Yalnız Mesajı Göster

Zekat İle İlgili Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları Nelerdir?

Eski 10-11-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Zekat İle İlgili Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları Nelerdir?




Zekat ile ilgili sık sorulan sorular ve cevapları nelerdir?
Hakkında Zekat ile ilgili sık sorulan sorular ve cevapları nelerdir?




Zekat ile ilgili sık sorulan sorular ve cevapları nelerdir?
  • Zekat nedir?
  • Zekat kimlere farzdır?
  • Nisap ne demektir? Miktarı ne kadardır?
  • Hâvaic-i asliye (asli ihtiyaçlar) nedir?
  • Araç-gereç ve malzemeye zekat düşer mi?
  • Zekat vaktinden önce verilebilir mi?
  • Bir zengin vadeli alacağına dair bir senedi fakire zekat olarak verebilir mi?
  • Taksitli olarak zekat verilebilir mi?
  • Zekat vermenin belirli bir zamanı var mıdır?
  • Ticaret malının zekatı kendi cinsinden ödenebilir mi?
  • Ticaret malının zekatı neye göre hesaplanır?
  • Alacakların zekatı nasıl verilir?
  • Alacaklar zekata mahsup edilebilir mi?
  • Arazî mahsulünden zekat verilmesi gerekir mi?
  • Ürün elde etmek için yapılan masraflar, öşür verilirken dikkate alınır mı?
  • Ortak olarak ekilen bir tarlanın ürününün zekatını vermekle kim yükümlüdür?
  • Zayi olan ürünün öşrünün verilmesi gerekir mi?
  • Hayvanların zekatı yerine değeri verilebilir mi?
  • Ticaret mallarının zekatı nasıl verilir?
  • Ziynet eşyasına zekat verilir mi?
  • Emlakçiler, mülkiyetindeki dairelerin zekatını vermekle yükümlü müdür?
  • Şirket ortakları nasıl zekat verirler?
  • Hisse senetleri zekata tabî midir?
  • Zekat kimlere verilir?
  • Zekat kimlere verilmez?
  • Zekat ve fitre, hayır kurumlarına verilebilir mi?
  • Ücretlilere zekat verilebilir mi?
  • Farklı ayarda altını bulunan kimse zekatını nasıl hesaplar?
  • Gayrimeşru yolla elde edilen kazançtan dolayı zekat gerekir mi?
  • Temel ihtiyaçlar için biriktirilen para zekata tabi midir?
  • Buluğ çağına erişmemiş zengin çocuğun malından zekat gerekir mi?
  • Vergi zekat yerine geçer mi?
  • Zekat havale yoluyla ödenebilir mi?
  • Üvey anne, üvey baba ve üvey çocuklara zekat verilebilir mi?
  • Damat ve geline zekat verilebilir mi?
  • Zekat verilen kişinin zengin olduğu ortaya çıkarsa ne yapmak gerekir?
  • Kayınvalide ve kayınpedere zekat verilebilir mi?
  • Zekat, malın kiri midir?
  • Fitre ne demektir, hükmü nedir?
  • Kimler sadaka-i fıtır vermekle yükümlüdür?
  • Sadaka-i fıtır ne zaman verilir?
  • Sadaka-i fıtrın, buğday, arpa, hurma veya üzüm olarak verilmesi zorunlu mudur?
  • Yurtdışında çalışan kişi, fitreyi Avrupa şartlarına göre mi yoksa Türkiye şartlarına göre mi verir?
  • Vaktinde ödenmeyen sadaka-ı fıtır borcu nasıl ödenir?
  • Sadaka-i fıtır kimlere verilir, kimlere verilemez?
Zekat nedir?

Sözlükte artma, çoğalma, temizlik, bereket, iyi hal ve övgü anlamlarına gelen zekât, dinî bir terim olarak, belirli bir malın bir kısmının Allâh rızası için muayyen kişilere verilmesi demektir

Malî ibadetlerden biri olan zekat, İslâm'ın beş temel esasından olup, hicretin ikinci yılında Medine’de farz kılınmıştır Kur’an-ı Kerim’de “Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin(Bakara, 2/43, 110; Hac, 22/78; Nur, 24/56; Mücadele, 58/13; Müzzemmil, 73/20); “Onların mallarından, kendilerini temizleyeceğin, arıtıp yücelteceğin bir sadaka al ve onlar için dua et; çünkü senin duan onlara huzur verir Allah işitendir, bilendir(Tevbe, 9/103) buyrulmaktadır

Zekat kimlere farzdır?

Bir kimsenin zekât vermekle mükellef olması için Müslüman, hür, akıllı, buluğ çağına erişmiş olması; borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla hakikaten ya da hükmen artıcı, yani kazanç sağlayıcı nitelikte nisap miktarı mala sahip olması gerekir

Nisap ne demektir? Miktarı ne kadardır?

Nisap, zekât, sadaka-i fıtır ve kurban gibi ibadetler için konulan bir zenginlik ölçüsüdür Nisapa, asgarî zenginlik ölçüsü şeklinde de tanımlanabilir Borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak bu kadar mala sahip olan kişi dinen zengin sayılır Böyle bir kişi, zekat veya sadaka alamayacağı gibi; sadaka-i fıtır vermek ve kurban kesmekle de yükümlü olur Fazla olan bu malın nâmi olması ve üstünden bir yıl geçmesi halinde zekatının verilmesi gerekir

Zenginliğin asgari sınırı olan "nisap" Hz Peygamber (asv) tarafından belirlenmiştir Bu asgarî sınırlar, o dönem İslâm toplumunun ortalama hayat standardını ve zenginlik ölçüsünü göstermektedir Hadislerde belirlenen nisap miktarları şöyle sıralanabilir; 80,18 gr altın veya bunun tutarında para veya ticaret malı ; 40 koyun veya keçi, 30 sığır, 5 deve Nisap miktarının belirlenmesinde kullanılan bu malların, o dönemin en yaygın zenginlik aracı olduğu açıktır Nisabın bu mallar üzerinden belirlenmesi, sosyal ve ekonomik şartların fazla değişmediği ileriki dönemlerde de aynen korunmuştur

Hâvaic-i asliye (asli ihtiyaçlar) nedir?

Havâic-i asliyye, temel ihtiyaçları karşılayan, bu yüzden de zekata tabi olmayan maddi varlıklar demektir

İslâm’da diğer bedenî ve malî yükümlülüklerde olduğu gibi, zekatta da mükellefin durumu göz önünde bulundurularak, ona makul ve taşınabilir bir sorumluluk yüklenmiştir Bu nedenle İslâm bilginleri, zekat ve sadaka-i fıtr ile yükümlü olmak için, kişinin temel ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olma şartını aramışlardır Zira temel ihtiyaç miktarı ile refah ve zenginlik meydana gelmez Temel ihtiyaç miktarı mal, kişinin yaşaması için zarurî olan miktardır

Allâh Teâlâ Kur’an’da “Neyi infak edeceklerini sana soruyorlar, de ki, fazlayı, artanı buyurmuştur (Bakara 2/219) Konuyla ilgili bir hadiste şöyle geçmektedir: "Hz Peygamber (asv)’a bir adam gelerek bir dinarım var ne yapayım, dedi Hz Peygamber, kendine harca buyurdu Bir dinarım daha var dedi, ailene harca buyurdu Bir dinarım daha var dedi, çocuklarına harca, buyurdu Adam bir dinarım daha var deyince, sen daha iyi bilirsin, buyurdu" (Ebû Dâvûd, Zekat, 45)

Temel ihtiyaç maddeleri insanın hayat ve hürriyetini korumak için muhtaç olduğu şeylerdir Bunlar, genel olarak, nafaka, oturulan ev, ev eşyası, ihtiyaç duyulan elbise, borç karşılığı mal, sanat ve mesleğe ait alet ve makineler, binek taşıtları, ilim için edinilen kitaplar gibi eşyadır

Esasen asli ihtiyaçlar, zaman, muhit ve durumun değişmesiyle değişir ve gelişir Burada muteber olan, zekat mükellefinin temel ihtiyaçlarıdır Kendi şahsi ihtiyaçları yanında kanunen bakmaya mecbur bulunduğu diğer şahısların ihtiyaçları da buna dahildir

Araç-gereç ve malzemeye zekat düşer mi?

Sanat ve mesleğin icrası için gerekli olan araç-gereç, makine ve malzemeler, aslî ihtiyaçlardan olup bunların zekatının verilmesi gerekmez Ancak, kendi mesleğinin icrası için değil de, ticaret için üretilen veya alınıp satılan araç-gereç, malzeme ve makinelerin zekatının verilmesi gerekir

Zekat vaktinden önce verilebilir mi?

Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi zekat konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır Zekatın farz olması için nisap miktarı malın üzerinden bir kamerî yılın geçmesi gerekir Buna rağmen mal sahibi dilerse vakti gelmeden önce de zekatını verebilir Geçmişte verilmemiş olan zekatlar hemen verilebileceği gibi, gelecekte verilecek olan zekatın da (çok) muhtaç olan yeri bulunması halinde şimdi verilmesi de câiz ve isabetlidir de

Bir zengin vadeli alacağına dair bir senedi fakire zekat olarak verebilir mi?

Zekat gıda ve giyim eşyaları gibi aynî olarak, para, döviz, altın gibi nakdî olarak da verilebilir Senet ise; bir hakkın, bir malın, ödünç bir paranın kime ait olduğunu belirten, iki veya daha fazla kişi arasında tanzim edilmiş bir belgedir Dolayısıyla üzerinde yazılı miktardaki parayı temsil etmektedir Bu nedenle, zekat mükellefi olan bir zengin, vadesinde ödeneceğini kesin olarak bildiği senedi, zekatına mahsuben fakire ciro edebilir

Taksitli olarak zekat verilebilir mi?

Asıl olan kişinin üzerine terettüp eden zekatı ödemesidir Bu itibarla, zekat bir defada ödenebileceği gibi, taksitle de ödenebilir

Zekat vermenin belirli bir zamanı var mıdır?

Zekat vermenin belli bir zamanı olmayıp, farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir Bunun için belli bir ayı veya Ramazanı beklemeye gerek yoktur Ancak, zekat vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekatlarını vermeleri uygun olur

Ticaret malının zekatı kendi cinsinden ödenebilir mi?

Ticaret mallarının zekatı, malın değeri üzerinden hesaplanıp parayla verilebileceği gibi, malın kendi cinsinden de verilebilir

Ticaret malının zekatı neye göre hesaplanır?

Zekat, ileride elde edilmesi muhtemel kârdan değil, mevcut sermayeden ödenmesi gereken mali bir ibadettir Bu itibarla, ticaret malının zekatı verilirken, kârsız olarak zekatının verildiği tarihteki değeri esas alınmalıdır

Alacakların zekatı nasıl verilir?

Geri ödeneceği kesin olan alacakların, her yıl alacaklı tarafından zekatlarının ödenmesi gerekir Alacak tahsil edilmeden önce zekatı verilmemişse, tahsil edildikten sonra, geçmiş yıllara ait zekatlar da ödenmelidir İnkar edilen veya geri alınma ihtimali olmayan alacakların her yıl zekatının verilmesi gerekmez Şayet böyle bir alacak daha sonra ödenirse, alacıkla bu tarihten itibaren zekat mükellefi olur; geçmiş yıllar için zekat ödemez

Alacaklar zekata mahsup edilebilir mi?

Borçlu olan kişi, kendisine zekat verilebilecek kişilerden ise, alacaklar zekata mahsup edilebilir

Arazî mahsulünden zekat verilmesi gerekir mi?

Odun, kamış (şeker kamışı hariç) ve ottan başka topraktan elde edilen her türlü ürünün, nisap miktarına ulaşması halinde (yaklaşık 650 kg) zekatının verilmesi gerekir Yüce Allâh; “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan infak edin(Bakara 2/267); “Çardaklı ve çardaksız (üzüm) bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit hurmaları, ekinleri, birbirine benzer ve benzemez biçimde zeytin ve narları yaratan O'dur Herbiri meyve verdiği zaman meyvesinden yeyin Devşirilip toplandığı gün de hakkını (zekât ve sadakasını) verin, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez(En’am 8/141) buyurmaktadır Hz Peygamber (asv) de, “Yağmur ve nehir sularıyla sulanan toprak mahsullerinde onda bir; kova ile sulananlarda ise yirmide bir vardır buyurmuştur (Buhârî, Zekât, 55)

Hadiste de belirtildiği gibi, mahsulün zekatının verilmesinde toprağın işlenmesi ve su kullanımı esas olarak alınmaktadır Buna göre toprak emek sarfedilmeden yağmur, nehir, dere, ırmak ve bunların kanallarıyla sulanıyorsa, çıkan mahsulün 1/10’i; kova, dolap gibi emekle veya suyun ücretle alınması, motorla sulama gibi masraf gerektiren bir yolla sulanıyorsa 1/20’i zekat olarak verilir



Alıntı Yaparak Cevapla