Maliki’Yi Taklit İle İlgili Sual Ve Cevapları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Sual: Malikiyi taklid eden Hanefi bir kadın, abdestte başını mesh ederken, örgüyü açması ve saçındaki tokayı çıkarması gerekir mi?

CEVAP

Maliki’de başın tamamını mesh etmek gerektiği için tokayı çıkarması gerekir, fakat örgüsünü çözmesi gerekmez

Sual: Diş dolgusu sebebiyle Maliki mezhebini taklit ediyorum, abdestte başın tamamını mesh edince, rahatsızlığımdan dolayı, hastalığım artıyor, ağrıya da sebep oluyor, bunun bir çaresi yok mu?

CEVAP

Dolgu için, Şafii mezhebi taklit edilirse, Maliki’de olduğu gibi, başın tamamını mesh etmek gerekmez

Bir parmakla dokunmak, mesh için yeterlidir; fakat Hanefi'den çıkılmadığı için, dörtte birini mesh etmelidir

Maliki’de abdestte niyetin vakti

Sual: Maliki’de abdestte niyetin ilk ve son vakti ne zamandır?

CEVAP

Elleri yıkarken, ağza veya burna su verirken veya yüzü yıkarken de niyet edilebilir

Unutulursa, ne zaman hatırlanırsa o zaman niyet edilirse, abdest sahih olur

Gusülde de böyledir, yani gusle başlarken niyet etmeyi unutan, gusülden sonra ne zaman hatırlarsa, bir saat sonra veya bir gün yahut bir ay sonra hatırlasa, hatırladığı zaman niyet ederse niyeti sahih olur

Maliki’de vitir

Sual: Maliki mezhebinde, kaza borcu olanın sünnet kılması haramdır

Maliki’de vitir namazı, vacib değil sünnet olduğu için, Maliki’yi taklit eden Hanefi’nin, vitir yerine de kaza kılması gerekmez mi?

CEVAP

Hayır

Hanefi’de vitir vacibdir

Maliki’yi taklit eden, vitir namazını da vacib niyetiyle kılar

Başka bir mezhebi taklit eden, kendi mezhebinden çıkmış sayılmaz

Kendi mezhebinin her şeyine, taklit ettiği mezhebinse, sadece farzlarına ve müfsidlerine yani ibadeti bozan hususlarına uyar

Sual: Dişimde dolgu olduğu için Maliki mezhebini taklit ediyordum

Şimdi dolgumu çektirdim

Maliki mezhebini taklit etmem gerekir mi?

CEVAP

Gerekmez

Dolgu gitti, taklit de bitti

Bunun gibi, cünüp olma ihtimali kalmayan ihtiyar bir dul kadın, diş dolgusu yaptırırsa, Maliki mezhebini taklit etmesi gerekmez

Akıl baliğ olmamış çocukların da taklid etmesi gerekmez

Ama alışmaları için taklit etmelerinde mahzur olmaz

Çünkü diş dolgusu olmasa da, her zaman, imkân nispetinde dört mezhebin şartlarına da uymaya çalışmak iyi olur

Kendi mezhebinde mekruh olmayan bir şey, başka mezhepte farz ise, bunu yapmak da müstehab olur

Malikide abdest alırken, niyet, uzuvlarını ovmak, peş peşe yıkamak, başın tamamını mesh etmek farzdır

Şafiide ise sıra ile yıkamak da farzdır

Hanbeli’de Besmele çekmek de farzdır

Bunlar uygulanırsa dört mezhebe uygun abdest alınmış olur

Mezhep taklidinin lüzumu

Sual: Diş dolgusu olan, Maliki mezhebini taklit ederek gusledince, guslü sahih olduğuna göre, bu sahih gusülle abdest alıp namaz kılamaz mı? Niye abdestte ve namazda da taklit etmek gerekiyor?

CEVAP

Gusül, abdest ve namaz, birbirine bağlıdır

Bunlardan biri yoksa namazı sahih olmaz

Eğer abdestte Maliki’nin farz ve müfsitlerine uymamışsa, sadece Hanefi’ye uymuşsa, böyle abdestle kılınan namaz, Maliki’ye göre de, Hanefi’ye göre de sahih olmaz

Maliki’ye göre abdesti yok, Hanefi’ye göre de guslü yoktur

Bir mezhebe göre, üçü de sahih olmalıdır

Din kitaplarımızda da bu husus şöyle bildirilmiştir:

1– Bir işi bir mezhebe göre yaparken, bu mezhebin, bu işin sahih olması için koyduğu şartların hepsini yapması gerekir

Bunlardan biri yapılmazsa, bu iş sahih olmaz

(Hulasat-üt-tahkik)

2– Bir işi bir mezhebe göre yaparken, başka bir mezhebi de taklit etmek gerekiyorsa, iki mezhepte de batıl olacak bir şey yapmamak şarttır

Abdestte, Şafii mezhebini taklit ederek, uzuvlarını ovmayan kimse, kadına eli değince, Maliki’ye göre abdest bozulmaz diyerek namaz kılsa, bu namazı batıl olur; çünkü kadına dokunduğu için Şafii’ye göre, uzuvlarını ovmadığı için de Maliki’ye göre abdesti sahih değildir

(Tahrir)

3– Bir iş için, başka mezhep taklit edildiği zaman, o mezhebin bu iş için koyduğu şartların hepsine uymak gerekir

Bu şartlardan biri eksikse, ibadet sahih olmaz; çünkü meşakkat olunca, mezheplerin kolaylıklarını yapmak, zaruret olmadıkça, ancak bütün şartları yerine getirmekle caiz olur

(Mizan-ül-kübra)

10-11-2012	#7
Prof. Dr. Sinsi	Maliki’Yi Taklit İle İlgili Sual Ve Cevapları Sual: Malikiyi taklid eden Hanefi bir kadın, abdestte başını mesh ederken, örgüyü açması ve saçındaki tokayı çıkarması gerekir mi? CEVAP Maliki’de başın tamamını mesh etmek gerektiği için tokayı çıkarması gerekir, fakat örgüsünü çözmesi gerekmez Sual: Diş dolgusu sebebiyle Maliki mezhebini taklit ediyorum, abdestte başın tamamını mesh edince, rahatsızlığımdan dolayı, hastalığım artıyor, ağrıya da sebep oluyor, bunun bir çaresi yok mu? CEVAP Dolgu için, Şafii mezhebi taklit edilirse, Maliki’de olduğu gibi, başın tamamını mesh etmek gerekmez Bir parmakla dokunmak, mesh için yeterlidir; fakat Hanefi'den çıkılmadığı için, dörtte birini mesh etmelidir Maliki’de abdestte niyetin vakti Sual: Maliki’de abdestte niyetin ilk ve son vakti ne zamandır? CEVAP Elleri yıkarken, ağza veya burna su verirken veya yüzü yıkarken de niyet edilebilir Unutulursa, ne zaman hatırlanırsa o zaman niyet edilirse, abdest sahih olur Gusülde de böyledir, yani gusle başlarken niyet etmeyi unutan, gusülden sonra ne zaman hatırlarsa, bir saat sonra veya bir gün yahut bir ay sonra hatırlasa, hatırladığı zaman niyet ederse niyeti sahih olur Maliki’de vitir Sual: Maliki mezhebinde, kaza borcu olanın sünnet kılması haramdır Maliki’de vitir namazı, vacib değil sünnet olduğu için, Maliki’yi taklit eden Hanefi’nin, vitir yerine de kaza kılması gerekmez mi? CEVAP Hayır Hanefi’de vitir vacibdir Maliki’yi taklit eden, vitir namazını da vacib niyetiyle kılar Başka bir mezhebi taklit eden, kendi mezhebinden çıkmış sayılmaz Kendi mezhebinin her şeyine, taklit ettiği mezhebinse, sadece farzlarına ve müfsidlerine yani ibadeti bozan hususlarına uyar Sual: Dişimde dolgu olduğu için Maliki mezhebini taklit ediyordum Şimdi dolgumu çektirdim Maliki mezhebini taklit etmem gerekir mi? CEVAP Gerekmez Dolgu gitti, taklit de bitti Bunun gibi, cünüp olma ihtimali kalmayan ihtiyar bir dul kadın, diş dolgusu yaptırırsa, Maliki mezhebini taklit etmesi gerekmez Akıl baliğ olmamış çocukların da taklid etmesi gerekmez Ama alışmaları için taklit etmelerinde mahzur olmaz Çünkü diş dolgusu olmasa da, her zaman, imkân nispetinde dört mezhebin şartlarına da uymaya çalışmak iyi olur Kendi mezhebinde mekruh olmayan bir şey, başka mezhepte farz ise, bunu yapmak da müstehab olur Malikide abdest alırken, niyet, uzuvlarını ovmak, peş peşe yıkamak, başın tamamını mesh etmek farzdır Şafiide ise sıra ile yıkamak da farzdır Hanbeli’de Besmele çekmek de farzdır Bunlar uygulanırsa dört mezhebe uygun abdest alınmış olur Mezhep taklidinin lüzumu Sual: Diş dolgusu olan, Maliki mezhebini taklit ederek gusledince, guslü sahih olduğuna göre, bu sahih gusülle abdest alıp namaz kılamaz mı? Niye abdestte ve namazda da taklit etmek gerekiyor? CEVAP Gusül, abdest ve namaz, birbirine bağlıdır Bunlardan biri yoksa namazı sahih olmaz Eğer abdestte Maliki’nin farz ve müfsitlerine uymamışsa, sadece Hanefi’ye uymuşsa, böyle abdestle kılınan namaz, Maliki’ye göre de, Hanefi’ye göre de sahih olmaz Maliki’ye göre abdesti yok, Hanefi’ye göre de guslü yoktur Bir mezhebe göre, üçü de sahih olmalıdır Din kitaplarımızda da bu husus şöyle bildirilmiştir: 1– Bir işi bir mezhebe göre yaparken, bu mezhebin, bu işin sahih olması için koyduğu şartların hepsini yapması gerekir Bunlardan biri yapılmazsa, bu iş sahih olmaz (Hulasat-üt-tahkik) 2– Bir işi bir mezhebe göre yaparken, başka bir mezhebi de taklit etmek gerekiyorsa, iki mezhepte de batıl olacak bir şey yapmamak şarttır Abdestte, Şafii mezhebini taklit ederek, uzuvlarını ovmayan kimse, kadına eli değince, Maliki’ye göre abdest bozulmaz diyerek namaz kılsa, bu namazı batıl olur; çünkü kadına dokunduğu için Şafii’ye göre, uzuvlarını ovmadığı için de Maliki’ye göre abdesti sahih değildir (Tahrir) 3– Bir iş için, başka mezhep taklit edildiği zaman, o mezhebin bu iş için koyduğu şartların hepsine uymak gerekir Bu şartlardan biri eksikse, ibadet sahih olmaz; çünkü meşakkat olunca, mezheplerin kolaylıklarını yapmak, zaruret olmadıkça, ancak bütün şartları yerine getirmekle caiz olur (Mizan-ül-kübra)