Kalp, Kalp-Damar Sistemi

Kalbin gizli yaşamına kısa bir bakış

Kalp ve toplam uzunluğu 100000 km'yi bulan kan damarı ağı, kalp-damar sistemini oluşturur

Kalp, kalp-damar sisteminin temel işlevinden sorumludur: kanı bu devasa damar ağı vasıtasıyla vücudun bütün organ ve dokularına pompalar Bu sürece "kan dolaşımı" denir

Kan dolaşımını "8" şeklinde düşünebiliriz "8"in bir kolunda kan kalp ile akciğerler arasında dolaşır (akciğer dolaşımı) Diğer kolunda ise, kan kalp ile diğer vücut bölgeleri arasında dolaşır (sistemik dolaşım) Bu iki kol, kanı devamlı bir dolaşım halinde tutacak şekilde birbiriyle ilişki içindedir: kalpten vücuda, vücuttan kalbe, kalpten akciğere, akciğerden tekrar kalbe ve kalpten tekrar vücuda

Atardamarlar (arterler) kanı kalpten uzağa taşırlar Toplardamarlar (venler) kanı tekrar kalbe taşırlar Kılcal damarlar ise (kapillerler) geşiş bölgesidir ve kan atardamardan toplardamara geçerken besinler dokuya ve dokudaki atık maddeler de kana geçer

Şimdi bu 13 sayfalık elektronik broşürde kalbin kan ve besinleri vücuda nasıl pompaladığına bir göz atalım

Kalbin yerleşimi ve büyüklüğü

Kalp, göğüsün orta hattından hafifçe solda yer alır

Kalp, ön tarafta sternum denilen göğüs kemiği,arkada omurga, ve bunlara ek olarak yanlarda akciğerler ve kaburgalar tarafından çevrelenerek korunur

Kalp ameliyatlarının çoğunluğunda, kalbe ulaşmak için sternum orta hattan yukarıdan aşağıya doğru kesilerek iki yana ayrılır

Kalbin şekli , sanıldığı gibi "©" biçiminde değil, tepesi aşağıda, tabanı yukarıda ters çevrilmiş bir koniyi andırır Bu koninin sivri kısmına apeks denilir Kalbin apeksi göğsün sol tarafına ve aşağıya doğru yönlenmiştir

Ortalama bir yetişkinin kalbi yaklaşık olarak sıkılmış yumruğu büyüklüğündedir ve yaklaşık 350 gram ağırlığındadır

Kalbin katmanları

Kalbin kas duvarı üç katmandan oluşur:

◊ Endokard Kalbin kas duvarlı odacıklarının ve kapakların iç yüzeyini kaplayan ince bir katmandır

◊ Miyokard Kalp kasının kalın orta tabakasıdır Kalbin pompa işlevinden başlıca bu tabaka sorumludur

◊ Epikard Kalbin dış yüzeyini kaplayan parlak bir tabakadır

◊ Ayrıca, bunların en dışında kalbi çevreleyen koruyucu bir kese daha vardır ki buna da perikard denilir

Dört odacık

Kan dolaşımı devamlı bir süreçtir ve kalp, akciğerler ve vücudun diğer kısımlarının sürekli gelen ve giden bir kan desteği vardır Kalpteki çeşitli yapılar bu geliş ve gidişleri düzenler

Kalp iki tarafa bölünmüştür: sağ ve sol Her bir tarafta 2 odacık bulunur ve bir kalpte toplam 4 odacık vardır Bu dört odacık sağ ventrikül (sağ karıncık), sol ventrikül (sol karıncık), sağ atrium (sağ kulakçık) ve sol atrium (sol kulakçık)'tır

Bu odacıklar birbirinden ne ile ve nasıl ayrılmaktadır? Hem sağ tarafta hem de sol tarafta, atriumla ventrikül arasında, kanın tek yönlü olarak sadece atriumdan ventriküle geçmesine izin veren birer kapak vardır Sağ ve sol atrium birbirinden atriumlar arası septum (ayırıcı tabaka, zar) ile ayrılır Doğmadan önce bu septumda kanın bir atriumdan diğerine geçmesine izin veren bir delik vardır Bu delik doğumdan hemen sonra kapanır Sağ ventrikülle sol ventrikülü birbirinden ayıran yapıya ise ventriküller arası septum denir

Kalbin sağ tarafı akciğer dolaşımını, sol tarafı ise vücudun diğer kısmındaki sistemik dolaşımı sağlar

Kalbin beslenmesi

Vücudun diğer kısımlarını besleyici kanı pompalayan kalbin kendisinin de kana ihtiyacı vardır Kalpten çıkan ana atardamar olan aortanın ilk iki dalı kalbi beslyen sağ ve sol ana koroner arterlerdir Sol ana koroner arter iki büyük dala ayrılır: kalbin arkasına dolanan "sirkümflex koroner arter" ve kalbin ön yüzünde aşağı doğru ilerleyen "sol ön inen arter"(LAD) Koroner arterler kalbin yüzeyine doğru ilerlerler ve daha küçük dallara ayrılırlar Bu atardamarlardan giden kan kalbi besledikten sonra koroner toplardamar sisteminde toplanarak sağ atriuma dökülür