Teheccüd Namazı İçin Uyumak Sart Mı?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Teheccüd namazı için uyumak sart mı?
Hakkında Teheccüd namazı için uyumak sart mı?

Teheccüd namazı için uyumak sart mı?

Geceleyin yatsidan sonra uyumayan bir kimse teheccüd kilabilir mi yoksa kesin bir miktar uyumasi mi lazim?

Soru
Yatsi namazi gece yarisindan sonra kilinabilir mi ve yatsi namazinin vakti nezaman cikar? ve teheccüd namazi: gece uyanip kilinan namazdir

eger gec saatlere kadar kaliyorsak yani (uyumamisiz) teheccüd kilabilirmiyiz? yoksa teheccüd namazini sadece gecenin bir vaktinde uyandigimiz zaman mi kilinir?

Yatsi vakti, Hanefîlerde fetvaya esas olan görüse ve diger mezheplere göre, bati ufkunda kirmizi safagin kayboldugu andan itibaren baslar ve fecr-i sadigin dogmasindan biraz önceki zamana kadar devam eder

Delil Abdullah b

Ömer'den nakledilen su hadistir: "Safak kirmiziliktir

Safak kaybolunca yatsi namazini kilmak farzolur" (es-San'ânî, I,114)

Diger yandan yatsi namazi için Tercih edilen vakit, gecenin üçte biri veya yarisi geçinceye kadar devam eder

Çünkü Allah elçisi söyle buyurmustur: "Ümmetime zorluk vermesem, yatsi namazini gecenin üçte birine veya yarisina kadar geciktirmelerini onlara emrederdim"(es-Sevkânî, II,11)

Enes (r

a), Hz

Peygamber'in yatsi namazini gecenin yarisina kadar geciktirip, sonra kildigini bildirmistir (es-Sevkânî, II,12)

Hz

Aise (r

anhâ)'den de söyle dedigi nakledilmistir

" Hz

Peygamber bir gece yatsi namazini geciktirdi

O kadar ki mescidde bulununlar uyumustu

Sonra çikip namaz kildi ve söyle buyurdu: Eger ümmetime zorluk vermesem bu vakit yatsi namazinin vaktidir" (Buhârî, Mevâkît, 24; es-Sevkânî, I, 12)

Vitir namazinin baslangici yatsi namazindan sonradir, vaktinin sonu ise, sabah vakti girmeden hemen öncesine kadar olan zamandir (bk

Hamdi Döndüren, Delilleriyle Islâm Ilmihali, Istanbul 1991, 313 vd

)

Geç vakitlere kadar oturuduktan sonra iki rekat namaz kilip yatmak güzeldir

Ancak Teheccüt namazinin asli biraz uyuduktan sonra kalkip kilmaktir

Teheccüdnamazinin vakti ile ilgili olarak gelen rivayetlerde gecenin ortasi veya son kisminin namaz, dua ve istigfarla ihya edilmesi tavsiye edilmistir

Konuyla ilgili fiili sünneti anlatan çok sayidaki rivayetlerde, Peygamberimizin (asm) yatsiyi kilip vitri kilmadan uyuduktan sonra gecenin ortalarina dogru veya ortasindan hemen sonra uyandigi, ondan sonra ibadete basladigi, bir süre namaz kildiktan sonra vitir namazini ve daha sonrada sabah namazinin sünnetini kildigi ifade edilir

Uyanmamaktan korkan kisi vitir namazini kilip ondan sonra yatmasi daha uygundur

Teheccüd namazi kilindiktan sonra yatilip tekrar sabah namazi için kalkilabilir

Bunda bir mahzur yoktur

Teheccüd namazi, yatsi namazindan sonra bir miktar uyuyup kalkinca kilinan bir gece namazidir

Islâmin ilk devirlerinde henüz bes vakit namaz farz kilinmadan önce teheccüd namazi bütün mü’minlerin üzerine farzdi

Miraç’la birlikte bes vakit namazin farziyeti sâbit olunca, teheccüd namazi ümmet için nâfile bir namaz olarak kalirken, bir Peygamber hassasi olmasi cihetiyle sadece Peygamberimiz (a

s

m

) için farziyeti devam etti

Bu da Isrâ Sûresinin 79

âyetinde beyan edilmistir

Çünkü sadaka ve zekât almamasi ve nikâh gibi mazi meselelerde sadece Peygamberimize has, onun zatina mahsus ibadetler vardir

Teheccüd namazi da bunlarin içine dahildir

Bu namaz iki rekâttan sekiz rekâta kadar kilinabilir

Yani, imkân nisbetinde iki, dört, alti ve sekiz rekât olarak kilinabilir

Mutlaka sekiz rekât kilinacak diye bir mecburiyet yoktur

Bu namazi insan kendi evinde kilabildigi gibi, gece çalistigi is yeri, fabrika gibi yerlerde uygun bir vakitte de kilabilir

Teheccüd namazinin fazileti hakkinda pekçok hadis rivayet edilmektedir

Bu hadislerden birisinin meâli söyledir:

“Gecenin üçte birisi kalinca her gece Rabbimiz Tebâreke ve Teâlâ safak sökünceye kadar söyle buyurur:

‘Kim Benden birsey isterse ona vereyim

Kim Bana duâ ederse onun duâsina icabet edeyim

Kim istigfar ederse, ona magfiret edeyim

”

Hadisin râvisi Ebû Hüreyre Hazretleri su cümleyi eklemektedir:

“Bunun içindir ki, Sahabiler gece sonunda namaz kilmayi gecenin evvelinden daha çok severdi

” (Ibni Mâce, Ikametü’s-Salât: 182)

Teheccüd namazini bir miktar uyuduktan sonra kalkip kilmak daha faziletli ise de, yataga girmeden önce teheccüd niyetiyle namaz kilmak da mümkündür

Bununla birlikte Ibni Mâce’de ve Halebî-i Sagîr’de kaydedildigine göre, Peygamberimiz (a

s

m

) vitir namazindan sonra oturarak iki rekât nafile namaz kilardi

Birinci rekâtta Izâ zülzileti’l-ardu Sûresini, ikinci rekâtta ise Kul yâ eyyühe’l kâfirûne Sûresini okurdu

Bu hadisin izahinda muhaddisler, bu namazi Peygamberimizin her zaman kilmayip birkaç kere kildigini söylemektedirler

“Geceleyin kildiginiz namazin sonunu vitir yapin,” mealindeki hadisinden de anliyoruz ki, vitir namaziyla geceleyin kilinacak namaz tamamlanmis olmaktadir

Fakat teheccüd namazi müstesnadir

Çünkü, teheccüd namazi uyuduktan sonra kalkarak kilinan husûsî bir namazdir

Selam ve dua ile

Sorularla Islamiyet

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Teheccüd Namazı İçin Uyumak Sart Mı? *Teheccüd namazı için uyumak sart mı?* Hakkında *Teheccüd namazı için uyumak sart mı?* Teheccüd namazı için uyumak sart mı? Geceleyin yatsidan sonra uyumayan bir kimse teheccüd kilabilir mi yoksa kesin bir miktar uyumasi mi lazim? Soru Yatsi namazi gece yarisindan sonra kilinabilir mi ve yatsi namazinin vakti nezaman cikar? ve teheccüd namazi: gece uyanip kilinan namazdir eger gec saatlere kadar kaliyorsak yani (uyumamisiz) teheccüd kilabilirmiyiz? yoksa teheccüd namazini sadece gecenin bir vaktinde uyandigimiz zaman mi kilinir? Yatsi vakti, Hanefîlerde fetvaya esas olan görüse ve diger mezheplere göre, bati ufkunda kirmizi safagin kayboldugu andan itibaren baslar ve fecr-i sadigin dogmasindan biraz önceki zamana kadar devam eder Delil Abdullah b Ömer'den nakledilen su hadistir: "Safak kirmiziliktir Safak kaybolunca yatsi namazini kilmak farzolur" (es-San'ânî, I,114) Diger yandan yatsi namazi için Tercih edilen vakit, gecenin üçte biri veya yarisi geçinceye kadar devam eder Çünkü Allah elçisi söyle buyurmustur: "Ümmetime zorluk vermesem, yatsi namazini gecenin üçte birine veya yarisina kadar geciktirmelerini onlara emrederdim"(es-Sevkânî, II,11) Enes (ra), Hz Peygamber'in yatsi namazini gecenin yarisina kadar geciktirip, sonra kildigini bildirmistir (es-Sevkânî, II,12) Hz Aise (ranhâ)'den de söyle dedigi nakledilmistir " Hz Peygamber bir gece yatsi namazini geciktirdi O kadar ki mescidde bulununlar uyumustu Sonra çikip namaz kildi ve söyle buyurdu: Eger ümmetime zorluk vermesem bu vakit yatsi namazinin vaktidir" (Buhârî, Mevâkît, 24; es-Sevkânî, I, 12) Vitir namazinin baslangici yatsi namazindan sonradir, vaktinin sonu ise, sabah vakti girmeden hemen öncesine kadar olan zamandir (bk Hamdi Döndüren, Delilleriyle Islâm Ilmihali, Istanbul 1991, 313 vd) Geç vakitlere kadar oturuduktan sonra iki rekat namaz kilip yatmak güzeldir Ancak Teheccüt namazinin asli biraz uyuduktan sonra kalkip kilmaktir Teheccüdnamazinin vakti ile ilgili olarak gelen rivayetlerde gecenin ortasi veya son kisminin namaz, dua ve istigfarla ihya edilmesi tavsiye edilmistir Konuyla ilgili fiili sünneti anlatan çok sayidaki rivayetlerde, Peygamberimizin (asm) yatsiyi kilip vitri kilmadan uyuduktan sonra gecenin ortalarina dogru veya ortasindan hemen sonra uyandigi, ondan sonra ibadete basladigi, bir süre namaz kildiktan sonra vitir namazini ve daha sonrada sabah namazinin sünnetini kildigi ifade edilir Uyanmamaktan korkan kisi vitir namazini kilip ondan sonra yatmasi daha uygundur Teheccüd namazi kilindiktan sonra yatilip tekrar sabah namazi için kalkilabilir Bunda bir mahzur yoktur Teheccüd namazi, yatsi namazindan sonra bir miktar uyuyup kalkinca kilinan bir gece namazidir Islâmin ilk devirlerinde henüz bes vakit namaz farz kilinmadan önce teheccüd namazi bütün mü’minlerin üzerine farzdi Miraç’la birlikte bes vakit namazin farziyeti sâbit olunca, teheccüd namazi ümmet için nâfile bir namaz olarak kalirken, bir Peygamber hassasi olmasi cihetiyle sadece Peygamberimiz (asm) için farziyeti devam etti Bu da Isrâ Sûresinin 79 âyetinde beyan edilmistir Çünkü sadaka ve zekât almamasi ve nikâh gibi mazi meselelerde sadece Peygamberimize has, onun zatina mahsus ibadetler vardir Teheccüd namazi da bunlarin içine dahildir Bu namaz iki rekâttan sekiz rekâta kadar kilinabilir Yani, imkân nisbetinde iki, dört, alti ve sekiz rekât olarak kilinabilir Mutlaka sekiz rekât kilinacak diye bir mecburiyet yoktur Bu namazi insan kendi evinde kilabildigi gibi, gece çalistigi is yeri, fabrika gibi yerlerde uygun bir vakitte de kilabilir Teheccüd namazinin fazileti hakkinda pekçok hadis rivayet edilmektedir Bu hadislerden birisinin meâli söyledir: “Gecenin üçte birisi kalinca her gece Rabbimiz Tebâreke ve Teâlâ safak sökünceye kadar söyle buyurur: ‘Kim Benden birsey isterse ona vereyim Kim Bana duâ ederse onun duâsina icabet edeyim Kim istigfar ederse, ona magfiret edeyim” Hadisin râvisi Ebû Hüreyre Hazretleri su cümleyi eklemektedir: “Bunun içindir ki, Sahabiler gece sonunda namaz kilmayi gecenin evvelinden daha çok severdi” (Ibni Mâce, Ikametü’s-Salât: 182) Teheccüd namazini bir miktar uyuduktan sonra kalkip kilmak daha faziletli ise de, yataga girmeden önce teheccüd niyetiyle namaz kilmak da mümkündür Bununla birlikte Ibni Mâce’de ve Halebî-i Sagîr’de kaydedildigine göre, Peygamberimiz (asm) vitir namazindan sonra oturarak iki rekât nafile namaz kilardi Birinci rekâtta Izâ zülzileti’l-ardu Sûresini, ikinci rekâtta ise Kul yâ eyyühe’l kâfirûne Sûresini okurdu Bu hadisin izahinda muhaddisler, bu namazi Peygamberimizin her zaman kilmayip birkaç kere kildigini söylemektedirler “Geceleyin kildiginiz namazin sonunu vitir yapin,” mealindeki hadisinden de anliyoruz ki, vitir namaziyla geceleyin kilinacak namaz tamamlanmis olmaktadir Fakat teheccüd namazi müstesnadir Çünkü, teheccüd namazi uyuduktan sonra kalkarak kilinan husûsî bir namazdir Selam ve dua ile Sorularla Islamiyet