madde kullanımı açısından önemli bir risk grubunu oluşturmaktadır

Ancak sadece genç olmak alkol ve madde kullanmayı belirlemede yeterli olmamaktadır

Bazı başka etmenlerin de varlığı alkol ve madde kullanmaya başlamada bir yatkınlık oluşturmaktadır

Bu etmenlerin hiçbiri alkol ve madde kullanımının ortaya çıkmasında tek başına etkili değildir

Birçok faktör bir araya gelerek etkili olmakta, aynı zamanda koruyucu etmenler de devreye girmektedir

Risk etmenleri şöyle özetlenebilir:

• Yoksulluk

• Gelir düzeyi düşük bir bölgede yaşamak

• İşsizlik

• Evdeki yaşam koşullarının uygun olmaması

• Suç oranının yüksek olması

• Ailede madde kullanan bireylerin varlığı

• Çocuk istismarı ve ihmalinin olması, aile içi şiddet

• Aile içi stresin fazla olması (örneğin ekonomik sorunlar)

• Geniş ve kalabalık aileler

• Düşük eğitim düzeyine sahip ebeveynler

• Parçalanmış, boşanmış aileler

• Ebeveynlerden birinin kaybı

• Baskıcı ve ilgisiz aile ya da aşırı koruyucu, kollayıcı aile

• Aile içinde gencin özdeşim kurabileceği bir bireyin olmaması

Gence ait nedenler:

• Fiziksel ya da ruhsal hastalıklar

• Öğrenme güçlükleri

• Duygularını ifade etmekte güçlük

• Aşırı duyarlılık

• Stresle başa çıkma yetisinin düşük olması

• İlişki kurmakta zorluk

• Düşük kendine güven

• Aşırı tepkisellik, kendisini kontrol etmekte güçlük, ödüllendirmenin gecikmesine dayanamama

• Okul başarısızlığı

• Şiddet içeren davranışlarda bulunma

• Suç işlemeye yatkınlık

Koruyucu etmenler nelerdir?

Alkol ve m adde kullanımına risk etmenleri olduğu kadar koruyucu etmenler de etki etmektedir

Koruyucu etmenlerin kuvvetlendirilmesi, gençler için bu etmenlerin baskın olmasının sağlanması alkol ve madde kullanımını önleyici bir rol oynayacaktır

• Orta ya da üst sosyoekonomik düzey

• Düşük işsizlik oranı

• İyi komşuluk ilişkileri

• Suç işleme oranının az olması

• Okulun gence kendini gerçekleştirmesi için olanaklar sunması

• Öğrenme, katılım ve sorumluluğu destekleyen okul ortamı

• Kaliteli sağlık hizmeti

• Sosyal hizmetin varlığı

• Öğrenmeyi destekleyen ebeveynler

• Dört çocuktan az olması

• Stresli yaşam olaylarının az sayıda olması

• Akraba ilişkilerinin güçlü olması

• Evlilik ilişkisinde düşük çatışma

Gence ait nedenler:

• Uygun erken gelişim ve konuşma

• Zeka düzeyini yüksek olması

• Sağlıklı olmak

• Sevecen olma

• Uyumlu olma

• Beklentilerin sağlıklı olması

• İç disiplinin olması

• İçsel kontrolün varlığı

• Sorun çözme yetilerine sahip olma

• Toleranslı olma

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bağımlılığı Etkileyen Risk Ve Koruyucu Etmenler Nelerdir? Risk etmenleri nelerdir? Gençler alkol ve madde kullanımı açısından önemli bir risk grubunu oluşturmaktadır Ancak sadece genç olmak alkol ve madde kullanmayı belirlemede yeterli olmamaktadır Bazı başka etmenlerin de varlığı alkol ve madde kullanmaya başlamada bir yatkınlık oluşturmaktadır Bu etmenlerin hiçbiri alkol ve madde kullanımının ortaya çıkmasında tek başına etkili değildir Birçok faktör bir araya gelerek etkili olmakta, aynı zamanda koruyucu etmenler de devreye girmektedir Risk etmenleri şöyle özetlenebilir: • Yoksulluk • Gelir düzeyi düşük bir bölgede yaşamak • İşsizlik • Evdeki yaşam koşullarının uygun olmaması • Suç oranının yüksek olması • Ailede madde kullanan bireylerin varlığı • Çocuk istismarı ve ihmalinin olması, aile içi şiddet • Aile içi stresin fazla olması (örneğin ekonomik sorunlar) • Geniş ve kalabalık aileler • Düşük eğitim düzeyine sahip ebeveynler • Parçalanmış, boşanmış aileler • Ebeveynlerden birinin kaybı • Baskıcı ve ilgisiz aile ya da aşırı koruyucu, kollayıcı aile • Aile içinde gencin özdeşim kurabileceği bir bireyin olmaması Gence ait nedenler: • Fiziksel ya da ruhsal hastalıklar • Öğrenme güçlükleri • Duygularını ifade etmekte güçlük • Aşırı duyarlılık • Stresle başa çıkma yetisinin düşük olması • İlişki kurmakta zorluk • Düşük kendine güven • Aşırı tepkisellik, kendisini kontrol etmekte güçlük, ödüllendirmenin gecikmesine dayanamama • Okul başarısızlığı • Şiddet içeren davranışlarda bulunma • Suç işlemeye yatkınlık Koruyucu etmenler nelerdir? Alkol ve m adde kullanımına risk etmenleri olduğu kadar koruyucu etmenler de etki etmektedir Koruyucu etmenlerin kuvvetlendirilmesi, gençler için bu etmenlerin baskın olmasının sağlanması alkol ve madde kullanımını önleyici bir rol oynayacaktır • Orta ya da üst sosyoekonomik düzey • Düşük işsizlik oranı • İyi komşuluk ilişkileri • Suç işleme oranının az olması • Okulun gence kendini gerçekleştirmesi için olanaklar sunması • Öğrenme, katılım ve sorumluluğu destekleyen okul ortamı • Kaliteli sağlık hizmeti • Sosyal hizmetin varlığı • Öğrenmeyi destekleyen ebeveynler • Dört çocuktan az olması • Stresli yaşam olaylarının az sayıda olması • Akraba ilişkilerinin güçlü olması • Evlilik ilişkisinde düşük çatışma Gence ait nedenler: • Uygun erken gelişim ve konuşma • Zeka düzeyini yüksek olması • Sağlıklı olmak • Sevecen olma • Uyumlu olma • Beklentilerin sağlıklı olması • İç disiplinin olması • İçsel kontrolün varlığı • Sorun çözme yetilerine sahip olma • Toleranslı olma