Gen Nedir?Genler Nasıl Gösterilir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Genler nasıl gösterilir?

Genler bir DNA zincirinin belli uzunluktaki bir kesiti olup genetik kodlamanın en küçük birimidir

DNA organik bazlar(Adenin-Timin-Guanin-Sitozin) ,beş karbonlu riboz şekeri ve fosfat moleküllerinden oluşur

Genlerde bu diziliş içinde genetik koda göre dizilir

fosfat-şeker-Adenin-Timin-şeker-fosfat

fosfat-şeker-Guanin-Timin-şeker-fosfat şeklinde gösterilir

Genotip:Canlının iç yapısı ile ilgili özellikler

Homozigot veya Heterezigot

Fenotip:Canlını dış görünüşü ile ilgili özellikler

Uzun boylu-Kısa boylu gibi

GENOTİP: Bir insanın kromozomlarmdaki genlerin tümü, o insanın kalıtsal tipini yani genotipini oluşturur

FENOTİP: Fenotip, bir insanın genleri tarafından kararlaştırılan, klinik-laboratuvar ve başka yöntemlerle izlenilebilen özellikleridir

Saç rengi, kan grubu, cilt rengi gibi pek çok özellik, insanın fenotipik özellikleridir

Kan grupları da genler tarafından denetlenen özelliklerdir

Kan grupları, alyuvarların zarla*rında bulunan bazı antijenlere bağlı olarak ortaya çıkarlar

Bu antijenler o kanı, ya da aynı kan grubunu taşıyan insanlar İçin antijenik değildir

Başka kan gruplarını taşıyan insanlar için antijeniktirler

Genler antijenlerin çeşitlerini kararlaştırarak değişik kan gruplarının oluşma*sına neden olurlar

ABO Rh, MNSs gibi 24000 çeşit kan grubu sistemi vardır, fakat uygulamada bunların yalnız ABO ve Rh sistemleri önem taşır

Kan grubu A olan bir insanın alyuvarlarının yüzeyinde A-antijeni, serumunda B-antijenine karşı anti-B-antikoru bulunur

Serumdaki bu antikorlar için “aglütinin, izoaglütinin” gibi de*yimler kullanılırsa da, biz anti-B, A-antikoru de*yimlerini kullanacağız

Şimdi küçük bir problem çözelim

Kan grubu A olan bir kişiye B grubu kan yerecek olursak ne olur? Kan grubu A olan kişinin serumunda, B grubu kanın alyuvarlarında bulunan antijene karşı anti-B-antikoru bulunur

Buna göre kan grubu A olan kişiye B grubu kan verildiğinde, anti-B-antikoru alyuvarların B antijeniyle birleşip bu alyuvarların aglütinasyonuna neden olur

Kümeleşen alyuvarlar hayati önem taşıyan bir organın damarlarını tıkayıp ölüme neden olabilir*ler

Kan grubu B olan bir kişi, alyuvarlarında B-antijeni taşırken serumunda anti-A-antikoru taşır

Kan grubu AB olan bir kişi, alyuvarlarında hem A hem de B antijenini taşırken, serumunda anti-A ve anti-B-antikorları taşımaz

Bazı kişile*rin kromozomlarında A ve B antijenlerini kararlaştıran genler bulunmadığı için bu insanla*rın alyuvarlarının yüzeyinde A ve B antijenlerinin her ikisine de rastlanmaz

Bu kişilerin kan grubuna 0 kan grubu denir

Kan grubu 0 (sıfır) olan kişinin serumunda anti-A-antikoru ve anti-B-antikoru bulunur

Beyaz ırkın yaklaşık % 85′i alyuvarlarında Rh denilen bir antijen daha taşır

Bu antijeni taşıyan kan gruplarına Rh ( + ), taşımayanlara Rh (-) denir

Rh (-) olan bir kişiye Rh (4-j bir kan verilecek olursa, Rh antijenine karşı antikorlar gelişir

Bu antikorlar Rh (+) olan kanın alyuvarlarım aglütine ederler

10-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Gen Nedir?Genler Nasıl Gösterilir? Genler nasıl gösterilir? Genler bir DNA zincirinin belli uzunluktaki bir kesiti olup genetik kodlamanın en küçük birimidirDNA organik bazlar(Adenin-Timin-Guanin-Sitozin) ,beş karbonlu riboz şekeri ve fosfat moleküllerinden oluşurGenlerde bu diziliş içinde genetik koda göre dizilir fosfat-şeker-Adenin-Timin-şeker-fosfat fosfat-şeker-Guanin-Timin-şeker-fosfat şeklinde gösterilir Genotip:Canlının iç yapısı ile ilgili özelliklerHomozigot veya Heterezigot Fenotip:Canlını dış görünüşü ile ilgili özelliklerUzun boylu-Kısa boylu gibi GENOTİP: Bir insanın kromozomlarmdaki genlerin tümü, o insanın kalıtsal tipini yani genotipini oluşturur FENOTİP: Fenotip, bir insanın genleri tarafından kararlaştırılan, klinik-laboratuvar ve başka yöntemlerle izlenilebilen özellikleridir Saç rengi, kan grubu, cilt rengi gibi pek çok özellik, insanın fenotipik özellikleridir Kan grupları da genler tarafından denetlenen özelliklerdir Kan grupları, alyuvarların zarlarında bulunan bazı antijenlere bağlı olarak ortaya çıkarlar Bu antijenler o kanı, ya da aynı kan grubunu taşıyan insanlar İçin antijenik değildir Başka kan gruplarını taşıyan insanlar için antijeniktirler Genler antijenlerin çeşitlerini kararlaştırarak değişik kan gruplarının oluşmasına neden olurlar ABO Rh, MNSs gibi 24000 çeşit kan grubu sistemi vardır, fakat uygulamada bunların yalnız ABO ve Rh sistemleri önem taşır Kan grubu A olan bir insanın alyuvarlarının yüzeyinde A-antijeni, serumunda B-antijenine karşı anti-B-antikoru bulunur Serumdaki bu antikorlar için “aglütinin, izoaglütinin” gibi deyimler kullanılırsa da, biz anti-B, A-antikoru deyimlerini kullanacağız Şimdi küçük bir problem çözelim Kan grubu A olan bir kişiye B grubu kan yerecek olursak ne olur? Kan grubu A olan kişinin serumunda, B grubu kanın alyuvarlarında bulunan antijene karşı anti-B-antikoru bulunur Buna göre kan grubu A olan kişiye B grubu kan verildiğinde, anti-B-antikoru alyuvarların B antijeniyle birleşip bu alyuvarların aglütinasyonuna neden olur Kümeleşen alyuvarlar hayati önem taşıyan bir organın damarlarını tıkayıp ölüme neden olabilirler Kan grubu B olan bir kişi, alyuvarlarında B-antijeni taşırken serumunda anti-A-antikoru taşır Kan grubu AB olan bir kişi, alyuvarlarında hem A hem de B antijenini taşırken, serumunda anti-A ve anti-B-antikorları taşımaz Bazı kişilerin kromozomlarında A ve B antijenlerini kararlaştıran genler bulunmadığı için bu insanla*rın alyuvarlarının yüzeyinde A ve B antijenlerinin her ikisine de rastlanmaz Bu kişilerin kan grubuna 0 kan grubu denir Kan grubu 0 (sıfır) olan kişinin serumunda anti-A-antikoru ve anti-B-antikoru bulunur Beyaz ırkın yaklaşık % 85′i alyuvarlarında Rh denilen bir antijen daha taşır Bu antijeni taşıyan kan gruplarına Rh ( + ), taşımayanlara Rh (-) denir Rh (-) olan bir kişiye Rh (4-j bir kan verilecek olursa, Rh antijenine karşı antikorlar gelişir Bu antikorlar Rh (+) olan kanın alyuvarlarım aglütine ederler