Parazitler Ve Parazit Hastalıkları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Tenya Şerit Bağırsak Şeridi

Şerit hastalığı olarak da adlandırılabilecek olan taenia enfestasyonu parazit adı verilen küçük canlılarla meydana gelen ve genelde sindirim sistemini tutan bir durumdur

Tenyalar, az pişmiş veya çiğ et (tenya bulunan) yemekle bulaşır

Sığırlar genelde Taenia saginata bulaştırırken, domuzlar taenia solium taşıyıcısıdırlar

Tenyalar segmentli yani boğumludurlar

Her boğum yumurta üretebilme kapasitesine sahiptir

Dünya genelinde son derece yaygın bir durumdur

Sığır Tenyası (Taenia saginata)

Etle alınan tenya larvaları (olgunlaşmamış tenyalar) insan barsaklarında olgun hale gelebilirler ve boyları 4-6 metreye ulaşabilir

Tenya hastalığı genelde her hangi bir belirtiye neden olmaz

Kişi kendisinde tenya olduğunu genelde dışkısında tenyaları görünce fark eder, özellikle de hareketli parçacıkları

Nadiren karın üst bölgesinde ağrı, ishal, bulantı, kilo kaybı görülebilir

Bazen apendiks, safra kanalları ve pankreas kanalında tıkanıklığa neden olabilirler

Dışkıda parazitin yumurta ve boğumlarının görülmesi ile tanı konur

Taenia saginata nın hareketli parçaları dışkıda görülebilir

Parazit yumurtalarını makat civarında toplayabilmek amacı ile kullanılan selofan bant yöntemi ile %85-95 hastada tanı konulabilir

Tenya hastalığı, ilaçlarla ve genelde tek doz kullanılarak tedavi edilebilir

En çok kullanılan ilaç niclosamide etken maddeli ilaçlardır

Domuz Tenyası (Taenia solium)

Uzunluğu yaklaşık olarak 5 metre civarındadır

Ülkemizde yaygın olmamakla birlikte dünyada çok yaygındır

Sığır tenyasından farklı olarak beyin, kalp, göz, akciğer, cilt altı ve kaslarda kist oluşumuna neden olabilirler: Domuz tenyası bulunan yetişkinler ve çocuklar eğer yeter derecede hijyene dikkat etmezlerse, dışkılama sonrası elleri ile makattaki yumurtaları alarak yutarlar

Bu yumurtalar barsaklara ulaştığında içlerinden larvalar çıkar ve dokulara geçerek kister oluştururlar

Eğer larvalar beyne ulaşırsa epileptik ataklar (havale ?) ve diğer sinirsel problemlere neden olabilirler

Bu duruma cysticercosis adı verilir

Diğer belirtiler sığır tenyasında olduğu gibidir

Dışkıda yumurta ve larvaların görülmesi ile tanı konabilir

Ayrıca radyolojik incelemelerde kistler görülebilir

Cilt altındaki şişliklerden yapılan biyopsi ile de tanı konulabilir

Tedavide tek doz niclosamide kullanılır

Kist oluşan durumlarda tedavi cerrahidir

Balık Tenyası (Diphyllobothrium latum)

Bazı tatlı su balıkları ve som balığı Diphyllobothrium latum adı verilen tenya bulaştırabilirler

Genelde tuzlanmış, çiğ veya iyi pişmemiş balık eti ile bulaşır

Bunların uzunlukları 3-10 metre uzunluğunda olabilir

Bu parazitler barsağa tutunurlar

Dişi parazit günde 1 milyondan fazla yumurta çıkarabilir

Karın ağrısı, karın krampları, kusma, kilo kaybı ve Vitamin B12 eksikliği ve makrositer anemi gelişebilir

Dışkıda bol miktarda bulunan yumurtaların saptanması ile tanı konur

Tedavide tek doz niclosamide kullanılır

Tenyalardan Korunma

Etlerin yeterli miktarda pişirilmesi tenya larvalarını parçalar

Tuvaletten sonra yeterli el yıkama ve daima uygun hijyen hastalığın yayılmasını önler

10-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Parazitler Ve Parazit Hastalıkları Tenya Şerit Bağırsak Şeridi Şerit hastalığı olarak da adlandırılabilecek olan taenia enfestasyonu parazit adı verilen küçük canlılarla meydana gelen ve genelde sindirim sistemini tutan bir durumdur Tenyalar, az pişmiş veya çiğ et (tenya bulunan) yemekle bulaşır Sığırlar genelde Taenia saginata bulaştırırken, domuzlar taenia solium taşıyıcısıdırlar Tenyalar segmentli yani boğumludurlar Her boğum yumurta üretebilme kapasitesine sahiptir Dünya genelinde son derece yaygın bir durumdur Sığır Tenyası (Taenia saginata) Etle alınan tenya larvaları (olgunlaşmamış tenyalar) insan barsaklarında olgun hale gelebilirler ve boyları 4-6 metreye ulaşabilir Tenya hastalığı genelde her hangi bir belirtiye neden olmaz Kişi kendisinde tenya olduğunu genelde dışkısında tenyaları görünce fark eder, özellikle de hareketli parçacıkları Nadiren karın üst bölgesinde ağrı, ishal, bulantı, kilo kaybı görülebilir Bazen apendiks, safra kanalları ve pankreas kanalında tıkanıklığa neden olabilirler Dışkıda parazitin yumurta ve boğumlarının görülmesi ile tanı konur Taenia saginata nın hareketli parçaları dışkıda görülebilir Parazit yumurtalarını makat civarında toplayabilmek amacı ile kullanılan selofan bant yöntemi ile %85-95 hastada tanı konulabilir Tenya hastalığı, ilaçlarla ve genelde tek doz kullanılarak tedavi edilebilir En çok kullanılan ilaç niclosamide etken maddeli ilaçlardır Domuz Tenyası (Taenia solium) Uzunluğu yaklaşık olarak 5 metre civarındadır Ülkemizde yaygın olmamakla birlikte dünyada çok yaygındır Sığır tenyasından farklı olarak beyin, kalp, göz, akciğer, cilt altı ve kaslarda kist oluşumuna neden olabilirler: Domuz tenyası bulunan yetişkinler ve çocuklar eğer yeter derecede hijyene dikkat etmezlerse, dışkılama sonrası elleri ile makattaki yumurtaları alarak yutarlar Bu yumurtalar barsaklara ulaştığında içlerinden larvalar çıkar ve dokulara geçerek kister oluştururlar Eğer larvalar beyne ulaşırsa epileptik ataklar (havale ?) ve diğer sinirsel problemlere neden olabilirler Bu duruma cysticercosis adı verilir Diğer belirtiler sığır tenyasında olduğu gibidir Dışkıda yumurta ve larvaların görülmesi ile tanı konabilir Ayrıca radyolojik incelemelerde kistler görülebilir Cilt altındaki şişliklerden yapılan biyopsi ile de tanı konulabilir Tedavide tek doz niclosamide kullanılır Kist oluşan durumlarda tedavi cerrahidir Balık Tenyası (Diphyllobothrium latum) Bazı tatlı su balıkları ve som balığı Diphyllobothrium latum adı verilen tenya bulaştırabilirler Genelde tuzlanmış, çiğ veya iyi pişmemiş balık eti ile bulaşır Bunların uzunlukları 3-10 metre uzunluğunda olabilir Bu parazitler barsağa tutunurlar Dişi parazit günde 1 milyondan fazla yumurta çıkarabilir Karın ağrısı, karın krampları, kusma, kilo kaybı ve Vitamin B12 eksikliği ve makrositer anemi gelişebilir Dışkıda bol miktarda bulunan yumurtaların saptanması ile tanı konur Tedavide tek doz niclosamide kullanılır Tenyalardan Korunma Etlerin yeterli miktarda pişirilmesi tenya larvalarını parçalar Tuvaletten sonra yeterli el yıkama ve daima uygun hijyen hastalığın yayılmasını önler